Ήταν 2 Ιουνίου του 1942 όταν ο ελληνοαμερικανός δεύτερης γενιάς –αλλά πάνω από όλα Έλληνας στη ψυχή- Φρανκ Τζωρτζ Ζαβάκος έμελλε να πραγματοποιήσει την τελευταία του πτήση με ένα αεροσκάφος Spitfire Mk Vc πάνω από τη βόρεια θάλασσα.
Ο Φ. Ζαβάκος είναι ένα από τα ελάχιστα γνωστά πρόσωπα Ελλήνων που πέταξαν για την RAF τις δύσκολες ώρες του Β’ ΠΠ. Ο Φ. Ζαβάκος ήταν μόνο ο ένας εκ των δύο Ελλήνων που συμμετείχαν στις 3 Μοίρες της RAF που απάρτιζαν εξ ολοκλήρου Αμερικανοί εθελοντές οι οποίοι πρόστρεξαν σε βοήθεια της Βρετανίας πριν οι ΗΠΑ εισέλθουν στον πόλεμο το Δεκέμβριο του 1941.
Ο Φ. Ζαβάκος και ο Στιβ Πισάνος – ο τελευταίος γεννημένος στο Μεταξουργείο Αθήνα- ήταν αυτοί οι δύο Έλληνες που πέταξαν με τα χρώματα της RAF, και μάλιστα ο Πισάνος όταν ακόμη πετούσε με την 71η Μοίρα του Σμήνους των Αετών (Eagle Squadrons) έφερε την ελληνική υπηκοότητα.
Ο Φ. Ζαβάκος γεννήθηκε στο Dayton του Ohio το 1917 και οι γονείς του ήταν οι Γιώργος και Ντίνα Ζαβάκου, Έλληνες μετανάστες πρώτης γενιάς.
Ο Φρανκ αποφοίτησε από το Steele High School και εισήλθε στο πανεπιστήμιο του Dayton όπου φοίτησε για ένα περίπου χρόνο.
Ήταν όμως τόσο ζωντανή η φλόγα να γνωρίσει την πατρίδα του που ήρθε στην Ελλάδα το 1939 και γράφηκε στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας για τη συνέχιση των σπουδών του.
Η ιταλική εισβολή όμως το 1940 και η κατάρρευση του μετώπου μετά τη γερμανική εισβολή τον Απρίλιο του 1941 του ανέτρεψαν τα σχέδια.
Έφυγε από την Ελλάδα με περιπετειώδη τρόπο –δεν είναι πάντως γνωστή η ακριβής ημερομηνία- για να βρεθεί στη σχολή εκπαίδευσης της RAF στην Οτάβα του Καναδά όπου και αποφοίτησε.
Την εποχή εκείνη η επιτροπή Σουήνη εξακολουθούσε να στρατολογεί Αμερικανούς εθελοντές οι οποίοι πολεμούσαν με τη RAF ήδη από το Σεπτέμβριο του 1940 και ο Φράνκ για άλλη μια φορά βρέθηκε στην αντίπερα όχθη του Ατλαντικού στην Αγγλία αυτή τη φορά, εντασσόμενος στην 71η Μοιρα.
Καθημερινές οι αποστολές, σε μια εποχή -μέσα του 1941- όπου η Γερμανία εξακολουθούσε να βρίσκεται στο απόγειο της δύναμής της και οι απώλειες της RAF σε χειριστές τρομακτικές.
Ο Φράνκ πετούσε κυρίως σε αποστολές χαμηλού ύψους στην κατεχόμενη Γαλλία πολυβολώντας (strafing) στόχους στο έδαφος.
Εκεί ήταν όταν γνω΄ρισε και τον “ Ιπτάμενο Έλληνα” τον Στηβ Πισάνο. Αλλά ας δούμε πως περιγράφει τη συνάντησή του με τον Φράνκ ο Στηβ Πισάνος στο βιβλίο του “The Flying Greek” το οποίο εκδόθηκε τον Απρίλιο του 2008.
«Τον Ιανουάριο του 1946 εντάχθηκα στη δύναμη εφεδρείας της USAF. Αποχαιρέτησα όλους τους φίλους μου στην ΑΒ Wright Field συμπεριλαμβανομένου και του πιο καλού μου φίλου του Don Gentile ο οποίος δεν ήταν ευχαριστημένος που έφευγα αλλά του υποσχέθηκα πως θα είμασταν σε επαφή.
Αποχεραίτησα ρεπίσης και την οικογένεια Ζαβάκου την οποία είχα συναντγήσει την πρώτη φορά που είχα έρθει στο Dayton και τους είπα πως είχα γνωρίσει το γιό τους τον πιλότο Φρανκ Ζαβάκο στο Λονδίνο ο οποίος ήταν στη RAF όπως και εγώ πριν όμως ενταχθώ στην 71η Μοιρα στην οποία ο Φράνκ ήταν ήδη.
Ο πατέρας του Φρανκ ο Τζωρτζ είχε έρθει στην Αμερική από την Ελλάδα. Ο Φρανκ και εγώ είχαμε μια μεγάλη συζήτηση τότε και κυρίως γύρω από την κοινή ελληνική καταγωγή και κληρονομιά μας. Μου είπε αρκετά από το Dayton του Ohio που είχε γεννηθεί.
Ο πατέρας του Φρανκ είχε μερικά εστιατόρια μεταξύ αυτών και το γνωστό Varsity Bowling Alley στο Dayton και ο Φρανκ μου υποσχέθηκε πως όταν πέρναγα από το Ohio θα μου έκανε το τραπέζι με μια καλή μπριζόλα.
Δυστυχώς ο Φράνκ σκοτώθηκε τον Ιούνιο του 1942 όταν έχασε τον κινητήρα πάνω από το κανάλι της Μάγχης και κατέπεσε στη θάλασσα.
Θεώρησα ότι έπρεπε να τηλεφωνήσω στην οικογένεια Ζαβάκου (σημ. πριν αναχωρήσει από το Dayton) ως ένδειξη τιμής στη μνήμη του Φράνκ.
Ο πατέρας του επέμενε να μου κάνουν το τραπέζι μια Κυριακή. Την πρώτη φορά που ανέφερα το όνομά του κατά τη διάρκεια του τραπεζιού η μητέρα του η Ντίνα (σημ. Κωνσταντίνα Φραγκιά (Constantina Frankias 1917-1977) ξέσπασε σε κλάματα. Παρόλα αυτά με υποδέχθηκαν θερμά και κάθε φορά που βρισκόμουν στο Dayton τους επισκεπτόμουν τακτικά».
Οι συνθήκες γύρω από το θάνατο του Φ. Ζαβάκου πάντως παραμένουν αδιευκρίνιστες μέχρι και σήμερα.
Εκείνο το πρωινό της Τρίτης 2 Ιουνίου του 1942 –οι Αμερικανοί εθελοντές στη RAF εντάχθηκαν επίσημα στην Αμερικανική Αεροπορία το Σεπτέμβριο του 1942- ο Φρανκ έλαβε τη διαταγή να απογειωθεί μόνος για μια αποστολή έρευνας και διάσωσης άλλου αεροσκάφους που είχε καταπέσει στη Β. θάλασσα.
Αν και η επίσημη εκδοχή ήταν ότι το αεροσκάφος έπεσε από βλάβη κινητήρα εντούτοις είναι πολύ πιθανό να καταρρίφθηκε κατά τη διάρκεια αναχαίτισης γερμανικού Ju-88C.
Η Luftwaffe έστελνε πολύ συχνά μοναχικά Ju-88 σε περιπολίες στην περιοχή της Βόρειας Θάλασσας με στόχο βρετανικά σκάφη ή για εντοπισμό νηοπομπών. Ο καιρός ήταν σπάνια καλός στην περιοχή έστω και αν ήταν Ιούνιος και οι νεφώσεις έντονες γεγονός που έκανε δύσκολες τις ορατότητες.
Πολύ πιθανό είτε το γερμανικό αεροσκάφος να αιφνιδίασε το Spitfire του Ζαβάκου ή ο ίδιος να εντόπισε το γερμανικό αεροσκάφος και να σκοτώθηκε σε ανταλλαγή πυρών με τους ραχιαίους πυροβολητές του.
No. 71 Eagle Squadron Roster
No. 71 (Eagle) Squadron February 1941
Left to Right: Sam Mauriello, Ed Bateman, Mike Kolendorski, Bill Taylor, squadron commander, Nat Maranz, Andy Mamedoff,
"Red" Tobin, Luke Allen, K. S. Taylor, Pete Provenzano, Gus Daymond, R. Tongue, Bill Nichols
| PILOT | DESTROYED | PROBABLE | DAMAGED | LOSSES |
| James K. Alexander | . | 1 | . | . |
| Charles F. Ambrose | . | . | . | . |
| Luke E. Allen | . | . | . | . |
| Newton Anderson | 1/2 | . | 1 | . |
| Paul R. Anderson | . | . | . | KOAS London 8 Mar 1941 |
| Stanley M. Anderson | . | . | 1 | . |
| Thomas J. Andrews | . | . | . | . |
| Rodger H. Atkinson | . | . | . | KOAS North Weald 15 Oct 1941 |
| John Butler Ayer | . | . | . | KIA English Channel 17 Apr 1942 |
| Charles E. Bateman | . | . | . | . |
| Wayne A. Becker | . | . | . | . |
| Duane W. Beeson | . | . | . | . |
| Ernest R. Bitmead | . | . | . | . |
| Vernon A. Boehle | . | . | . | . |
| Victor R. Bono | . | 1 | 1 | . |
| Robert A. Boock | . | . | . | . |
| William O. Brite | . | . | . | . |
| Raymond C. Care | . | . | . | . |
| Lawrence A. Chatterton | . | . | . | KOAS North Weald 22 Oct 1941 |
| Walter M. Churchill | . | . | . | . |
| James A. Clark | . | . | . | . |
| Oscar H. Coen | 1 1/2 | 1 1/2 | 2 | . |
| Gilmore C. Daniel | . | . | . | POW Escort- Bethune 13 Oct 1941 |
| Gregory A. Daymond | 6 | . | 1 | . |
| Arthur G. Donahue | . | . | . | KIA English Channel 11 Sept 1942 |
| Forrest P. Dowling | . | . | . | . |
| William R. Driver | . | . | . | KOAS North Weald 5 Aug 1941 |
| John DuFour | . | 1 | . | . |
| William R. Dunn | 5 | 1/2 | . | . |
| Jack E. Evans | . | . | . | KIA Circus- St. Omer 27 Aug 1942 |
| Hillard S. Fenlaw | . | 1 | 1 | KIA Sweep- Boulogne 7 Sept 1941 |
| Morris W. Fessler | 2 | 1 | 2 | POW- Rhubarb, Boulogne 28 Oct 1941 |
| John F. Flynn | 1 | . | . | KIA Escort Bombers- St. Omer 27 Apr 1942 |
| Victor J. France | . | . | . | . |
| C. O. Galbraith | . | . | . | . |
| Don Geffene | . | . | . | . |
| William D. Geiger | . | . | . | POW 17 Sept 1941 |
| Humprey T. Gilbert | . | . | . | KOAS England 1 May 1942 |
| James A. Gray | 1 | . | . | . |
| William I. Hall | . | . | . | POW 2 July 1941 |
| James C. Harrington | . | . | . | . |
| Joseph F. Helgason | 1/2 | . | . | KOAS Debden 6 Aug 1942 |
| Howard D. Hively | . | . | . | . |
| Walter J. Hollander | . | . | . | . |
| Alfred H. Hopson | . | . | . | . |
| William T. Humphrey | . | . | . | . |
| William B. Inabinet | . | . | . | KOAS Martlesham Heath 9 Jan 1942 |
| Joseph M. Kelly | . | . | . | . |
| Byron F. Kennerly | . | . | . | . |
| Vernon C. Keough | . | . | . | KOAS Kirton-in-Lindsey(No. Sea) 15 Feb 1941 |
| Stanley M. Kolendorski | . | . | . | KIA Sweep- Holland 17 May 1941 |
| Phillip H. Leckrone | . | . | . | KOAS Kirton-in-Lindsey 5 Jan 1941 |
| John F. Lutz | . | . | . | . |
| John J. Lynch | 1 | . | . | . |
| Nat Maranz | . | . | . | POW June 1941, not in E.S. at the time |
| Robert L. Mannix | . | 2 | . | . |
| Harold F. Marting | . | . | . | . |
| Sam Mauriello | 2 | . | 1 | . |
| George S. Maxwell | . | . | . | . |
| Ben F. Mays | . | . | . | KIA Circus- Hazebrouck 12 Apr 1942 |
| Carroll W. McColpin | 5 1/2 | . | . | . |
| Thomas P. McGerty | . | . | . | KIA Bomber Escort- No. Sea 17 Sept 1941 |
| James L. McGinnis | . | . | . | KOAS Martlesam Heath 26 Apr 1941 |
| Richard D. McMinn | . | . | . | . |
| Michael G. McPharlin | 1 1/2 | 1/2 | 1 | . |
| Stanley T. Meares | 1 | . | . | KOAS North Weald 15 Nov 1941 |
| Henry L. Mills | . | . | . | . |
| Edward T. Miluck | . | . | . | . |
| Richard A. Moore | . | . | . | POW |
| W. Brewster Morgan | . | . | . | . |
| William H. Nichols | . | . | . | POW Boulogne7 Sept 1941 |
| Leo S. Nomis | 1/2 | . | 1 | . |
| Virgil W. Olson | . | . | . | KIA Bomber Escort- No. Sea 19 Aug 1941 |
| Edwin E. Orbison | . | . | . | KOAS Kirton-in-Lindsey 9 Feb 1941 |
| William T. O'Regen | . | . | . | . |
| Wendell Pendleton | . | . | . | . |
| Chesley G. Peterson | 6 | 3 | 6 | . |
| Steve N. Pisanos | . | . | . | . |
| Eugene M. Potter | . | 1 | 2 1/2 | . |
| Robert L. Prizer | . | . | . | . |
| Peter Provenzano | . | . | . | . |
| Arthur F. Roscoe | 1 | 1 | . | . |
| Gilert C. Ross | . | . | . | . |
| Dean H. Satterlee | . | . | . | . |
| Ross O. Scarborough | 2 1/2 | . | 1 | KOAS North Weald 15 Nov 1941 |
| Anthony J. Seaman | . | . | 1 | . |
| Robert S. Sprague | . | 1 | 1 | . |
| Hubert L. Stewart | . | . | . | . |
| Harold H. Strickland | . | . | 1 | . |
| R. H. Tann | . | . | . | . |
| Kenneth S. Taylor | . | . | 1 | KOAS North Weald 9 Aug 1941 |
| William D. Taylor | . | . | . | KIA Rhubarb- Flushing 31 Aug 1942 |
| William E. G. Taylor | . | . | . | . |
| George Teicheira | . | . | . | KIA Circus- Bruges, Belgium 1 Jun 1942 |
| Eugene Q. Tobin | . | . | . | KIA Sweep- Boulogne 7 Sept 1941 |
| Reginald Tongue | . | . | . | . |
| Charles W. Tribken | . | 1 | . | . |
| Murray S. Vosburg | . | . | . | . |
| Thomas C. Wallace | 2 | . | . | . |
| Rufus C. Ward | . | . | . | . |
| Jack W. Weir | . | . | . | KOAS North Weald 28 Aug 1941 |
| Gordon H. Whitlow | . | . | . | . |
| Henry Woodhouse | 1 | . | . | . |
Frank G. Zavakos | . | . | . | . |
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου