Τρίτη 20 Ιουλίου 2010

Θέματα Νεοελληνικής Ιστορίας



α.
1828. Ο Ιωάννης Καποδίστριας φτάνει στο Ναύπλιο, μετά την απόφαση της Εθνοσυνέλευσης της Τροιζήνας, η οποία τον εξέλεξε πρώτο κυβερνήτη της Ελλάδας. Τρεις μέρες αργότερα φτάνει στην Αίγινα, πρώτη πρωτεύουσα της ελεύθερης Ελλάδας.
Ίδρυση της «Εθνικής Χρηματιστικής Τράπεζας» και καθιέρωση του φοίνικα ως εθνικού νομίσματος.


Μάχη στην Πέτρα της Βοιωτίας (με αρχηγό τον Δημήτριο Υψηλάντη). Η τελευταία μάχη του Αγώνα.
Υπογράφεται στο Λονδίνο από τις Μεγάλες Δυνάμεις πρωτόκολλο, με το οποίο καθορίζονται τα παρακάτω:
* Τα σύνορα του αυτόνομου ελληνικού κράτους προς βορρά καθορίζονται από την οροθετική γραμμή Αμβρακικού- Παγασητικού.
* Στο νέο κράτος θα περιλαμβάνονται τα νησιά Σποράδες, Κυκλάδες, Σάμος και πιθανόν η Κρήτη.
* Το καθεστώς του κράτους θα είναι κληρονομική μοναρχία. * Ο ετήσιος φόρος υποτέλειας θα ανέρχεται στα 1.500.000 γρόσια.
1831. Δολοφονείται στο Ναύπλιο ο κυβερνήτης Ιωάννης Καποδίστριας.
1832. Οι τρεις μεγάλες δυνάμεις προσφέρουν το στέμμα της Ελλάδος στον πρίγκιπα της Βαυαρίας Όθωνα.
Απόλυτη Μοναρχία (1833-1843)
6 Φεβρουαρίου 1833. Ο Όθων αποβιβάζεται στο Ναύπλιο ως «ελέω Θεού Βασιλεύς της Ελλάδος».
1833-1835. Τριμελής Αντιβασιλεία ασκεί τη διακυβέρνηση της χώρας.
1835. Ο Όθων αναλαμβάνει προσωπικά τη διακυβέρνηση της χώρας.
ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗ ΜΟΝΑΡΧΙΑ (1843-1862)
3 Σεπτεμβρίου 1843. Επαναστατική κίνηση στρατιωτικών μονάδων των Αθηνών και πολιτών υπό την αρχηγία του Δ. Καλλέργη, του Ι. Μακρυγιάννη και του Α. Λόντου. Κύριο αίτημα των επαναστατών είναι η παραχώρηση Συντάγματος και η αποχώρηση των ξένων. Ο Όθων αναγκάζεται να συναινέσει στη θέσπιση Συντάγματος.
1844. Ψηφίζεται το Σύνταγμα, το οποίο καθιερώνει το πολίτευμα της συνταγματικής μοναρχίας.
1862. Εξέγερση υποχρεώνει τον Όθωνα να εγκαταλείψει την Ελλάδα.
Η ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΩΣΑΣ ΒΟΥΛΗΣ (1862-1864)

Οκτώβριος 1862- Νοέμβριος 1864. Η Ελλάδα κυβερνάται από τη Β΄ Εθνική Συνέλευση.
18 Μαρτίου 1863. Η Εθνική Συνέλευση αναγορεύει (παμψηφεί) τον Γεώργιο (του οίκου Χόλσταϊν- Σόντερμουργκ- Γλύξμπουργκ της Δανίας) «Συνταγματικό Βασιλέα των Ελλήνων».
13 Ιουλίου 1863. Με τη Συνθήκη του Λονδίνου οι τρεις δυνάμεις και η Δανία κηρύσσουν την Ελλάδα κράτος «μοναρχικόν, ανεξάρτητον και συνταγματικόν».
Η ΠΡΩΤΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΤΗΣ ΒΑΣΙΛΕΥΟΜΕΝΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ (1864-1923)

1864. Τίθεται σε ισχύ το Σύνταγμα το οποίο καθιερώνει το πολίτευμα της βασιλευόμενης δημοκρατίας.
1864. Φτάνουν στον Πειραιά 84 Επτανήσιοι βουλευτές οι οποίοι γίνονται δεκτοί με ενθουσιασμό από τους Αθηναίους.
1866. Στη διάρκεια της Κρητικής Επανάστασης του 1866 ισχυρά τουρκοαιγυπτιακά στρατεύματα πολιορκούν τη Μονή του Αρκαδίου κοντά στο Ρέθυμνο στην οποία έχουν κλειστεί 250 αγωνιστές και 1.000 γυναικόπαιδα. Όταν οι πολιορκητές διασπούν τις γραμμές άμυνας και εισέρχονται στον περίβολο του μοναστηριού, ο ηγούμενος Γαβριήλ Μαρινάκης δίνει εντολή στον Κωνσταντίνο Γιαμπουδάκη να ανατινάξει την πυριτιδαποθήκη. Ακολουθεί τρομερή έκρηξη, η οποία έχει ως αποτέλεσμα τον θάνατο των περισσότερων εγκλείστων αλλά και δεκάδων πολιορκητών.
1875. Ο Γεώργιος Α΄ αποδέχεται την «αρχή της δεδηλωμένης» διαβάζοντας τον λόγο του θρόνου που συνέταξε ο Χαρίλαος Τρικούπης.
1877. Αποκτούν δικαίωμα ψήφου όλοι οι άρρενες ενήλικοι. 1881. Προσαρτήθηκαν η Θεσσαλία και η περιοχή της Άρτας. 1893. Πτώχευση του ελληνικού κράτους.
1897. Η Ελλάδα χάνει στον Ελληνοτουρκικό Πόλεμο.
1898. Επιβάλλεται Διεθνής Οικονομικός Έλεγχος στο Ελληνικό Κράτος.
1903-1908. Μακεδονικός Αγώνας (1903-1908), εξέγερση στην Κρήτη (1905) και κήρυξη της Ένωσής της με την Ελλάδα (1908). Ο Ελευθέριος Βενιζέλος πρωταγωνιστεί στην Κρητική εξέγερση.
1905. Επανάσταση του Θερίσου (Λευκά Όρη). Ο Ελευθέριος Βενιζέλος και οι επαναστάτες ζητούν από τις Μεγάλες Δυνάμεις την ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα και την απομάκρυνση του πρίγκιπα Γεώργιου από τη θέση του ύπατου αρμοστή του νησιού.
15 Αυγούστου 1909. Ο «Στρατιωτικός Σύνδεσμος» εκδηλώνει κίνημα στο Γουδί.
1909. Ύστερα από πρόσκληση του «Στρατιωτικού Συνδέσμου» ο Βενιζέλος φθάνει στην Αθήνα.
1911. Τίθεται σε ισχύ το Σύνταγμα του 1911.
1912-1913. Οι Βαλκανικοί Πόλεμοι καταλήγουν νικηφόρα για την Ελλάδα.
5 Μαρτίου 1913. Δολοφονείται στη Θεσσαλονίκη ο Γεώργιος Α΄. Στον θρόνο ανέρχεται ο διάδοχος ως Κωνσταντίνος Α΄.
Αύγουστος 1914. Ξεσπά ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος και οι πρώτες συγκρούσεις Κωνσταντίνου και Βενιζέλου.
1915. Ο Βενιζέλος παραιτείται με σκοπό να προκαλέσει εκλογές. Το Κόμμα των Φιλελευθέρων (Βενιζέλος) κερδίζει τις εκλογές και σχηματίζει κυβέρνηση. Λόγω των συνεχιζόμενων διαφωνιών για την εξωτερική πολιτική, ο Βενιζέλος παραιτείται. Στις εκλογές που πραγματοποιούνται το κόμμα των Φιλελευθέρων αρνείται να συμμετάσχει. Οι βασιλικοί κερδίζουν μεγάλη πλειοψηφία και σχηματίζουν κυβέρνηση.
1916. Ξεσπά στη Θεσσαλονίκη το κίνημα της Εθνικής Άμυνας από βενιζελικούς. Σχηματίζεται τον Σεπτέμβριο επαναστατική κυβέρνηση υπό τον Βενιζέλο. Στις 11 Νοεμβρίου η κυβέρνηση της Θεσσαλονίκης κηρύσσει τον πόλεμο στη Γερμανία και στην Αυστροουγγαρία.
1917. Οι σύμμαχοι (Αγγλία, Γαλλία, Ρωσία) εξαναγκάζουν τον Κωνσταντίνο και τον διάδοχο Γεώργιο να παραιτηθούν και να εγκαταλείψουν την Ελλάδα. Στον θρόνο ανέρχεται ο δευτερότοκος γιος του Κωνσταντίνου, Αλέξανδρος. Ο Βενιζέλος επιστρέφει στην Αθήνα και αναλαμβάνει τη διακυβέρνηση ολόκληρης της Ελλάδος. Αναβιώνει η Βουλή που είχε προέλθει από τις εκλογές της 31ης Μαρτίου 1915 (Βουλή των Λαζάρων).
1920. Ο Αλέξανδρος πεθαίνει από σηψαιμία. Στις εκλογές οι αντιβενιζελικοί/ βασιλικοί κερδίζουν παρά τις μεγάλες διπλωματικές επιτυχίες του Βενιζέλου που οδήγησαν στην «Ελλάδα των δύο ηπείρων και των πέντε θαλασσών». Διεξάγεται νόθο δημοψήφισμα που εγκρίνει με 99% την επιστροφή του Κωνσταντίνου.
1922. Η κατάρρευση του ελληνικού μετώπου στη Μικρά Ασία οδηγεί στην καταστροφή της Σμύρνης. Εκατοντάδες χιλιάδες προσφύγων από τη Μ. Ασία αρχίζουν να συρρέουν στην Ελλάδα. Ξεσπά κίνημα με επικεφαλής τον βενιζελικό αξιωματικό Νικόλαο Πλαστήρα. Ο Κωνσταντίνος παραιτείται υπέρ του υιού του Γεωργίου Β΄ και εγκαταλείπει μόνιμα την Ελλάδα. Δικάζονται και εκτελούνται έξι ηγετικά στελέχη της αντιβενιζελικής παράταξης ως υπεύθυνα για τη Μικρασιατική Καταστροφή (Δίκη των Έξι).
1923. Στις εκλογές τα φιλοβασιλικά κόμματα απέχουν και οι βενιζελικοί θριαμβεύουν.
1923. Ο Γεώργιος Β΄ υποχρεώνεται να αναχωρήσει από την Ελλάδα. Η άσκηση της βασιλικής εξουσίας ανατίθεται στον Ναύαρχο Κουντουριώτη.
β.
Φωτογραφία
Το 1874 δημοσιεύεται στην εφημερίδα «Καιροί» άρθρο του Χαρίλαου Τρικούπη με τίτλο «Τις πταίει». Σε αυτό ο Τρικούπης καταδεικνύει ως υπεύθυνο για την πολιτική κρίση που διέρχεται ο τόπος τον βασιλιά Γεώργιο Α΄. Επίσης σχολιάζει αρνητικά τις επιλογές του στον σχηματισμό κυβερνήσεων. Ο Χαρίλαος Τρικούπης ζητεί από τον βασιλιά να λαμβάνει υπόψη του κατά τον σχηματισμό των κυβερνήσεων την Αρχή της Δεδηλωμένης της Βουλής.
γ.
ΑΠΟ ΤΟ ΓΟΥΔΙ ΣΤΟΝ ΕΘΝΙΚΟ ΔΙΧΑΣΜΟ
Το 1909, έτος της εκδήλωσης του Κινήματος στο Γουδί, ταυτίζεται με την άνοδο των μεσαίων αστικών στρωμάτων, τα οποία, ενισχυμένα από τις οικονομικές εξελίξεις των τελευταίων ετών του 19ου αιώνα, διεκδικούν έναντι της παλιάς, πολιτικής, αστικής ολιγαρχίας την πολιτική τους εκπροσώπηση και τη δημιουργία των θεσμικών εκείνων προϋποθέσεων που θα διευκόλυναν την οικονομική τους δραστηριότητα. Ηγετική φυσιογνωμία θα αναδειχθεί ο Κρητικός πολιτικός Ελευθέριος Βενιζέλος, ο οποίος θα εκπροσωπήσει την προσπάθεια για καπιταλιστικό μετασχηματισμό της ελληνικής κοινωνίας και την οργάνωση ενός κράτους στα πρότυπα των δυτικών δημοκρατιών. Ο αστικός εκσυγχρονισμός που θα επιχειρήσει ο Βενιζέλος θα συνοδοιπορήσει σε αγαστή σύμπνοια με την εθνική ολοκλήρωση, στην εκδοχή της ενσωμάτωσης των Νέων Χωρών και των κατοίκων τους στο εθνικό κράτος. Οι δύο αυτοί στόχοι, ο οικονομικός και πολιτικός εκσυγχρονισμός από τη μια και η μαχητική επιδίωξη της Μεγάλης Ιδέας στη συγκυρία του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου από την άλλη, αποτελούν το περιεχόμενο του βενιζελισμού.
Απέναντί του στάθηκε ο αντιβενιζελισμός, αντιδρώντας ταυτόχρονα στον αστικό εκσυγχρονισμό και στον αλυτρωτισμό. Η συνολικότερη κοινωνική και πολιτική αντίθεση ανάμεσα τόσο σε κοινωνικές ομάδες όσο και στους παλιούς και νέους πληθυσμούς, που ενσωματώθηκαν με την εδαφική επέκταση ως αποτέλεσμα των βαλκανικών νικών, θα συγκεκριμενοποιηθεί στη σύγκρουση ανάμεσα στον πρωθυπουργό Ελευθέριο Βενιζέλο και τον βασιλιά Κωνσταντίνο Α΄ για τη θέση της Ελλάδας στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Θα πάρει διαστάσεις Εθνικού Διχασμού, που κορυφώθηκε τα χρόνια 1915-17 με τη δημιουργία δύο ελληνικών κρατών, ένα αντιβενιζελικό στον γεωγραφικό χώρο της Παλαιάς Ελλάδας κι ένα βενιζελικό στον γεωγραφικό χώρο των Νέων Χωρών.
