Πράσινο στην 6η δόση …νέα μέτρα για την 7η

Τελικά, οι εταίροι μας αποδέσμευσαν χθες την έκτη δόση των δανείων προς την Ελλάδα, συνολικού ύψους 8 δισ. ευρώ μαζί με τη συνεισφορά του ΔΝΤ.

Η εκταμίευση της 6^ης δόσης που δίνει προσωρινή «ανάσα» στη χώρα φαινόταν σχεδόν σίγουρη τις τελευταίες μέρες, κυρίως μετά την πρωτοβουλία του προέδρου της Ν.Δ., Αντώνη Σαμαρά, να στείλει την επιστολή στους κοινοτικούς αξιωματούχους και τους εταίρους.

Ωστόσο, με τη σημερινή επιδείνωση της κατάστασης στην ευρωζώνη, τίποτε δεν μπορεί να θεωρείται δεδομένο.

 Στη διάρκεια της συζήτησης για την Ελλάδα, οι εταίροι εμφανίστηκαν ιδιαίτερα πιεστικοί έναντι του υπουργού Οικονομικών, Ευάγγελου Βενιζέλου, ζητώντας επιτάχυνση των μεταρρυθμίσεων, ενώ άσκησαν εντονότατη κριτική στους χειρισμούς τους προηγούμενης κυβέρνησης στο θέμα της εφεδρείας, εκτιμώντας ότι το μέτρο δεν πρόκειται να έχει τα αναμενόμενα αποτελέσματα.

Όλα αυτά σηματοδοτούν το κλίμα εν όψει της επόμενης δόσης, στα μέσα Ιανουαρίου, η οποία θα εξελιχθεί σε ένα ακόμη ψυχόδραμα.

 Δεν ήταν όμως η Ελλάδα το βασικό θέμα της χθεσινής συνεδρίασης του Eurgroup. Η εξεύρεση των πόρων για την ενίσχυση του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΕΤΧΣ) και η αντιμετώπιση του αναπόφευκτου πλέον αιτήματος στήριξης που θα υποβάλει η νέα ιταλική κυβέρνηση, ήταν στο επίκεντρο της χθεσινής συνάντησης .

Οι υπουργοί Οικονομικών συμφώνησαν στον τρόπο λειτουργίας του Ταμείου με βάση τις κατ’ αρχήν αποφάσεις που ελήφθησαν από τους Ευρωπαίους ηγέτες.

Δηλαδή το Ταμείο θα επεμβαίνει στην πρωτογενή και δευτερογενή αγορά κρατικών ομολόγων, θα δανείζει προληπτικά χώρες με δημοσιονομικά προβλήματα και χώρες που βρίσκονται σε καθεστώς Μνημονίου, ενώ θα συνδράμει και τις χώρες που δεν έχουν τη δυνατότητα να επανακεφαλαιοποιήσουν τις τράπεζές τους.

Θα προχωρήσει, όπως συμφωνήθηκε, η μόχλευση των πόρων του ΕΤΧΣ στις αγορές, αναλαμβάνοντας να εγγυάται στους επενδυτές ένα ποσοστό των νέων ομολόγων που θα αγοράζουν σε περίπτωση αδυναμίας της εκδότριας χώρας να εξυπηρετήσει το χρέος της. Ο δεύτερος τρόπος μόχλευσης θα γίνει μέσω του ΔΝΤ και των αναδυόμενων οικονομικά χωρών (Κίνα, Βραζιλία, Ινδία).

Ωστόσο, το βασικό πρόβλημα που ήταν πώς θα βρεθούν οι απαιτούμενοι πόροι παραμένει.

Εξαιτίας της κατάστασης στις αγορές και του κλίματος δυσπιστίας που επικρατεί είναι εξαιρετικά δύσκολο, αν όχι αδύνατο, να επιτευχθεί ο αρχικός στόχος που είχε τεθεί να εξευρεθούν μέσω της μόχλευσης 1,5 – 2 τρισ. ευρώ.

Τώρα, θα είναι ευχαριστημένοι και με 1 τρισ. ευρώ, αλλά κι αυτός ο στόχος θεωρείται εξαιρετικά αισιόδοξος. Μάλιστα, σε περίπτωση που υποβαθμιστεί η πιστοληπτική ικανότητα της Γαλλίας και η χώρα αυτή χάσει τη μέγιστη αξιολόγηση «ΑΑΑ», τότε σε καμία περίπτωση δεν πρόκειται να βρεθεί.

Αλλά ακόμη και στην περίπτωση που πάνε όλα καλά, πάλι το ΕΤΧΣ δεν θα είναι έτοιμο για επέμβαση πριν από το τέλος Δεκεμβρίου. Αυτό σημαίνει ότι εάν επιδεινωθεί η κατάσταση στην ευρωζώνη μέσα στις επόμενες μέρες, και κυρίως στην Ιταλία και την Ισπανία, δεν θα υπάρχουν οι πόροι για τη διάσωσή τους.

 Είναι σαφές ότι όπως διαμορφώνεται σήμερα η κατάσταση, η λύση δεν μπορεί να είναι άλλη από την ενεργοποίηση της ΕΚΤ, η οποία μπορεί να γίνει είτε μέσω χορήγησης δανείων στο ΕΤΧΣ είτε με μαζική παρέμβασή της στις αγορές ομολόγων.

Όλα αυτά προϋποθέτουν απεριόριστη ρευστότητα, που η ΕΚΤ είναι σε θέση να βρει μέσω «κοπής» χρήματος, κάτι που κάνουν άλλωστε συστηματικά οι κεντρικές τράπεζες των ΗΠΑ και της Αγγλίας.

Θα πρέπει, όμως, να καμφθούν οι αντιδράσεις του Βερολίνου, το οποίο ακόμη και χθες μέσω του υπουργού Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε αρνήθηκε κατηγορηματικά να συναινέσει σε αυτή τη λύση, που είναι και η μοναδική έτσι όπως έχει διαμορφωθεί σήμερα η κατάσταση.

(Ανταπόκριση του Νίκου Μπέλλου για τον Ελεύθερο Τύπο από τις  Βρυξέλλες)