Δευτέρα 12 Ιουλίου 2010

Υποβάθμιση του γεωπολιτικού ρόλου της Ελλάδας

Με τη κατάρρευση της σοβιετικής απειλής στο τέλος του ψυχρού πολέμου, και τον τερματισμό των βαλκανικών πολέμων που σηματοδότησε ο βομβαρδισμός της Σερβίας από το ΝΑΤΟ το 1999, η πολιτική γεωγραφία της ευρύτερης περιοχής γύρω από την Ελλάδα άλλαξε για πολλοστή φορά στην ιστορία της.
Η τελευταία όμως αυτή αλλαγή ήταν ιδιαίτερα δυσμενής για την Αθήνα. Με τη Δύση να έχει πάψει εν πολλοίς να ενδιαφέρεται για το γεωγραφικό  αυτό κομμάτι, η Ελλάδα έχασε τη θέση της ως στρατηγικός σύμμαχος. Και μαζί με αυτή τη θέση, έχασε επίσης και τη πολιτικοοικονομική στήριξη που της επέτρεπε να αντιπαρέρχεται τις κεφαλαιακές της ανεπάρκειες.
Αυτό το συνειδητοποίησαν άπαντες, πλην των Ελλήνων. Σπάνιες άλλωστε είναι οι φορές που τα κράτη αποδέχονται τη γεωπολιτική τους ασημαντότητα. Έτσι η Αθήνα μπήκε σε άρνηση. Και ο τρόπος που αντέδρασε, προκειμένου να παραμείνει στη λέσχη των αναπτυγμένων χωρών, ήταν να δανείζεται απίθανα ποσά χρημάτων για την αγορά εξελιγμένων οπλικών συστημάτων και παρουσιάζοντας χαλκευμένα δημοσιονομικά στοιχεία, ώστε να γίνει δεκτή στην ευρωζώνη. Αυτό το τελευταίο συνήθως το ξεχνούν οι αναλυτές της τρέχουσας ελληνικής δημοσιονομικής κρίσης, την οποία κυρίως αποδίδουν στη τεμπελιά, την ανευθυνότητα και στη σπάταλη φύση των Ελλήνων.
Αντιμέτωπη με την γεωγραφία της και με μια υπαρξιακή απειλή από την Τουρκία, η οποία στοχεύει στον πυρήνα του Αιγαίου, η Ελλάδα δεν είχε άλλη επιλογή από το να καταχρεωθεί, όταν οι δυτικοί πάτρωνες της έπαψαν να ενδιαφέρονται για αυτήν. Σήμερα, ακόμη και αυτή η λύση (του δανεισμού) αμφισβητείται. Η προσπάθεια της χώρας να διατηρήσει ένα βιοτικό επίπεδο ανάλογο με αυτό των άλλων μελών της ΟΝΕ, έπαιξε κάποιο ρόλο, όμως πιο σημαντικό ρόλο έπαιξε και η προσπάθεια ανταγωνισμού με μια γειτονική Τουρκία που συνεχώς εκσυγχρονίζεται.
Σήμερα, η Ελλάδα δεν μπορεί ούτε καν να ονειρεύεται για μια κυρίαρχη θέση στην ανατολική Μεσόγειο. Ακόμη και η κυριαρχία του κράτους στα εσωτερικά του, τίθεται υπό αμφισβήτηση, όπως αποδεικνύει η αδυναμία είσπραξης  φόρων. Η Ελλάδα έχει μια σκιώδη παραοικονομία σε ποσοστό 25%, που είναι και το μεγαλύτερο ανάλογο ποσοστό στα αναπτυγμένα κράτη του πλανήτη.
Η διατήρηση του ελέγχου του Αιγαίου, που είναι ο σημαντικότερος στρατηγικός σκοπός της Ελλάδας, φαντάζει αδύνατη χωρίς τη παρουσία κάποιου «εξωτερικού» προστάτη. Το ζήτημα τώρα είναι αν η Ελλάδα είναι έτοιμη να αποδεχτεί τον νέο υποβαθμισμένο γεωπολιτικά ρόλο της.  Ακόμη όμως και αυτό δεν εξαρτάται από την ίδια, καθώς προσαρμόζεται στις στρατηγικές που υιοθετεί κατά καιρούς η Τουρκία. Μια Τουρκία που αποτελεί την ανερχόμενη γεωπολιτική δύναμη, με σκοπό την διάδοση της επιρροής της στα Βαλκάνια, στη Μέση Ανατολή και στον Καύκασο. Το ερώτημα λοιπόν που τίθεται είναι αν η Τουρκία θα εστιάσει στο Αιγαίο ή αν θα κάνει κάποια συμφωνία με την Αθήνα προκειμένου να αφοσιωθεί σε άλλες περιοχές συμφερόντων της.
Σε τελική ανάλυση, η Ελλάδα πρέπει να ανακαλύψει έναν τρόπο να ξαναγίνει χρήσιμη σε κάποια υπερδύναμη, (πράγμα απίθανο εκτός και αν έχουμε κάποια νέα ανάφλεξη στα Βαλκάνια), ή να επιζητήσει ειρήνευση με τη Τουρκία και να μάθει να ζει σύμφωνα με τα λιγοστά γεωπολιτικά της μέσα. Ότι και να επιλέξει, τα επόμενα τρία χρόνια θα είναι καθοριστικά για την ιστορία της ως χώρα. Το πακέτο βοήθειας που χορήγησε η ΕΕ και το ΔΝΤ συνοδεύεται από αυστηρούς όρους λιτότητας, η εφαρμογή των οποίων μπορεί κάλλιστα να αποσταθεροποιήσει τη χώρα. Μπολιάζοντας έναν κορμό που είναι ήδη ταραγμένος από τις αντιθέσεις μεταξύ αριστεράς και δεξιάς, και με μια ιστορία πολιτικής και κοινωνικής βίας, τα μέτρα του ΔΝΤ και της ΕΕ θα αποσαρθρώσουν ακόμη περισσότερο τη κεντρώα κυβέρνηση υπονομεύοντας τον έλεγχο της. Μια πτώχευση στο εγγύς μέλλον είναι σχεδόν εγγυημένη αν λάβουμε υπόψη το μέγεθος του δημόσιου χρέους, που σε λίγο καιρό θα ξεπεράσει το 150% του ΑΕΠ.
Το ερώτημα δεν είναι αν, αλλά το πότε θα τραβήξουν οι Ευρωπαίοι τη «τάπα». Αυτό θα γίνει μάλλον με τη πρώτη ευκαιρία, όταν δηλαδή η Ελλάδα πάψει να αποτελεί ένα συστημικό ρίσκο για την υπόλοιπη ήπειρο. Τότε, χωρίς πρόσβαση στο διεθνές κεφάλαιο, και χωρίς άλλα πακέτα στήριξης, η Ελλάδα θα αντιμετωπίσει μια γενικευμένη κατάρρευση πολιτικού ελέγχου, και μια κοινωνική βία την οποία δεν έχει ξαναδεί από την εποχή της στρατιωτικής χούντας. Συνεπώς,  η Ελλάδα βρίσκεται σήμερα σε μια καθόλου γνώριμη κατάσταση. Για πρώτη φορά από το 1821, είναι πραγματικά μόνη της.
STRATFOR
Απόδοση: S.A.
ΠΗΓΗ

Δεν υπάρχουν σχόλια: