«ΤΑΣΟ, οι επιθέσεις των Τούρκων είναι σαρωτικές. Τα άρματα διεισδύουν και το Πεζικό ακολουθεί και καταστρέφει. Δεν έχεις καν αντιαρματικά».
Ο τότε λοχαγός Κώστας Παπακώστας προειδοποίησε τον Ταγματάρχη Τάσο Μάρκου, εξιστορώντας του όσα έζησε στον Άγιο Ερμόλαο.
Ο Ήρωας Στρατηγός Τάσος Μάρκου:
Ο Τάσος Μάρκου γεννήθηκε στη κωμόπολη Παραλιμνίου στις 17 Σεπτεμβρίου 1936.
Ήταν το πρώτο παιδί του Μελή Μάρκου και της Μαρίας Ξιούρου.
Τον Μάιο του 1955 και ενώ είχε αρχίσει ο απελευθερωτικός αγώνας της Κύπρου ο Τάσος Μάρκου εντάσσεται στην Ε.Ο.Κ.Α. και ρίχνεται με όλες του τις δυνάμεις στον αγώνα για την Ελευθερία της Πατρίδας του.
Στις 18 Δεκεμβρίου 1955 η ομάδα στην οποία συμμετείχε τραυματίζει σοβαρά μετά από ενέδρα δύο Άγγλους αξιωματικούς.
Οι πληροφορίες των Άγγλων φέρουν τον Τάσο Μάρκου να εμπλέκεται στην ενέδρα και τον καταζητούν, ο ίδιος όμως καταφέρνει μετά από αγωνιώδη προσπάθεια να διαφύγει της σύλληψης και να φυγαδευτεί από την Οργάνωση στις 5 Ιανουαρίου 1955 στην Αθήνα.
Ο Τάσος Μάρκου γεννήθηκε στη κωμόπολη Παραλιμνίου στις 17 Σεπτεμβρίου 1936.
Ήταν το πρώτο παιδί του Μελή Μάρκου και της Μαρίας Ξιούρου.
Τον Μάιο του 1955 και ενώ είχε αρχίσει ο απελευθερωτικός αγώνας της Κύπρου ο Τάσος Μάρκου εντάσσεται στην Ε.Ο.Κ.Α. και ρίχνεται με όλες του τις δυνάμεις στον αγώνα για την Ελευθερία της Πατρίδας του.
Στις 18 Δεκεμβρίου 1955 η ομάδα στην οποία συμμετείχε τραυματίζει σοβαρά μετά από ενέδρα δύο Άγγλους αξιωματικούς.
Οι πληροφορίες των Άγγλων φέρουν τον Τάσο Μάρκου να εμπλέκεται στην ενέδρα και τον καταζητούν, ο ίδιος όμως καταφέρνει μετά από αγωνιώδη προσπάθεια να διαφύγει της σύλληψης και να φυγαδευτεί από την Οργάνωση στις 5 Ιανουαρίου 1955 στην Αθήνα.
Εκεί ο Τάσος Μάρκου καταφέρνει να βρει δουλειά και με το τρόπο αυτό να καλύψει τα έξοδα των φροντιστηρίων και να προετοιμαστεί για το μεγάλο του όνειρο που παρέμενε πάντα η εισαγωγή και φοίτηση του στη Σχολή Ευελπίδων, πράγμα το οποίο επιτυγχάνει στις επόμενες εισαγωγικές εξετάσεις.
Κατά τη περίοδο αυτή το μυαλό του πάντα βρισκόταν στη αγωνιζόμενη για την Ελευθερία πατρίδα του και η καρδιά του κτυπούσε παλμούς αγώνα.
Για το λόγο αυτό, το Νοέμβριο του 1958, εγκαταλείπει μυστικά τα τη Σχολή Ευελπίδων και επιστρέφει αεροπορικώς στη Κύπρο μέσω Παρισιού.
Με την άφιξη του στη Κύπρο μεταφέρεται αμέσως σε κρησφύγετο στη Λευκωσία όπου συναντά τον τότε γενικό υπεύθυνο της Π.Ε.Κ.Α. Τάσσο Παπαδόπουλο.
Με το ψευδώνυμο «Γκούρας» αναλαμβάνει τη διοίκηση του τομέα Κυθραίας τις παραμονές των Χριστουγέννων του 1958.
Η ανάληψη της διοίκησης του τομέα Κυθραίας και η παρουσία του Τάσου Μάρκου στη περιοχή συνοδεύεται τότε με την επίλυση των σοβαρών προβλημάτων που υπάρχουν λόγω των επιτυχιών των Άγγλων την περίοδο εκείνη.
Ο Τάσος Μάρκου δεν αργεί να κερδίσει την εμπιστοσύνη και την εκτίμηση των συναγωνιστών του και να αναδιοργανώσει τον τομέα του μεταβάλλοντας τον σε ένα αξιόμαχο τμήμα της Οργάνωσης.
Η υπογραφή της Συμφωνίας της Ζυρίχης βρίσκει το Τάσο Μάρκου στο Τομέα του.
Στις 13 Απριλίου 1959 ο Τάσος Μάρκου αναχωρεί για την Αθήνα για να συνεχίσει τις σπουδές του στη Σχολή Ευελπίδων.
Εκεί ρίχνεται πάλι πίσω στη προσπάθεια για την επιτυχία στα μαθήματα της σχολής.
Τον Αύγουστο του 1959 παίρνει το απολυτήριο του από τη σχολή και δίνει τον τιμημένο όρκο του Έλληνα Αξιωματικού.
Με το βαθμό του Ανθυπολοχαγού υπηρετεί τότε στα Ελληνοβουλγαρικά σύνορα.
Χαρακτηριστική για το ήθος και τη σεμνότητα του ήταν η απάντηση που έδωσε στον Διγενή όταν του είχε ζητήσει τότε να του αποστείλει γραπτώς έκθεση για τη προσωπική του δράση στον Αγώνα για την περίληψη της στα απομνημονεύματα του Αρχηγού της Ε.Ο.Κ.Α.:
«Ότι έκανα Αρχηγέ, ήταν μια υποχρέωση μου προς την Πατρίδα, επομένως δεν έχω οτιδήποτε να πω για τον εαυτό μου».
Στις 16 Νοεμβρίου 1961 μετά από πρόσκληση του τότε προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας αείμνηστου Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ’ επιστρέφει στη Κύπρο και στις 4 Δεκεμβρίου 1961 εντάσσεται στο νεοσύστατο Κυπριακό στρατό με το βαθμό του Λοχαγού.
Τον Μάιο του 1963 τέλεσε τον γάμο του με τη Μαίρη Ντελυφέρ με την οποία απέκτησε αργότερα δύο παιδιά την Άντρη και τον Πάρη.
Η Τουρκοκυπριακή ανταρσία του Δεκεμβρίου 1963 βρίσκει τον Τάσο Μάρκου στις επάλξεις του αγώνα για την άμυνα της Λευκωσίας.
Σημαντική ήταν η συμβολή του στην εξουδετέρωση των αμυντικών θέσεων των Τούρκων και τον απεγκλωβισμό ομάδων εθνοφυλάκων στη περιοχή του Αλευρόμυλου Σεβέρη.
Την Άνοιξη του 1964, ο Τάσος Μάρκου προωθείται με τους άνδρες του στα υψώματα Προφήτη Ηλία στο Πενταδάκτυλο, δημιουργώντας εκεί ισχυρή γραμμή άμυνας βορείως της Λευκωσίας.
Μετά το τέλος των εχθροπραξιών, η Κυπριακή Κυβέρνηση ενέτεινε τις προσπάθειες της απόκτηση σύγχρονου οπλισμού.
Η τιμιότητα και ο αδαμάντινος χαρακτήρας του Τάσου Μάρκου, συνέτειναν στο να ανατεθούν στο νεαρό Λοχαγό οι αποστολές εξασφάλισης του οπλισμού αυτού από το Λίβανο, την Αίγυπτο και τη Τσεχοσλοβακία.
Στις 22 Νοεμβρίου 1965 μεταβαίνει στην Αίγυπτο ομάδα Κυπρίων μηχανικών και μεγάλος αριθμός εφέδρων για εκπαίδευση στους Ρωσικούς αντιαεροπορικούς πυραύλους που εξασφάλισε τότε η Κυπριακή Κυβέρνηση.
Η ευθύνη της ομαλής διεξαγωγής της εκπαίδευσης ανατέθηκε τότε στο Λοχαγό Τάσο Μάρκου.
Η εκπαίδευση των Κυπρίων χειριστών συμπληρώθηκε με μεγάλη επιτυχία τον Σεπτέμβριο του 1966.
Ωστόσο οι Ρωσικοί πύραυλοι ουδέποτε έφθασαν στη Κύπρο.
Όλες οι πιο πάνω αποστολές αποδεικνύουν την εμπιστοσύνη που έτρεφε η Κυπριακή Κυβέρνηση στο πρόσωπο του νεαρού τότε Λοχαγού που απόρρεε από τις ψηλές διοικητικές του ικανότητες, τον άριστο του χαρακτήρα και τη τιμιότητα του.
Το Νοέμβριο του 1971, ο Τάσος Μάρκου προάγεται στο βαθμό του Ταγματάρχη.
Η υποκλοπή ενός εγγράφου-σχεδίου πραξικοπήματος το Φεβρουάριο του 1972 από το Τάσο Μάρκου και ομάδα συναδέλφων του και η προώθηση του εγγράφου αυτού στη Κυπριακή Κυβέρνηση συνέτεινε αποφασιστικά στη ματαίωση του σχεδιαζόμενου πραξικοπήματος.
Την Άνοιξη του 1973 μετατίθεται στο 12ο Τακτικό Συγκρότημα με έδρα τη Κυθραία όπου αναλαμβάνει επιτελικά καθήκοντα.
Εκεί πρωτοστατεί στην αμυντική οργάνωση της περιοχής και στη προετοιμασία για απόκρουση οποιασδήποτε εχθρικής ενέργειας.
Το πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου 1974 βρίσκει το Τάσο Μάρκου στη Κυθρέα από όπου αναχωρεί μετά από άδεια για την Αρχιεπισκοπή όπου οργανώνει την άμυνα του Μεγάρου.
Με την εκδήλωση της Τουρκικής Εισβολής την 20η Ιουλίου 1974, ο Ταγματάρχης Τάσος Μάρκου οργανώνει με μικρό αριθμό εφέδρων αμυντική γραμμή στη περιοχή του χωριού Χαμίτ Μάνδρες όπου είχε προηγηθεί ρίψη αλεξιπτωτιστών από τις Τουρκικές δυνάμεις εισβολής.
Το απόγευμα της ίδιας ημέρας ο Ταγματάρχης Μάρκου τέθηκε επικεφαλής των δυνάμεων εξουδετέρωσης του θύλακα Μπέκκιογιου.
Κατά τη διάρκεια της μάχης ο Ταγματάρχης Μάρκου, επέδειξε σπάνια χαρακτηριστικά ηρωισμού και αυτοθυσίας και η συμβολή του στην επιτυχία της επιθετικής ενέργειας ήταν καθοριστική.
Το βράδυ της 21ης Ιουλίου 1974, προωθείται επικεφαλής δυνάμεως 100 περίπου ανδρών στη περιοχή Δικώμου όπου ενισχύει τα αμυνόμενα τμήματα του 361 ΤΠ στη περιοχή, με αποστολή την αναχαίτιση των προελαυνόντων Τουρκικών Δυνάμεων Εισβολής.
Την 23η Ιουλίου 1974, μετά τη συμφωνία κατάπαυσης του πυρός, ανατίθεται στο Ταγματάρχη Τάσο Μάρκου η συγκρότηση της αμυντικής γραμμής από τη Μια Μηλιά προς τον Κουτσοβέντη.
Από την 23η Ιουλίου μέχρι και τη 29η Ιουλίου 1974, συγκροτεί το 315 ΤΠ το οποίο απαρτίζεται από εφέδρους και στρατιώτες από διαλυμένες μονάδες και κατασκευάζει οχυρωματικά έργα και ναρκοθετεί τη περιοχή.
Το βράδυ της 30ης Ιουλίου 1974, επιστρέφει στη μονάδα του στη περιοχή Μιας Μηλιάς απογοητευμένος αλλά ταυτόχρονα αποφασισμένος να αναχαιτίσει τη επερχόμενη προέλαση των Τούρκων προς τη περιοχή Αμμοχώστου.
Δημιουργεί νέες αμυντικές θέσεις, επανδρώνει νέα φυλάκια και ζητά από το ΓΕΕΦ ενισχύσεις οι οποίες δεν του αποστέλλονται ποτέ.
Ένα νέο σκηνικό όμοιο μετά στενά των Θερμοπυλών στήνεται στη περιοχή Μιας Μηλιάς – Κουτσοβέντη.
Ο σύγχρονος Λεωνίδας της Κυπριακής Ιστορίας οργανώνει ολημερίς την άμυνα της περιοχής και τη νύκτα σχεδιάζει τις ενέργειες του σε περίπτωση εκδήλωσης επίθεσης από τους Τούρκους και επιθεωρεί τα αμυντικά έργα.
Τα ξημερώματα της 14ης Αυγούστου 1974, η τραγωδία της Κύπρου άρχισε να συντελείται. Το τάγμα του Τάσου Μάρκου δέχεται ανελέητο βομβαρδισμό από τη Τουρκική αεροπορία.
Ο Τάσος Μάρκου ζητά από το ΓΕΕΦ υποστήριξη από τις μονάδες πυροβολικού που δρούσαν στη περιοχή και ενίσχυση σε άνδρες και πολεμικό υλικό, αλλά η απάντηση του ΓΕΕΦ δεν έφθασε ποτέ στον αγωνιζόμενο με νύχια και με δόντια ηρωικό Ταγματάρχη.
Ο Τάσος Μάρκου διαβλέποντας την εγκατάλειψη του από το ΓΕΕΦ αποφάσισε να αντιμετωπίσει τη διαμορφούμενη κατάσταση με τα μηδαμινά μέσα που ο ίδιος διέθετε. Η μάχη ήταν άνιση αλλά ο ήρωας Ταγματάρχης και οι άνδρες του αμύνονταν με πείσμα και ανδρεία του πάτριου εδάφους.
Γύρω στις 10.00π.μ. η γραμμή άμυνας στη περιοχή είχε διασπαστεί και τα Τουρκικά άρματα είχαν μπει στο δρόμο Λευκωσίας – Αμμοχώστου.
Το δράμα άρχισε να ολοκληρώνεται.
Σε μια ύστατη προσπάθεια απόκρουσης των προελαυνόντων Τουρκικών Αρμάτων με τη δημιουργία νέας αμυντικής γραμμής και αφού εξασφάλισε τη ομαλή αναδίπλωση των ανδρών του για αποφυγή της αποκοπής τους στη ήδη καταλυμένη περιοχή, ο Ταγματάρχης Μάρκου κινήθηκε βόρεια προς τη περιοχή Κυθραίας μαζί με δύο από τους άνδρες του.
Τα ξημερώματα της 14ης Αυγούστου 1974, η τραγωδία της Κύπρου άρχισε να συντελείται. Το τάγμα του Τάσου Μάρκου δέχεται ανελέητο βομβαρδισμό από τη Τουρκική αεροπορία.
Ο Τάσος Μάρκου ζητά από το ΓΕΕΦ υποστήριξη από τις μονάδες πυροβολικού που δρούσαν στη περιοχή και ενίσχυση σε άνδρες και πολεμικό υλικό, αλλά η απάντηση του ΓΕΕΦ δεν έφθασε ποτέ στον αγωνιζόμενο με νύχια και με δόντια ηρωικό Ταγματάρχη.
Ο Τάσος Μάρκου διαβλέποντας την εγκατάλειψη του από το ΓΕΕΦ αποφάσισε να αντιμετωπίσει τη διαμορφούμενη κατάσταση με τα μηδαμινά μέσα που ο ίδιος διέθετε. Η μάχη ήταν άνιση αλλά ο ήρωας Ταγματάρχης και οι άνδρες του αμύνονταν με πείσμα και ανδρεία του πάτριου εδάφους.
Γύρω στις 10.00π.μ. η γραμμή άμυνας στη περιοχή είχε διασπαστεί και τα Τουρκικά άρματα είχαν μπει στο δρόμο Λευκωσίας – Αμμοχώστου.
Το δράμα άρχισε να ολοκληρώνεται.
Σε μια ύστατη προσπάθεια απόκρουσης των προελαυνόντων Τουρκικών Αρμάτων με τη δημιουργία νέας αμυντικής γραμμής και αφού εξασφάλισε τη ομαλή αναδίπλωση των ανδρών του για αποφυγή της αποκοπής τους στη ήδη καταλυμένη περιοχή, ο Ταγματάρχης Μάρκου κινήθηκε βόρεια προς τη περιοχή Κυθραίας μαζί με δύο από τους άνδρες του.
Λίγο αργότερα διέταξε τους δύο άνδρες του να φύγουν και ο ίδιος κινήθηκε προς τη περιοχή Κεφαλόβρυσου Κυθραίας.
Η τελευταία επαφή με το Ταγματάρχη Τάσο Μάρκου έγινε μέσω ασυρμάτου από το Διοικητή του Τακτικού Συγκροτήματος Κυθραίας το απόγευμα της 15ης Αυγούστου 1974.
Έκτοτε παραμένει αγνοούμενος.
Ιδιαίτερη Δόξα και Τιμή ανήκει στον ηρωικό και αθάνατο – είτε ζει αγνοούμενος είτε έπεσε στο πεδίο της Τιμής – Ταγματάρχη Τάσο Μάρκου. Τέτοιους άνδρες και τέτοιους αξιωματικούς γέννησε η μικρή μας Κύπρος.
Η πατρίδα εκτιμώντας το μέγεθος του ηρωισμού του και αποδίδοντας σε αυτόν τη αρμόζουσα τιμή προήγαγε τον Τάσο Μάρκου στο βαθμό του Υποστράτηγου την 26η Οκτωβρίου 2002. Απόδωσε δε προς τιμή του Ήρωα Αξιωματικού, σε ένα από τα μεγαλύτερα στρατόπεδα της Εθνικής Φρουράς το όνομα του, ονομάζοντας το «Στρατόπεδο Υποστράτηγου Τάσου Μάρκου».
Ο Τότε Λοχαγός Αντρέας Στυλιανίδης (Κύκκος) ο οποίος την περίοδο του Αυγούστου του 1974 συνεργάστηκε με τον ταγματάρχη Τάσο Μάρκου και τελούσε υπό τις διαταγές του, θυμάται τις ημέρες εκείνες της καταιγίδας αλλά και την περίοδο της γνωριμίας τους.
Αφήνουμε τον κ. Στυλιανίδη, ο οποίος είναι πιο γνωστός ως Κύκκος, να περιγράψει τα γεγονότα όπως τα έζησε και όπως τα θυμάται.
«Τις πρώτες μέρες της εισβολής του 1974 ανέθεσαν αποστολή στον Τάσο Μάρκου να καταλάβει το χωριό Επηχώ, κοντά στην Κυθρέα.
Εκεί βρήκε αρκετή αντίσταση.
Το απόγευμα η διοίκηση απεφάσισε να στείλει μια διμοιρία να επιτεθεί πλευρικώς του χωριού και έστειλαν εμένα.
Διενεργήσαμε την επίθεση ταυτόχρονα και κατελήφθη το χωριό, οπόταν εγώ συνέχισα και κατευθύνθηκα προς το Τζιάος και ο Τάσος ανέλαβε το 305 Τάγμα Πεζικού. Στο Τζιάος βρισκόταν και ο λοχαγός Παστελόπουλλος, όπου ύστερα από μάχη κατελήφθη το μισό χωριό και ακολούθησε ανακωχή.
Μετά το Τζιάος, μας μετέθεσαν εμένα και τον Παστελλόπουλο υπό τις διαταγές του Τάσου, στον οποίο ανέθεσαν ζώνη ευθύνης έξω από τη Μια Μηλιά μέχρι την περιοχή του χωριού Συγχαρί.
Το τάγμα ήταν προσανατολισμένο προς τα χωριά Βουνό-Συγχαρί.
Υπήρχαν 300-400 στρατιώτες αλλά δεν ήταν τάγμα κανονικό και σύμφωνα με τις στρατιωτικές προδιαγραφές, αφού δεν υπήρχαν διμοιρίτες και γενικά η οργάνωση που απαιτείται, λόγω λειψανδρίας αλλά και των περιορισμένων όπλων.
Η κατάσταση ήταν διαλυμένη.
Προσπαθήσαμε μαζί με τον Τάσο, ο οποίος ήταν επιβλητικός και είχε και τον τρόπο του να καθοδηγεί, και οργανώσαμε τη μονάδα. Φαντάσου εγώ ως λοχαγός είχα στη διάθεσή μου ένα ρώσικο πενηντάρι το οποίο στη διάρκεια της μάχης έκανε 4-5 βολές και σταμάτησε να λειτουργεί.
Είμαστε με τα γνωστά μαρτίνια και αυτοί (οι Τούρκοι) ήταν πάνοπλοι.
Κατά τη διάρκεια της εκεχειρίας, όποτε αποφάσιζαν, μας έβαλλαν με όλμους κι εμείς δεν μπορούσαμε να ανταποδώσουμε.
Είχαμε κάποια όπλα των οποίων το βεληνεκές δεν έφτανε μέχρι τις γραμμές των Τούρκων.
Είχαμε εκτιμήσει ότι Τούρκοι θα προέλαυναν από την περιοχή των χωριών Συγχαρί-Βουνό, όπως και έγινε, αλλά δεν λάβαμε σοβαρά υπόψη το ενδεχόμενο να δεχθούμε επίθεση από το πίσω μέρος της μονάδας, επειδή εκεί υπήρχε άλλη μονάδα, η οποία δεν υπαγόταν στον Τάσο Μάρκου.
Η γραμμή αυτή λοιπόν που βρισκόταν στην περιοχή “Μερσεντές”, κοντά στον αμερικάνικο ραδιοσταθμό, έσπασε ακαριαία.
Εκεί υπήρχε ναρκοπέδιο το οποίο ωστόσο είχε δίοδο για να περνούν τα Ηνωμένα Έθνη και από εκεί πέρασαν τα τουρκικά άρματα. (Πως το γνώριζαν;)
Πρόκειται για τη γραμμή Μιας Μηλιάς-Κυθρέας που οδηγούσε στο Βαρώσι.
Η επίθεση άρχισε χαράματα της 14ης Αυγούστου, όταν άρχισε η δεύτερη εισβολή.
Οι Τούρκοι βρέθηκαν πίσω μας. Γύρω στις 6-7 π.μ., επειδή ήμουν σε ύψωμα, είδα τα άρματα και μέχρι εκείνη τη στιγμή είχαμε επαφή με τον Τάσο μέσω τηλεφώνου.
Του είπα “ρε Τάσο, έρχονται πίσω μας άρματα”.
Ο Τάσος δεν τα είχε δει επειδή μπροστά του υπήρχε μικρό φράγμα με νερό και βρισκόταν χαμηλά.
Ο Τάσος ρώτησε: “Πού βρέθηκαν ρε τα άρματα;”. Του είπα ότι ήταν πίσω μας.
Ούτε καν ξέραμε αν ήταν δικά μας άρματα, αλλά μπορούσαμε να αντιληφθούμε αφού δεν μας ειδοποίησε κανείς τι συνέβαινε.
Ο Τάσος με ρώτησε αν μπορούσα να κάνω αντεπίθεση για να ανακαταλάβω το φυλάκιο που κατέλαβαν προηγουμένως οι Τούρκοι.
Του εξήγησα την κατάσταση που επικρατούσε στην περιοχή μου και μου είπε “άσε, θα δω τι θα κάνω”. Ήταν η τελευταία φορά που επικοινώνησα μαζί του.
Ο Ελλαδίτης διοικητής της ευρύτερης περιοχής, κάποιος Βότας, μας είχε εγκαταλείψει και βρισκόταν στο Βαρώσι και μας έλεγε μέσω ασυρμάτου ότι βρισκόταν πίσω μας.
Το ότι μας έλεγε ψέματα το μάθαμε αργότερα από τους διαβιβαστές.
Όταν επικοινωνούσαν μεταξύ τους οι ασυρματιστές, ο ένας είπε στον άλλο ότι έλεγε ψέματα ο Βότας ότι βρίσκονταν στο Βαρώσι.
Εν πάση περιπτώσει, προέλαυναν τα άρματα. Παράλληλα, οι Τούρκοι διενήργησαν επίθεση με Πεζικό και κατέλαβαν ένα ύψωμα όπου, αν δεν με απατά η μνήμη μου βρισκόταν το φυλάκιο “9”.
Ενώ μιλούσα με τον Τάσο διακόπηκε η επικοινωνία.
Από τους όλμους το Πυροβολικό και την Αεροπορία και τις εκρήξεις του καπνούς της μάχης δεν βλέπαμε πέραν των δέκα μέτρων.
Φαίνεται ότι η γραμμή αχρηστεύτηκε από κάποιο βλήμα.
Ο Τάσος βρισκόταν σε απόσταση περίπου 200 μέτρων».
Τι απέγινε ο Τάσος, ρωτά και απαντά ο ίδιος: «Πιστεύω ότι εκεί έπεσε ο Τάσος.
Με τον Τάσο βρίσκονταν περίπου δέκα άτομα που αποτελούσαν το επιτελείο του.
Τα άρματα ακολουθούσε Πεζικό το οποίο κατέλαβε και το ύψωμα στο οποίο αναφερθήκαμε.
Ίσως ο Τάσος διενήργησε αντεπίθεση για να καταλάβει το ύψωμα και κάπου εκεί έπεσε.
Οι Τούρκοι με τα άρματα έκαναν κίνηση για να μας κυκλώσουν, οπόταν ο λόχος μας έσπασε τον κλοιό και κινηθήκαμε προς Κυθρέα, όσοι απομείναμε ζωντανοί.
Σκοτώθηκε πολύς κόσμος εκεί.
Διέταξα σύμπτυξη.
Δεν είχαμε ούτε ασύρματο, ούτε ανώτερο να μας δώσει οδηγίες.
Επαφίετο πλέον στη δική μου κρίση πώς θα ενεργούσα.
Συνειδητοποίησα πως θα μας σκότωναν όλους.
Όσοι ήταν μαζί μου όταν σπάσαμε τον κλοιό κινηθήκαμε, όπως είπα, προς Κυθρέα και καθοδόν μας κτυπούσαν.
Από την Κυθρέα κινήθηκα προς Χαλεύκα, επειδή τα άρματα βρίσκονταν δεξιά και αριστερά και σκέφτηκα ότι θα πρέπει να αντέξουμε μέχρι να νυχτώσει με σκοπό να κινηθούμε στο σκοτάδι για να περάσουμε σε χώρο όπου υπήρχαν δικές μας δυνάμεις.
Στη Χαλεύκα συνάντησα ομάδες καταδρομέων που υποχωρούσαν. Βρήκα τον Βέργα που ήταν επικεφαλής των Καταδρομών και μου πρότεινε να ενωθούμε, αλλά επειδή δεν είχα εμπιστοσύνη στους Ελλαδίτες κινήθηκα με τους άνδρες μου προς το Μερσινίκι όπου συνάντησα τον Παπακώστα (τέως υπουργό Άμυνας).
Ο Παπακώστας είχε ευθύνη να διαφυλάξει τη γραμμή του Μερσινικιού ώστε να περάσουν οι καταδρομείς με ασφάλεια.
Τον ρώτησα τι γίνεται και μου είπε, “μας διέλυσαν”. Τον ρώτησα πού να πάω και μου είπε “προς το Ζύγι”. Νύχτα περάσαμε από τις Βάσεις».
ΓΙΑ ΕΝΑ ΠΕΙΣΜΑ
«Ο Τάσος έκανε ό,τι μπορούσε. Και οι ώρες που αντέξαμε την ανελέητη επίθεση δεν οφείλεται στα όπλα μας αλλά στο πείσμα, το γινάτι μας να μην τους αφήσουμε να περάσουν», λέει ο τότε λοχαγός, ο οποίος προσθέτει: «Όσον αφορά το τι απέγινε ο Τάσος, πιστεύω πως αν ερχόταν προς Κυθρέα, μάλλον θα τον έβλεπα.
Αν διασωζόταν από τη μάχη εκείνη, δεν θα πέθαινε.
Όπως διασώθηκα εγώ θα σωζόταν και ο Τάσος ο οποίος ήξερε και την περιοχή.
Εμείς κινηθήκαμε αντίθετα από ό,τι κινήθηκαν πολλοί οι οποίοι θεώρησαν ότι θα περνούσαν πιο εύκολα στις δικές μας περιοχές μέσω της πεδιάδας.
Ίσως θεωρείτο αυτοκτονία να κινηθείς προς το βουνό, όπου κατά πάσαν πιθανότητα ελεγχόταν από τους Τούρκους. Αλλά προκειμένου να εκτεθείς στην πεδιάδα και να σε κυνηγούν τα άρματα χωρίς ελπίδα επιβίωσης, προτίμησα το βουνό, όπου θα μας κυνηγούσε μόνο πεζικό».
ΔΥΟ ΕΚΔΟΧΕΣ
«Εκτιμώ πως είτε οΤάσος Μάρκου σκοτώθηκε από τα άρματα, αν αποφάσισε να κινηθεί προς Αη Δημήτρη (που ας σημειωθεί πως όσο κινήθηκαν προς τα εκεί,σκοτώθηκαν) ή(το πιο πιθανό για μένα) διενήργησε αντεπίθεση για να ανακαταλάβει το ύψωμα που κατέλαβαν προηγουμένως οι Τούρκοι και σκοτώθηκε».
ΑΝ…«Αν δεν γινόταν το πραξικόπημα και οι μονάδες μας ήταν οργανωμένες όπως μπορούσαμε να τις οργανώσουμε, οι Τούρκοι οι δεν θα περνούσαν, ή αν περνούσαν θα θυμόνταν για χρόνια αυτό που θα πάθαιναν», αναφέρει ο Λοχαγός Κύκκος.
«Ουσιαστικά έκαναν περίπατο στο Πέντε Μίλι, οπόταν όλα είχαν σχεδόν προδιαγραφεί», συμπληρώνει.
Η Εισβολή και η Απόβαση του ΑΤΤΙΛΑ χωρίς να πέσει ντουφεκιά !
Ο Τάσος Μάρκου, βέβαια, δεν έχει ανάγκη τις εκ των υστέρων τιμές και τα φτωχά αφιερώματα μας.
Αποτελεί το Θρύλο που στοιχειώνει στα χαλάσματα και βγαίνει την νύχτα στον Πενταδάκτυλο !
Αυτόν τον θρύλο, όμως, τον έχει ανάγκη η Κύπρος, η μοιρασμένη μας Κύπρος, με την ξεφτισμένη μνήμη και τις έκπτωτες συνειδήσεις.
Μέσα από ντοκουμέντα, μαρτυρίες και συνεντεύξεις, ξετυλίγουμε το νήμα της ζωής ενός ήρωα, αναδεικνύουμε άγνωστες πτυχές και επιχειρούμε να φωτίσουμε την άγνωστη πορεία του προς την αθανασία.
Στο slider (κατά τη διαδικτυακή ορολογία), πιο πάνω, θα βρείτε κείμενα, βιντεοσκοπημένες συνεντεύξεις και σπάνιο φωτογραφικό υλικό από το αρχείο της οικογένειας του ήρωα που στοιχειώνει ακόμη και σήμερα στον Πενταδάκτυλο !
Πηγές :sigmalive.com/veteranos.gr/kathimerini.cy/http://chalarisargiris.blogspot.gr
http://veteranos.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου