Κυριακή 26 Νοεμβρίου 2017

Πώς μετανάστευσαν οι πρώτοι Έλληνες στην Αμερική το 1768

  • Τα σπίτια που άφησαν οι Έλληνες φεύγοντας από τη Νέα Σμύρνη, στην περιοχή της Φλόριντα
Η πρώτη μεγάλη μαζική μετανάστευση Ελλήνων στην Αμερική έγινε το 1768. Απλοί αγρότες και ναυτικοί έφυγαν από τα νησιά μας και τη Σμύρνη και εγκαταστάθηκαν στη Φλόριντα της βόρειας Αμερικής, μετά από μία μεγάλη οδύσσεια, αφού αρκετοί πνίγηκαν στα αγριεμένα κύματα του Ατλαντικού. Ας δούμε όμως το ιστορικό αυτών των μεταναστών.
 
 
Στην περιοχή της Φλόριντα οι Ισπανοί είχαν ιδρύσει στις αρχές του 16ου αιώνα μία πόλη, τον Άγιο Αυγουστίνο, που θεωρείται η πιο παλιά πόλη στην βόρεια Αμερική.
Το 1763 οι Ισπανοί έδωσαν όλη τη Φλόριντα στους Άγγλους και ως αντάλλαγμα πήραν την Κούβα. Όταν πήγαν οι Άγγλοι στην περιοχή, διαπίστωσαν πως χρειάζονται πολλά εργατικά χέρια και άρχισαν να ψάχνουν στην Ευρώπη αποίκους για να ζήσουν σε παρόμοιες κλιματολογικές συνθήκες και να προσαρμοστούν εύκολα.

Τότε ένας Άγγλος, ο Άρτσιμπαλ Μέντζις, εισηγήθηκε να επιλεγούν Έλληνες από θερμά κλίματα που ξέρουν να παράγουν σταφύλια, ελιές, πορτοκάλια, βαμβάκι. Είναι λαός, έλεγε, που δεν μεθά, είναι εργατικός και θα έρθουν για να ξεφύγουν από την τουρκική σκλαβιά.


Ο Άντριου Τέρνμπουλ
Την υπόθεση αυτή ανέθεσαν στον Άγγλο Άντριου Τέρνμπουλ, που ήταν παντρεμένος με μια όμορφη Ελληνίδα, κόρη μεγαλέμπορου από τη  Σμύρνη, για να πείσει και να φέρει τους Έλληνες.
Ο Άντριου Τέρνμπουλ γύριζε σε διάφορα νησιά και έλεγε στους κατοίκους ότι σε μια μαγευτική χώρα, υπάρχουν μεγάλες καλλιεργήσιμες εκτάσεις.
Κάθε άποικος θα εργασθεί εκεί δωρεάν τέσσερα έως έξι χρόνια και μετά θα πάρει ο καθένας ένα μεγάλο κομμάτι γης δικό του, με πλήρη ελευθερία.
Το θέμα μαθεύτηκε παντού.

Με τρόπο ο Άγγλος δωροδόκησε τις τουρκικές Αρχές να μη φέρουν εμπόδια και στις 17 Απριλίου 1768 οκτώ πλοία του Τέρνμπουλ με 1.403 αποίκους από τα νησιά Μήλο, Σαντορίνη, Κρήτη, από τη Μάνη, την Κορώνη, τη Μεθώνη, τη Σμύρνη και από την Ιταλία, ξεκίνησαν με πρώτο σταθμό το Γιβραλτάρ και μετά την Αμερική.

Στους ταξιδιώτες των πλοίων συγκαταλέγονταν οι: Αναστάσιος Μαυρομμάτης, Δημήτριος Φουντουλάκης, Ιωάννης Γιαννόπουλος, Κυριάκος ή Δομήνικος Εξαρχόπουλος, Νικόλαος Στεφανόπουλος, Πέτρος Κοτσυφάκης, Αντώνιος Λαμπίας, Πέτρος Γριμαράκης, Μάρκος Ανδρέου και εκατοντάδες άλλοι Έλληνες. Στα αμερικανικά αρχεία υπάρχουν αρκετές λεπτομέρειες για τη σύνθεση των αποίκων.

Σύμφωνα με τα στοιχεία, 500 άποικοι ήρθαν κατ’ ευθείαν από την Ελλάδα, οι υπόλοιποι από την Μινόρκα, την Κορσική και την Ιταλία. Μεταξύ αυτών ήταν πολλοί Έλληνες που κατέφυγαν εκεί για να γλιτώσουν την οθωμανική καταπίεση. Στην Κορσική ζούσαν 700 Πελοποννήσιοι, τους οποίους είχε βρει εκεί ο Άντριου Τέρνμπουλ.


Η ζωή των Ελλήνων στην Νέα Σμύρνη των ΗΠΑ

Το ταξίδι τους για την Αμερική κράτησε τρεις μήνες και ήταν πραγματική οδύσσεια, αφού 148 επιβάτες των μικρών ξύλινων πλοίων πνίγηκαν, ωστόσο οι υπόλοιποι 1.255 γλίτωσαν και έφτασαν στην πόλη του Αγίου Αυγουστίνου. Όμως πριν πατήσουν το πόδι τους εκεί, τους οδήγησαν σε μια άλλη παραθαλάσσια περιοχή της Φλόριντα, κάπου 100 χιλιόμετρα.

Εκεί άρχισαν αμέσως δουλειά, έχτισαν από τα θεμέλια μία νέα αποικία, την οποία ονόμασαν Νέα Σμύρνη, κατ’ επιθυμία της Ελληνίδας γυναίκας του Άντριου Τέρνμπουλ, ενώ πριν ονομαζόταν ισπανικά Λες Μοσκίτος (χώρα των κουνουπιών). Εκείνο που τους φόβιζε πολύ ήταν οι κροκόδειλοι, που μόλις τους έβλεπαν έλεγαν «Θεέ μου, τι θεριό είναι αυτό! Άη Γιώργη προστάτεψε μας από τους δράκους!».


Σκληρή δουλειά για τους Έλληνες στη Νέα Σμύρνη
Ο χειμώνας στη Νέα Σμύρνη ήταν βαρύς. Από την πείνα και τις αρρώστιες, πριν έρθει η άνοιξη, πέθαναν 450 άνθρωποι (τα 150 παιδιά).

Δύσκολος αποδείχθηκε και ο δεύτερος χειμώνας, αφού από τους 1.403 αποίκους έμεναν ζωντανοί μετά από 24 μήνες μόλις 628!
Όταν πέρασε η εξαετία οι Έλληνες ζήτησαν να τους δοθούν τα κτήματα για να ζήσουν ελεύθεροι, όπως τους υποσχέθηκε ο Άντριου Τέρνμπουλ.

Η υπόθεση εξελίχθηκε άσχημα και οι άποικοι τον Ιούνιο του 1777, εγκατέλειψαν, ερημώνοντας τη Νέα Σμύρνη και κατέφυγαν στον Άγιο Αυγουστίνο, όπου ο Ιωάννης Γιαννόπουλος ίδρυσε εκεί ελληνικό σχολείο.


Η μπρούτζινη στήλη της ΑΧΕΠΑ 
Σήμερα η Νέα Σμύρνη είναι ένα ήσυχο θέρετρο με εκπληκτική αμμουδιά.
Το πέρασμα από εκεί των Ελλήνων μαρτυρεί μία μεγάλη μπρούτζινη στήλη σε βράχο που τοποθετήθηκε στις 4/5/1968 από την ΑΧΕΠΑ και γράφει:
«Στους ατρόμητους Έλληνες που ήρθαν εδώ το 1768 για να ιδρύσουν την ιστορική αποικία Νέα Σμύρνη…».
Παραδίπλα υπάρχει μία άλλη στήλη, προς τιμήν του ιδρυτή της αποικίας –που λειτούργησε από το 1768-1778– Άντριου Τέρνμπουλ που έζησε από το 1720-1792.


Η σημερινή ελληνική παρουσία στον Άγιο Αυγουστίνο
Τάσος Κ. Κοντογιαννίδης
πηγη

Δεν υπάρχουν σχόλια: