Η ρήξη Τουρκίας-Ισραήλ δεν είναι κάτι το καινούργιο
Η Τουρκία ποτέ δεν θεώρησε το Ισραήλ ως σύμμαχο, αλλά ως έναν ακόμη σημαντικό παίκτη της ευρύτερης περιοχής, με τον οποίο μοιράζεται κάποια κοινά συμφέροντα.
Στη διάρκεια του ψυχρού πολέμου, η ανάγκη να συγκρατηθεί ο αραβικός εθνικισμός με ηγέτη του τον Gamal Abdel Nasser της Αιγύπτου και τη στήριξη της ΕΣΣΔ, ενίσχυσαν τη συνεργασία μεταξύ Τουρκίας και Ισραήλ.
Ακόμη όμως και τότε υπήρχαν τριγμοί, όπως το 1955, όταν η Τουρκία υποβάθμισε τις σχέσεις της με το Ισραήλ, συνάπτοντας το Σύμφωνο της Βαγδάτης με το Ιράκ, και δεσμευόμενη να στηρίξει την Ιορδανία αν αυτή δέχονταν επίθεση από το Ισραήλ.
Αν μη τι άλλο, η πρόσφατη διπλωματική κρίση μεταξύ των δυο χωρών, θυμίζει αντίστοιχες κρίσεις που έλαβαν χώρα όταν στη Τουρκία ηγούνταν οι κοσμικοί ή και ο στρατός.
Οι συνεχείς τριβές μεταξύ των Αράβων και των Εβραίων έπαιξαν μεγάλο ρόλο στις σχέσεις μεταξύ των διαδόχων του Ατατούρκ και του εβραϊκού κράτους στο πέρασμα των χρόνων.
Το 1947, η Τουρκία καταψήφισε τη πρόταση του ΟΗΕ για τη δημιουργία του κράτους του Ισραήλ, όμως το 1949, μετά την υπογραφή συνθήκης ειρήνης μεταξύ Αιγύπτου-Ιορδανίας και Ισραήλ, η Τουρκία έγινε η πρώτη μουσουλμανική χώρα που αναγνώρισε το Ισραήλ.
Τον Δεκέμβριο του 1991, έξι εβδομάδες μετά την έναρξη της Αραβοϊσραηλινής ειρηνευτικής σύσκεψης στη Μαδρίτη, η Τουρκία αναβάθμισε το επίπεδο διπλωματικών της σχέσεων με το Ισραήλ (και με το PLO) σε επίπεδο πρέσβεων.
Πιο πριν, στη διάρκεια της πρώτης ιντιφάντα, η Τουρκία απέδειξε τη στήριξή της προς τον παλαιστινιακό αγώνα, όντας η τέταρτη μόλις χώρα, και η μόνη με διπλωματικές σχέσεις με το Ισραήλ, που αναγνώρισε την Παλαιστίνη ως ανεξάρτητο κράτος.
Η Τουρκία, μαζί με τις περισσότερες αραβικές και μουσουλμανικές χώρες καταδίκασε την εισβολή του Λιβάνου το 1982, καθώς και τις γενικές πολιτικές του Ισραήλ στα παλαιστινιακά εδάφη.
Έτσι, τα μακροπρόθεσμα συμφέροντα της Τουρκίας ανέκαθεν βασίζονταν στην αντίληψη ότι η γεωγραφική γειτνίαση, τα οικονομικά συμφέροντα, και τα πολιτισμικά ζητήματα απαιτούν την εξομάλυνση των σχέσεων της με τους γείτονες της.
Αυτό εξηγεί το γιατί μια τουρκική κυβέρνηση αποκλείεται να συνάψει ποτέ σχέσεις πλήρους συμμαχίας με μια εβραϊκή χώρα, εφόσον αυτή είναι σε διαρκή πόλεμο με τον αραβικό κόσμο.
Οι Ισραηλινοί μπορεί να μην το θέλουν αυτό, αλλά ο Ατατούρκ σίγουρα θα επικροτούσε.
Του Leon T. Hadar
Huffington Post
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου