Ή καταστροφή της Σμύρνης. – Κριτική ενός Ντοκυμανταίρ

Κύριε Διευθυντά 

Διαβάζω μέ προσοχή τά κατά καιρούς γραφόμενα άπό τόν κύριο’Εμμανουήλ Μάρκογλσυ, τού όποιου έκτος άπό  φίλος έχω τήν τιμή νά είμαι καί συνεργάτης.

Σχετικά μέ τό τελευταίο του άρθρο:

«Η καταστροφή της Σμύρνης. Κριτική ενός Ντοκυμανταίρ» («Εστία». 24.2.2012) έπιτρέψτε μου παρακαλώ νά εκφράσω τήν διαφωνία μου όσον άφορά τά γραφόμενα του γιά τον Αριστείδη Στεργιάδη (παράγραφοι 4 εως 6).

Κατανοώ πλήρως τήν αποστροφή ένός Ιωνα γιά τόν ΑΣ, ή όποια είναι άσφαλώς συναισθημαηκά φορτωμένη.

Οι Ίωνες είδαν τόν Ελληνικό Στρατό σάν έλευθερωτή ύστερα άπό τόσα χρόνια σκλαβιάς.

Δέν ήταν όμως άκριβώς έτσι τά πράγματα.

*Η παρουσία τής’ Ελλάδας στήν Σμύρνη δένήταν αποτέλεσμα ένός άπελευθερωτικού άγώνα, άλλά μιάς αποκλειστικά διπλωματικής νίκης του Ελευθερίου Βενιζέλου ο όποιος άπέσπασε τήν εντολή νά πάει ο ‘Ελληνικός Στρατός στήν περιοχή τής Σμύρνης γιά νά προστατεύσει όλους τούς χριστιανικούς πληθυσμούς, όχι μόνο τούς Έλληνες νά φροντίσει γιά τή συμφιλίωση με τούς Τούρκους της περιοχής καί σύμφωνα μέ τίς όδηγίες του Βενιζέλου νάτούς καλοπιάσει καί τρόπον τινά νά τούς άπομακρύνει άπό τούς εθνικιστές, ώστε σέ μελλοντικό δημοψήφισμα νά είχε περισσότερους μέ τό μέρος τής έπιδιωκόμενης αυτονομίας.

Ό Στεργιάδης πού πριν πάει στή Σμύρνη ήτο Γενικός Διοικητής 'Ηπείρου πήρε τό ρόλο του στά σοβαρά καί δούλεψε πρός αυτή τήν κατεύθυνση.

Ήταν γνώστης του Ισλαμικού Δικαίου οάν δικηγόρος στό Ηράκλειο Κρήτης καί είχε έπαγγελματικές διασυνδέσεις καί μέ εύκατάστατους Τουρκοκρήτες πού είχαν μετοικήοει ήδη στήν περιοχή τής Σμύρνης.

Φυσικά καί δημιούργησε δυσαρέσκειες στό ελληνικό στοιχείο γιατί είχε σάν στόχο τήν Ισονομία, άλλά άκόμη καί όταν τά παράπονα έφθασαν στόν Βενιζέλο, πού βρισκόταν συνεχώς στό Παρίσι, ό τελευταίος αρκέστηκε νά του στείλει έναν φίλο του (ΑΣ) άπό τό 'Ηράκλειο, τόν Μιχαήλ Μακράκη, ο όποιος δήθεν μέ προσωπική του πρωτοβουλία θα του συνιστούσε να χαλαρώσει τήν αύστηρότητά του πρός τό Ελληνικό στοιχείο καί νά μή μεροληπτεί ύπέρ τών Τούρκων, νά είναι δίκαιος».

Προπαντός δέν ήθελε ό Βενιζέλος νά χολωθεί ό ΑΣ καί νά παραιτηθεί, δεδομένου ότι αυτός του είχε δώσει τήν έντολή έν λευκώ, καί ή έντολή ήταν νά θιωρήοα την άποστολή του ώς συμφιλιωτική καί όχι ώς άφεντικού ούτε τής έλληνικής ούτε τής τουρκικής πλευράς.

Τόση σημασία άπέδιδε ό Βενιζέλος στήν άποστολή πού είχε άναθέσει στόνΑΣ .

Τεκμηριώνω τά γραφόμενα μέ άναφορά στό ένπολλοίς άγνωστο πόνημα Βενιζέλου Ανάβασις τού Ευάγγελου Μελιγκουνάκη Αθήνα 1955. (σελ. 151) τό όποίο έχω λόγους νά θεωρώ αξιόπιστο.

Βεβαίως καί γιά τήν αύστηρή συμπεριφορά τού ΑΣ έχουν γραφεί πολλά καί έχουν λεχθεί περισσότερα

."Εχουν όμως γραφεί καί έγκωμιαστικά σχόλια γιά τό έργο του.

Εν κατακλείδα δέν κατακρίνω τόν Στεργιάδη πού πρόλαβε καί έφυγε άπό τή Σμύρνη μέ τα Αγγλικό πλοία.

Δέν είχε κανένα λόγο νά θυσιαστεί καί αυτός άπλώς γιά νά άποδείξει τόν πατριωτισμό του.

Δέν γνωρίζω πόσο πολυτελής ήταν ή βίλλα, στήν όποία έμενε στήν Κυανή Ακτή, γνωρίζω όμως ότι ή προσωπική του περιουσία ήταν υπεραρκετή γιά νά ζήσει μιά όλόκληρη ζωή (στό τέλος πάντως φαίνεται ότι είχε καί αύτός οικονομικά προβλήματα).

Πιστεύω τέλος ότι ήταν τόσο πράκτορας ξένων δυνάμεων, όσο καί ό Βενιζέλος, του όποιου τίς όδηγίες άκολουθούσε καί άν τούς είχε άκολουθήοει καί ή Στρατιωτική Ηγεσία καθώς καί ή διάδοχος Πολιτική'Ηγεσία, τά πράγματα μπορεί καί νά είχαν έξελιχθεί διαφορετικά.

Άλλά έμείς οι Έλληνες, όταν οί δικοί μας ένεργούν άντίθετα μέ όσα έμείς έπιθυμούμε, τους θεωρούμε ότι υπηρετούν ξένα συμφέροντα καί σάν παράδειγμα εχω μία καί παλιά άντίδρασή μας στή συμπεριφορά Έλληνα έπιτρόπου τής ΕΕ που θέλησε νά μάς τραβήξει τό αυτί.

Μέ πολλή Τιμή, Δημήτριος Γ. Καστρινάκης Διδάκτωρ Οικονομικών Επιστημών

Εφημερίδα : ΕΣΤΙΑ