Φωτογραφία
δ.
Ονομασία δύο πολέμων που έγιναν από το 1912 μέχρι το 1914 ανάμεσα στα βαλκανικά κράτη.
Α΄ Βαλκανικός Πόλεμος (1912-1913): O Α΄ Βαλκανικός Πόλεμος κηρύχθηκε στις 4 Οκτωβρίου 1912. Αιτία ήταν τα σχέδια των Τούρκων για εκτουρκισμό των λαών της Βαλκανικής Χερσονήσου. Τα συμμαχικά κράτη- Ελλάδα, Σερβία, Μαυροβούνιο και Βουλγαρία- αντέδρασαν.
Ο Ελληνικός Στρατός, απελευθέρωσε την Ελασσόνα, την Κατερίνη, τα Γρεβενά και την Κοζάνη. Ο βουλγαρικός στρατός κατέλαβε τη Δυτική Θράκη και την Ανατολική Μακεδονία και κατευθύνθηκε προς τη Θεσσαλονίκη. Ο σερβικός στρατός κατέλαβε τα Σκόπια και το Μοναστήρι. Ο Ελληνικός Στρατός απελευθέρωσε τη Θεσσαλονίκη στις 27 Οκτωβρίου 1912. Το Ελληνικό Ναυτικό απελευθέρωσε τη Μυτιλήνη, τη Χίο, τη Λήμνο, την Τένεδο, την Ίμβρο, τη Σάμο και την Ικαρία, αποκλείοντας τον τουρκικό στόλο στα Δαρδανέλλια. Μετά τη Θεσσαλονίκη, ο Ελληνικός Στρατός στράφηκε στα Ιωάννινα τα οποία απελευθέρωσε στις 21 Φεβρουαρίου του 1913 και προχώρησε στο Αργυρόκαστρο και την Κορυτσά. Ο Α΄ Βαλκανικός Πόλεμος τελείωσε στις 17 Μαΐου 1913, με την υπογραφή της Συνθήκης του Λονδίνου. Στη συνθήκη αυτή όμως δεν καθορίστηκαν τα σύνορα μεταξύ των βαλκανικών κρατών, γεγονός που οδήγησε στον Β΄ Βαλκανικό Πόλεμο.
Β΄ Βαλκανικός Πόλεμος (1913-1914): Μετά την υπογραφή της Συνθήκης του Λονδίνου στις 17 Μαΐου 1913, τα βαλκανικά κράτη προσπάθησαν να καθορίσουν τα σύνορά τους. Οι αξιώσεις των Βουλγάρων σε εδάφη που κατέλαβαν οι Έλληνες και οι Σέρβοι και η άρνηση των δύο κρατών να αποδεχθούν τις απαιτήσεις αυτές, οδήγησε σε ρήξη με τη Βουλγαρία. Στις 19 Μαΐου 1913 υπογράφηκε αμυντική συμμαχία και στρατιωτική συμφωνία μεταξύ Ελλάδος και Σερβίας. Ταυτόχρονα καθορίστηκαν τα σύνορα των δύο χωρών, με βάση τα εδάφη που είχαν καταλάβει. Τον Ιούνιο του 1913, τα βουλγαρικά στρατεύματα επιτέθηκαν στα ελληνικά. Η ελληνική αντίδραση ήταν άμεση και ξεκινά γενική επίθεση. Καταλαμβάνεται η Καβάλα, η Αλεξανδρούπολη, η Ξάνθη και η Κομοτηνή. Ύστερα από πολλές και σφοδρές μάχες έγινε ανακωχή τον Ιούλιο του 1913 μεταξύ Ελλάδας και Βουλγαρίας. Από τον πόλεμο αυτό επωφελήθηκαν η Ρουμανία και η Τουρκία, που κήρυξαν τον πόλεμο στη Βουλγαρία και κατέλαβαν μεγάλο τμήμα του εδάφους της. Ο Β΄ Βαλκανικός Πόλεμος έληξε με τη Συνθήκη του Βουκουρεστίου, στις 28 Ιουλίου 1913. Στην Ελλάδα παραχωρήθηκε η Ανατολική Μακεδονία και η Νότια Ήπειρος. Στις 14 Φεβρουαρίου 1914, με το Πρωτόκολλο της Φλωρεντίας, παραχωρήθηκαν τα νησιά του Αιγαίου, εκτός από τα Δωδεκάνησα που εξακολουθούσαν να είναι κάτω από την ιταλική κυριαρχία.
ΠΗΓΗ: εφημ. ΤΑ ΝΕΑ, φ.  25 Φεβρουαρίου 2008
PHGH

Δεν υπάρχουν σχόλια: