ΠΩΣ ΕΝΑΣ ΡΩΜΙΟΣ ΕΜΑΘΕ ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΤΟΥΣ…ΟΘΩΜΑΝΟΥΣ!

Γράφει ο Νίκος Χειλαδάκης
Στις 8 Δεκεμβρίου ο γνωστός παλαίμαχος Τούρκος δημοσιογράφος Sedat Ergin της Hürriyetö έγραψε ένα ουσιαστικά αφιέρωμα στον Μάρκο Πασάö τον μεγάλο γιατρό της Οθωμανικής αυλήςç Έπρεπε να περιμένουμε τους Τούρκους για να γνωρίσουμε τους Ρωμιούς που έγραψαν ένδοξη ιστορία στην Οθωμανική αυτοκρατορία.



Ο Μάρκο Πασάς ή Μάρκος Αποστολίδης – Πιτσιπιός γεννήθηκε το το 1824 στην Σύρο και στην συνέχεια εγκαταστάθηκε στην Κωνσταντινούπολη μαζί με την οικογένεια του όπου τελείωσε την Ιατρική Στρατιωτική Σχολή (Mekteb-i Tibbiye-i Sahanes-Yi). Τελείωσε με το βαθμό Miralay (Albay).

Την χρονιά που αποφοίτησε διορίστηκε διευθυντής του Χειρουργικού τμήματος του νοσοκομείου της σχολής το 1851. Σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα έγινε διάσημος και πήρε το βαθμό του ταξίαρχου, (Tuggerneral), και ήταν ο πρώτος γιατρός που πήρε αυτό το αξίωμα. Του εδόθη δε επιπλέον οφίκιο που δίνονταν μόνο στους οσμανλίδες, παρόλο που ήταν Ρωμιός, το αξίωμα του Πασά (Pasa).

 

Το 1839 ιδρύεται το Τμήμα Φαρμακευτικής στην Αριστοκρατική Ιατρική Σχολή Κωνσταντινουπόλεως όπου και διδάσκει.

Το 1861 ο Σουλτάνος Abdulaziz τον διόρισε ως αρχίατρο στο παλάτι και κατά την διάρκεια που υπηρετούσε στο παλάτι διορίστηκε
και ως διευθυντής (Dekan) της Ιατρικής σχολής (Mekteb-i Tibbiye-i Sahanes-Yi) μέχρι τον θάνατό του με αξιοσύνη. Την ίδια εποχή πήρε επιπλέον το αξίωμα του Αντιστράτηγου (Korgeneral).

Το 1878 την εποχή του σουλτάνου του ΙΙ Abdulhamid διορίστηκε μέλος της γερουσίας (Meclis-i Ayan –senato).

Στις 14 Απριλίου 1878 ίδρυσε το Hilal-i Ahmer μαζί με τους Dr. Abdullah Bey, Kirimli Aziz Bey και Serdar-I Ekrem Βey την
μετέπειτα Ερυθρά Ημισέληνο, (Kizilay), αντίστοιχο του Ερυθρού Σταυρού και διετέλεσε ως πρόεδρος (10 χρόνια) έως το θάνατό του
όπου το 1888 απεβίωσε στην Κωνσταντινούπολη στην νήσο Αντιγόνη (Burgaz) στο σπίτι του. Κηδεύτηκε στην Κουσκουτσούκη και
ο τάφος του υπάρχει μέχρι σήμερα στο ελληνικό νεκροταφείο.

Με τον θάνατό του δημιουργήθηκε ένα λεκτικό (deyim) (Derdini
Marko Pasaya Anlat) που σημαίνει πες τον καημό σου στον Marko Pasa. Αυτό είναι ένα λεκτικό (deyim) που μέχρι και τις μέρες
μας γνωρίζει ο κάθε Τούρκος.

ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ
Δημοσιογράφος-Συγγραφέας-Τουρκολόγος
www.nikosxeiladakis.gr