Σάββατο 21 Δεκεμβρίου 2013

OSA- AK: Εκσυγχρονισμός ή απαξίωση;

ZRK-Osa-AKM-3S
Το σύστημα SA-8B Mod-0/1 Gecko η “ραχοκοκαλιά” της αεράμυνας του Αν. Αιγαίου! 


Εκσυγχρονισμός ή απαξίωση και απόσυρση; 

Ένα από τα σοβαρότερα προβλήματα του ελληνικού αμυντικού σχεδιασμού στο Αν. Αιγαίο είναι η αντιαεροπορική προστασία των ελληνικών νησιών που βρίσκονται κοντά στις Μικρασιατικές ακτές. 

Τόσο η μικρή απόσταση των νησιών από την Τουρκία, όσο και η σύνθετη διαμόρφωση του γεωγραφικού ανάγλυφου των ακτών και της ενδοχώρας της γειτονικής χώρας, αποτελούν κρίσιμες παραμέτρους για την έγκαιρη προειδοποίηση επερχόμενων απειλών και την προετοιμασία των φίλιων αντιαεροπορικών δυνάμεων για την αντιμετώπιση των απειλών. 

Η βασικότερη απειλή για τα νησιά του Αν. Αιγαίου, είναι τα τουρκικά ελικόπτερα τα οποία αξιοποιώντας τα βουνά που δημιουργούν ένα παραπέτασμα στις μικρασιατικές ακτές και τις κοιλάδες που καταλήγουν σε αυτές, μπορούν να εμφανιστούν χωρίς προειδοποίηση μεταφέροντας στα νησιά μία αεροαποβατική δύναμη. 

Εξίσου σημαντικές είναι οι δυνατότητες κρούσης της τουρκικής Αεροπορίας από μεγάλη απόσταση, ενώ δεν θα πρέπει να μας διαφεύγει το γεγονός ότι η αντιαεροπορική δύναμη των νησιών του Αν. Αιγαίου αποτελούν την πρώτη αμυντική γραμμή της Ελλάδας σε μία ενδεχόμενη απόπειρα της Τουρκίας να πλήξει στόχους στην ηπειρωτική χώρα με αεροπορικά μέσα.

Γράφει ο Γιώργος Τσιμπούκης (στρατιωτικός συντάκτης- αναλυτής)

 Air Power Australia Website
Το σύστημα SA-8B Mod-0/1 Gecko
Η ραχοκοκαλιά της αεράμυνας των νησιών του Αν. Αιγαίου είναι το ρωσικό σύστημα SA-8B Mod-0/1 Gecko (9K33M2 "OSA-AK"/9K33M3 "OSA-AKM") από τα οποία ο Ελληνικός Στρατός (Ε.Σ) διαθέτει 38. 

Το σύνολο των παραπάνω συστημάτων είναι ανεπτυγμένα στα κύρια μεγάλα νησιά του Αν Αιγαίου. 

Το ρωσικό σύστημα αποκτήθηκε από τα αποθέματα του Στρατού της Αν. Γερμανίας και από τη Ρωσία σε τρείς διαφορετικές παρτίδες στην δεκαετία του 1990 και σχεδόν εδώ και δύο δεκαετίες αποτελεί το πολυπληθέστερο αντιαεροπορικό σύστημα του Ε.Σ.

Μία τυπική μονάδα του συστήματος SA-8B Mod-0/1 Gecko που διαθέτει ο Ε.Σ αποτελείται από τέσσερα τροχοφόρα οχήματα/μονάδες πυρός 9A33VM2, δύο οχήματα ανεφοδιασμού9T217BM2, ένα αυτοκινούμενο ραντάρ έρευνας περιοχής P-19 Flat Face Β ή το πιο εξελιγμένο ραντάρ Kasta 2E1 εξοπλισμένα με σύστημα IFF AN/TPX-54(V) και ένα Κέντρο Διεύθυνσης Πυρός  (ΚΔΠ) PU-12M6.

Η εμβέλεια του ραντάρ έρευνας P-19 Flat Face Β/Kasta 2E2 είναι 5-150 χλμ επιτρέποντας τον έγκαιρο εντοπισμό του στόχου.

Η μονάδα πυρός 9A33VM2 περιλαμβάνει ένα πλήρως περιστρεφόμενο ραντάρ έρευνας  LAND ROLL το οποίο μπορεί να εντοπίσει στόχο σε απόσταση 40 χλμ, σύστημα IFF, ένα μονοπαλμικό ραντάρ ιχνηλάτησης με εμβέλεια 28-30 χλμ, δύο μονοπαλμικά ραντάρ ανοδικής ζεύξης τα οποία χρησιμοποιούνται για την καθοδήγηση των πυραύλων με την μέθοδο διεύθυνσης στη γραμμή θέας (CLOS).

Επιπλέον το σύστημα διαθέτει δύο χοάνες ζεύξεων ελέγχου για την πρόσκτηση των πυραύλων στο αρχικό στάδιο της εκτόξευσης, δύο συσκευές (εκατέρωθεν των ραντάρ καθοδήγησης) για τον εγκλωβισμό του στόχου σε συνθήκες ηλεκτρονικών αντιμέτρων, και ηλεκτροπτική μονάδα τοποθετημένη πάνω από το ραντάρ LAND ROLL αποτελούμενη από κάμερα χαμηλού φωτισμού για τον παθητικό εντοπισμό και εγκλωβισμό του στόχου.

Το σύστημα φέρει συνολικά έξι βλήματα τύπου 9Μ33Μ1/2/3 τοποθετημένα εκατέρωθεν του ραντάρ ιχνηλάτησης ανά τριάδες εντός κανίστρων επί ανακλινόμενης πλατφόρμας. 

Ο πύραυλος μπορεί να αναπτύξει ταχύτητα 2,4 mach, η εμβέλεια του φτάνει τα 10,5 χλμ και το μέγιστο ύψος εμπλοκής είναι 5 χλμ, ενώ με την χρήση του ηλεκτροπτικού συστήματος μπορεί να αναχαιτίσει στόχο σε απόσταση 6,5 χλμ. 

Συνήθως εκτοξεύονται δύο πύραυλοι κατά ενός στόχου με χρονική διαφορά μερικών δευτερολέπτων, ενώ το χρονικό διάστημα που μεσολαβεί μεταξύ της εκτόξευσης του βλήματος και της αναχαίτισης του στόχου είναι μόλις 25 δευτερόλεπτα.

Οι προτάσεις αναβάθμισης του SA-8B Mod-0/1 Gecko

Αν και το σύστημαSA-8B Mod-0/1 Gecko αποτέλεσε ένα σημαντικό βήμα βελτίωσης των δυνατοτήτων αεράμυνας του Ε.Σ, η αναβάθμιση των δυνατοτήτων των τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων αλλά και η ηλικία του συστήματος κάνουν ολοένα και πιο επιτακτική την αντικατάσταση του. 

Η παρούσα όμως οικονομική συγκυρία δεν επιτρέπει την δαπάνη σημαντικών κεφαλαίων για την αγορά νέων συστημάτων οπότε οι επιλογές που υπάρχουν είναι είτε η σταδιακή απόσυρση των 38 SA-8B Mod-0/1 Gecko, είτε ο εκσυγχρονισμός τους στο πλαίσιο ενός προγράμματος χαμηλού προϋπολογισμού που θα υλοποιηθεί από την ελληνική βιομηχανία με ξένη βοήθεια. 

Στον τομέα αυτό δύο εταιρείες κυριαρχούν στην διεθνή αγορά η κατασκευάστρια εταιρεία του συστήματος η ρωσική κρατική εταιρεία Almaz Antey με την θυγατρική της Kupol και η πολωνική κρατική εταιρεία WZU.
Η πρόταση αναβάθμισης της ρωσικής εταιρείας Almaz Antey/ Kupol

Το πακέτο αναβάθμισης της ρωσικής εταιρείας Almaz Antey/ Kupol περιλαμβάνει την ολική ανακατασκευή του συστήματος και αντικατάσταση των παλαιών υποσυστημάτων με σύγχρονα νέας τεχνολογίας μειώνοντας έτσι την κατανάλωση ενέργειας, την εγκατάσταση ψηφιακού υπολογιστή, την πλήρη ψηφιοποίηση του συστήματος επεξεργασίας δεδομένων από τους αισθητήρες ραντάρ, την επαύξηση της αντοχής του συστήματος σε ηλεκτρονικές παρεμβολές, την αυτοματοποίηση της λειτουργίας εντοπισμού ιχνηλάτησης, εγκλωβισμού και αναχαίτισης του στόχου, εγκατάσταση νέας θερμικής κάμερας στο ηλεκτροπτικό σύστημα δυνατότητα αυτόματη παρακολούθησης του στόχου από το ηλεκτροπτικό σύστημα. 

Για την βελτίωση της λειτουργικότητας αντικαταστάθηκαν οι παλαιές οθόνες ελέγχου CRT με νέες τεχνολογίας LCD ενώ και η παλαιά κονσόλα ελέγχου αντικαταστάθηκε με δύο πληκτρολόγια και ένα joystick. 

Η επαύξηση του αυτοματισμού του συστήματος, επιτρέπει την μείωση του πληρώματος των χειριστών από τέσσερα άτομα σε μόλις δύο, μειώνοντας παράλληλα τους χρόνους αντίδρασης και αναχαίτισης του στόχου. 

Επιπλέον το πακέτο αναβάθμισης περιλαμβάνει την αύξηση του μέγιστου ύψους εμπλοκής από 5 χλμ στα 6-7 χλμ, την βελτίωση κατά 25% της πολεμικής κεφαλής του πυραύλου 9Μ33Μ1/2/3 με μία νέα θραυσματογόνο μεγαλύτερης αποτελεσματικότητας. Τέλος η ρωσική πρόταση περιλαμβάνει την ψηφιακή αναβάθμιση και του ΚΔΠ PU-12M.

Η πρόταση αναβάθμισης της πολωνικής εταιρείας WZU

Η δεύτερη πρόταση για την αναβάθμιση του SA-8B Mod-0/1 Gecko προέρχεται από την πολωνική εταιρεία WZU η οποία είχε παλαιότερα προτείνει συνεργασία με την ΕΑΒ και περιλαμβάνει σε γενικές γραμμές τις ίδιες παρεμβάσεις με τη ρωσική πρόταση δηλαδή, ψηφιοποίηση του συστήματος, την αναβάθμιση του ραντάρ εγκλωβισμού με νέους ενισχυτές ημιαγωγούς χαμηλού θορύβου, την εγκατάσταση νέου ψηφιακού υπολογιστή, νέες οθόνες LCD για την κονσόλα ελέγχου, την εγκατάσταση συστημάτων GPS και IFF ΝΑΤΟικών προδιαγραφών καθώς και ένα νέο κρυπτογραφικό υπολογιστή. 

Επιπλέον το πακέτο αναβάθμισης της WZU περιλαμβάνει την εγκατάσταση γεννήτρια παροχής ρεύματος, κλιματιστικό για το πλήρωμα, ολοκληρωμένο ηλεκτροπτικό σύστημα τo οποίο αποτελείται από μία κάμερα ημέρας CCDTV χαμηλού φωτισμού, μία θερμική κάμερα και ένα αποστασιόμετρο laser το οποίο έχει εμβέλεια 30 χλμ, επιτρέποντας τον παθητικό αυτόματο εντοπισμό και εγκλωβισμό του στόχου σε μεγάλη απόσταση. 

Επιπλέον η πολωνική πρόταση περιλαμβάνει την αναβάθμιση των υπαρχόντων πυραύλων 9Μ33Μ1/2/3 με νέο κινητήρα στερεών καυσίμων και εκσυγχρονισμό των ηλεκτρονικών του βλήματος, ενώ εφόσον ο πελάτης το επιθυμεί το σύστημα μπορεί να εξοπλιστεί με τον νέο πολωνικής ανάπτυξης πύραυλο δύο σταδίων τύπου Blyskawica, ο οποίος μπορεί να αναχαιτίσει στόχο σε απόσταση 21 χλμ. 

Το πλεονέκτημα του νέου πυραύλου, είναι ότι μία μονάδα πυρός SA-8B Mod-0/1 Gecko μπορεί να εξοπλιστεί με τρία βλήματα Blyskawica και τρία βλήματα 9Μ33Μ1/2/3, επιτρέποντας την αναχαίτιση στόχων σε αποστάσεις 10,5 και 21 χλμ. 

Αξίζει να σημειωθεί ότι και τα δύο βλήματα μπορούν να αναχαιτίσουν κατευθυνόμενα βλήματα όπως, βόμβες JDAM, βόμβες ανεμοπορίας, πυραύλους αέρος εδάφους και πυραύλους cruise.   

Συμπεράσματα-Προτάσεις

Και τα δύο πακέτα αναβάθμισης μπορούν να δώσουν μία δεύτερη ζωή στο SA-8B Mod-0/1 Gecko. Αυτό όμως που πρέπει να τονιστεί είναι ότι η ουσιαστική επαύξηση της αποτελεσματικότητας του συστήματος μπορεί να γίνει πραγματικότητα εφόσον κατασκευαστεί και ολοκληρωθεί στο ελληνικό σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης το παθητικό σύστημα εντοπισμού HEMPAS-CCIAS.

Το συγκεκριμένο σύστημα μπορεί να εντοπίσει παθητικά με ακρίβεια  ακόμα και πίσω από βουνά, οποιοδήποτε εναέριο στόχο σε απόσταση 150-300 χλμ από τους σταθμούς λήψης, ενώ μπορεί να ανανεώνει τα στοιχεία για 512 στόχους ανα msec. 

Η διασύνδεση των SA-8B Mod-0/1 Gecko με το HEMPAS-CCIAS και ο εξοπλισμός των αντιαεροπορικών συστημάτων με μία ελληνικής κατασκευής θερμική κάμερα, που μπορεί να εντοπίσει μαχητικό αεροσκάφος σε απόσταση 38 χλμ, θα προσέδιδε στα SA-8B Mod-0/1 Gecko σημαντικό τακτικό πλεονέκτημα έναντι του εχθρού, αφού το ραντάρ του συστήματος θα μπορούσε να εκπέμψει για μερικά δευτερόλεπτα, όσα χρειάζονται για την καθοδήγηση των πυραύλων προς το στόχο. 

Δυστυχώς όμως η τύχη του HEMPAS-CCIAS αγνοείται στους διαδρόμους του ΓΕΑ και όπως φαίνεται η Ελλάδα, για μία ακόμη φορά, θα χάσει τη δυνατότητα να αποκτήσει ένα σημαντικό πλεονέκτημα έναντι των τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων.    
   
 To παραπάνω άρθρο αναδημοσιεύεται από το περιοδικό "ΕΠΙΚΑΙΡΑ". Θερμές ευχαριστίες στον εξαίρετο φίλο και συνάδελφο Γιώργο Τσιμπούκη.
defencenews.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια: