MIM-104 Patriot PAC-3 & S-300 PMU-1: Οι "σάρισες" της ελληνικής αεράμυνας

Εισαγωγικό σημείωμα

Η διάταξη του ελληνικού δικτύου αεράμυνας έχει ως κάτωθι:

- Για τις περιοχές Αττικής και Καβάλας-Θεσσαλονίκης (έδρα της 350 Πτέρυγας Κατευθυνομένων βλημάτων) διατίθενται 6 συστοιχίες MIM-104 Patriot PAC-3 οι οποίες εξοπλίζουν την 21 Μοίρα Κατευθυνομένων Βλημάτων της Κερατέας, τις 23 και 24 της Θεσσαλονίκης, την 25 της Χρυσούπολης και την 26 ΜΚΒ στο Κατσιμίδι Αττικής. Η 22 ΜΚΒ βρίσκεται στη Σκύρο προστατεύοντας το κεντρικό Αιγαίο και την ενδοχώρα κατ΄επέκταση.

- Η Κρήτη αλλά και η δίοδος προς την Κύπρο προστατεύονται από 2 συστοιχίες S-300 PMU1.

- Για τη προστασία στρατηγικών στόχων στη Στερεά Ελλάδα και τη Θεσσαλονίκη, ο ΕΣ διαθέτει 7 πυροβολαρχίες με εκσυγχρονισμένα βλήματα ΜΙΜ-23Β I-HAWK (τα οποία θα αποσυρθούν το αργότερο ως το 2015, καθώς θα λήξει το όριο ζωής των βλημάτων). 

- Τέλος, όλοι οι μείζονες σχηματισμοί των ΕΣ του Δ΄ ΣΣ και της ΑΣΔΕΝ προστατεύονται από 21 Αντιαεροπορικά Συστήματα Μικρού Βεληνεκούς (SHORADS) ΤΟR-M1, 31 OSA-AK/AKM και 54 (V-SHORADS) ASRAD ενώ για τις αεροπορικές βάσεις διατίθενται συστήματα ΒΕΛΟΣ και Crotale NG (επιπρόσθετα συστήματα στους κύριους ναυστάθμους Σαλαμίνας και Κρήτης).

 

Ο ελληνικός εναέριος χώρος θεωρείται από τους καλύτερα φυλασσόμενους παγκοσμίως χάρη στο αδιαπέραστο πλέγμα που σχηματίζουν τα προηγμένα αντιαεροπορικά/αντιπυραυλικά συστήματα που διαθέτουν οι Ένοπλες Δυνάμεις της χώρας.

Η Ελλάδα, άλλωστε, είναι το μοναδικό κράτος-μέλος του ΝΑΤΟ που διαθέτει σε υπηρεσία δύο από τα κορυφαία συστήματα αεράμυνας μακρού βεληνεκούς στον κόσμο: το αμερικανικό MIM-104 Patriot PAC-3 και το ρωσικό S-300 PMU-1. Αυτή εδώ είναι η σύντομη παρουσίασή τους.

 

MIM-104 Patriot PAC-3

Το σύστημα MIM-104 PATRIOT PAC-3 είναι η πλέον προηγμένη έκδοση του διάσημου αντιαεροπορικού-αντιβαλλιστικού συστήματος μεγάλου βεληνεκούς. Αποτελείται από:

- Το κέντρο συντονισμού και πληροφοριών (ICC:Information Coordination Central)

- Το ραντάρ

- Το σταθμό ελέγχου εμπλοκής (ECS)

 Τους σταθμούς εκτόξευσης

Το ραντάρ παθητικής ηλεκτρονικής σάρωσης AN/MPQ-65 του συστήματος PATRIOT (Phased Array Tracking Radar to Intercept on Target or PATRIOT) είναι εφοδιασμένο με IFF, ηλεκτρονικά αντί-αντίμετρα (ECCM), καθώς και υποσυστήματα καθοδήγησης Track-via-missile (TVM). 

Η μοναδικότητά του (σε σχέση με τα περισσότερα συστήματα SAM) έγκειται στο γεγονός πως αποτελεί σύστημα "detection-to-kill" πράγμα που σημαίνει πως κάθε μονάδα μπορεί να εκτελέσει αυτόνομα όλες τις απαραίτητες λειτουργίες έρευνας, αναγνώρισης, εγκλωβισμού και εμπλοκής.

Έχει τη δυνατότητα να ιχνηλατήσει έως 100 στόχους σε απόσταση από 3 μέχρι 170 χλμ. και να παράσχει δεδομένα καθοδήγησης για εννέα πυραύλους ενώ είναι ιδιαιτέρως ανθεκτικό σε περιβάλλον με έντονα ηλεκτρονικά αντίμετρα. 

 

Ο Σταθμός Ελέγχου Εμπλοκής AN/MSQ-104 (ECS: Engagement Control Station) είναι επανδρωμένος από τρία άτομα που εργάζονται σε δύο κονσόλες και επικοινωνεί με τους Σταθμούς Εκτόξευσης Μ901, με άλλες πυροβολαρχίες Patriot και τα αρχηγεία.

Το Patriot χρησιμοποιεί εκτοξευτέs Μ901 εγκατεστημένους σε ημι-ρυμουλκούμενο Μ860, το οποίο ρυμουλκείται από όχημα 10 τόνων τύπου Μ983 ΗΕΜΤΤ. Το μέγιστο βεληνεκές του συστήματος είναι 160 χλμ. εναντίον αεροσκαφών και 20 χλμ. εναντίoν βαλλιστικών πυραύλων και ο πύραυλος που εκτοξεύει αναπτύσσει μέγιστη ταχύτητα Mach 3+(5 για τα PAC-2/GEM).

Διαθέτει όριο 20-30g και μπορεί να ξεπεράσει στους ελιγμούς οποιοδήποτε επανδρωμένο αεροσκάφος και τους περισσότερους πυραύλους.

Η κεφαλή μάχης είναι εκρηκτικής θραυσματοποίησης βάρους 90kg με πυροσωλήνα προσεγγίσεως αποτελεσματικής προσβολής. Τα βολιδοφόρα κάνιστρα είναι είτε μονά είτε τετραπλά και είναι εγκατεστημένα ανά δύο πάνω στον εκτοξευτή.

Η επαναγέμιση πέντε εκτοξευτών M901 διαρκεί 60 λεπτά, ενώ ο εκτοξευτής μπορεί να τοποθετηθεί σε απόσταση ενός χιλιομέτρου από το ECS/ραντάρ και να δεχτεί εντολές αυτόματα μέσω συνδέσμου δεδομένων μικροκυμάτων. 

Η ΠΑ διαθέτει 2 Κέντρα Συντονισµού-Πληροφοριών και 6 Σταθµούς Ελέγχου Εµπλοκής µε 6 Σταθµούς Εκτόξευσης το καθένα, µε 200 βλήµατα ΜΙΜ-104D PAC-2/GEM (GEM: Guidance Enhances Missile που διαθέτει υψηλότερες δυνατότητες στην αντιμετώπιση βαλλιστικών βλημάτων και πυραύλων Cruise) και 125 ΜΙΜ-104Α. Το σύστημα εντάχθηκε σε υπηρεσία το 2003.

 

 

S-300 PMU-1 (SA-20 Gargoyle)

 

Το ρωσικό αντιαεροπορικό σύστημα εντάχθηκε στη δύναμη της ΠΑ το 2000. Είναι σχεδιασμένο να παρέχει κάλυψη στρατευμάτων και ζωτικών εγκαταστάσεων, από αεροπορικές απειλές προερχόμενες από οποιονδήποτε τύπο αεροδυναμικού στόχου, καθώς και από βαλλιστικούς ή τακτικού πεδίου μάχης πυραύλους.

 Είναι πολυκάναλο παντός καιρού σύστημα και περιλαμβάνει υποσυστήματα αποκάλυψης και προσδιορισμού στόχων και συμπλέγματα πυραύλων αεράμυνας (μέχρι 4 στο σύστημα).

Τα κύρια συγκροτήματα μιας μονάδας πυρός είναι:

- Κέντρο Διοίκησης και Ελέγχου (Command Post/CP)
- Ραντάρ Επιτήρησης (All-Round Surveillance Radar/RSR)
- Ραντάρ Ανίχνευσης Τομέα (Sector Scanning Radar/SSR)
- Σταθμός Καθοδήγησης Πυραύλων (Multi-channel Missile Guidance Station/MMGS)
- Εκτοξευτές Πυραύλων (Launchers)
- Φορτωτές Εκτοξευτών (Transporter Loader-Launchers/TTL)

Ο κινητός σταθμός ραντάρ 64N6 Big Bird διάταξης φάσης (κωδικός Tombstone κατά το ΝΑΤΟ) είναι μεγάλης εμβέλειας (~300 χλμ) και μπορεί να εντοπίσει αεροσκάφη, πυραύλους πλεύσης και βαλλιστικούς πυραύλους ακόμη και σε περιβάλλον ισχυρών ηλεκτρονικών αντιμέτρων.

Τα συλλεγόμενα δεδομένα προωθούνται στο συγκρότηµα Κέντρου Διοίκησης και Ελέγχου 83M6E και από εκεί αναλαμβάνουν οι πύραυλοι 48N6 καθοδήγησης Track-via-missile (TVM).

 Πρόκειται για βλήμα με βάρος 1,8 τόνους, μήκος 7,9 μέτρα και θραυσματική γόμωση βάρους 143 κιλών με πυροσωλήνα προσέγγισης.

Η μέγιστη εμβέλεια του βλήματος είναι 150 χιλιόμετρα με ύψος εμπλοκής 10 μ. έως 25 χλμ και εμβέλεια εναντίον βαλλιστικών πυραύλων 40 χλμ.

Το σύστημα μπορεί να αντιμετωπίσει στόχους που κινούνται με μέγιστη ταχύτητα 8 Mach ενώ η εκτόξευση των βλημάτων γίνεται κάθετα μειώνοντας έτσι το χρόνο αντίδρασης.

H μέγιστη ταχύτητα του βλήματος αναπτύσσεται σε χρόνο 12’’ και το 48N6E μπορεί να εκτελέσει ελιγμούς φόρτισης 20 g.

O ρυθμός βολής του εκτοξευτή φθάνει το 1 βλήμα ανά 3 δευτερόλεπτα και ο χρόνος ανάπτυξης του συστήματος περιορίζεται σε 5 λεπτά, με τον χρόνο αντίδρασης να φτάνει τα 5-10 δευτερόλεπτα. 

Το συγκρότηµα Κέντρου Διοίκησης και Ελέγχου 83M6E μπορεί να αντιμετωπίσει ταυτόχρονα 6 στόχους με δύο βλήματα 48N6E για κάθε έναν από αυτούς.
Κάθε σύστημα αποτελείται από ένα συγκρότημα Κέντρου Διοίκησης και Ελέγχου (83M6E) και δύο Μονάδες Πυρός (90ZH6E).

Κάθε Μονάδα Πυρός διαθέτει τέσσερις σταθμούς εκτόξευσης με 96 βλήματα.

 Η πρώτη επιχειρησιακή βολή του συστήματος S-300 PMU-1 σχεδιάζεται να γίνει στην Κρήτη μέσα στους επόμενους 4 μήνες, σύμφωνα με τον προγραμματισμό του ΓΕΕΘΑ. 

Το τελευταίο μεγάλο ζήτημα σχετικά με το σημείο ασφαλούς αυτοκαταστροφής (αν υπάρξει πρόβλημα στην δοκιμή) αντιμετωπίστηκε με τις κατάλληλες διαβεβαιώσεις της Μόσχας και απομένει η επαναπιστοποίηση των βλημάτων, καθώς βρίσκονται σε αποθήκευση πέραν της δεκαετίας (είναι το όριο παραμονής σε αποθήκευση δίχως επιθεώρηση).

HBS

hellarmforces2010.blogspot.gr