Κύπρος 1963-1964

του Κώστα Τζαβέλλα

Φυσικό είναι όσοι δεν λαμβάνουν μέρος σε αγώνες της χώρας που γεννήθηκαν, όταν ενηλικιωθούν να γίνονται κριτές όσων αγωνίστηκαν για την ελευθερία της πατρίδας τους. 

Έτσι έχουμε μακάριους της δρουσείας γης και καουτσουκμεμέτηδες να προσπαθούν να μας ενημερώσουν ιστορικά για τα γεγονότα που έγιναν στην Ελληνική Κύπρο με αποτέλεσμα να αποκαλούν όλους όσους αντιστάθηκαν στα έργα των Τούρκων της Κύπρου και της ΤΜΤ παραστρατιωτικούς. Όλοι αυτοί πάσχουν από το σύνδρομο «της αδελφοσύνης» με τους μεμέτηδες της Κύπρου.

Είναι γνωστά σε όλους τα γεγονότα του 1963-1964. Από την εγκαθίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας οι Τούρκοι της Κύπρου (δεν τους αποκαλώ ποτέ Τουρκοκύπριους γιατί δεν είναι Τουρκοκύπριοι, είναι Τούρκοι εισβολείς στην Κύπρο από το 1571) άρχισαν να εφαρμόζουν τα σχέδια τους για κατάληψη της Κύπρου. Μεταφέρνανε στην Κύπρο πολεμικό υλικό από την Τουρκία με καΐκια στην περιοχή Κοκκίνων και Πύργου. Είναι γνωστή η υπόθεση του «Ντενίζ».

Η Κυπριακή κυβέρνηση είχε τις πληροφορίες της για την επικείμενη ανταρσία των Τούρκων και άρχισε δειλά-δειλά να ετοιμάζεται. Στην αρχή αξιωματικοί της Αστυνομίας πήγαιναν στο στρατόπεδο της ΕΛΔΥΚ και έπαιρναν μαθήματα για τον οπλισμό. Όταν καταρτίστηκαν άρχισαν κρυφά τα βράδια το 1962-63 να παραδίδουν μαθήματα σε Ελληνοκύπριους για το πώς θα χειρίζονταν οπλισμό. Το κράτος φυσικά δεν είχε επαρκή οπλισμό, αλλά ετοιμαζόταν για να αντιμετωπίσει τον τουρκικό λαίλαπα.

Εν τω μεταξύ οι Τούρκοι της Κύπρου, εκτός από τον βαρύ οπλισμό που μετέφεραν στην Κύπρο από την Τουρκία, κατασκεύαζαν και αμυντικά έργα και υπονόμους για τις μετακινήσεις τους στην περιοχή Νεάπολις – Τράχωνα. Μέσα από τα σπίτια ενίσχυσαν τους τοίχους (εσωτερικά) με μπετόν και είχαν έτοιμα πολυβολεία. Όλα αυτά η Αστυνομία τα γνώριζε.

Και φτάσαμε στο επεισόδιο της 21 Δεκεμβρίου 1963 κατά το οποίο αστυνομική περίπολος προσπάθησε να ελέγξει δυο Τουρκοκύπριους που είχαν μαζί τους και μια Τουρκάλα καμπαρετζού. Οι τουρκοκύπριοι αρνήθηκαν, μαζεύτηκε κόσμος και στο επεισόδιο έπεσαν πυροβολισμοί από τον ένα Τουρκοκύπριο με αποτέλεσμα οι αστυνομικοί να αμυνθούν και να σκοτωθεί ένας Έλληνας αστυνομικός και οι Τούρκοι. Τα επεισόδια είχαν αρχίσει. Οι Τούρκοι λογάριαζαν να επιτεθούν στους Έλληνες την ημέρα των Χριστουγέννων. Μάλιστα είχαν έτοιμα και εκρηκτικά για να ανατινάξουν μέχρι και την εκκλησία της Αγίας Βαρβάρας στο Καϊμακλί, αλλά ευτυχώς δεν πρόλαβαν να εφαρμόσουν τα άνομα κεμαλικά ΤΜΤιτικά σχέδια τους.

Μετά τις πρώτες επιθέσεις των τούρκων οι Έλληνες οπλισμένοι με κυνηγετικά όπλα και με μερικά όπλα κατάλοιπα του αγώνα της ΕΟΚΑ αντιστάθηκαν και αντεπιτέθηκαν στους Τούρκους. Εκείνη την περίοδο κατοικούσαμε στον Πεντάδρομο στο Καϊμακλί μιας και ο πατέρας υπηρετούσε στο αρχηγείο αστυνομίας ως ο πρώτος προσωπάρχης του Αρχηγείου Αστυνομίας. Εκατοντάδες Έλληνες από Ομορφίτα, Νεάπολη και Τράχωνα έφυγαν από τα σπίτια τους για να γλυτώσουν από τα μαχαίρια των τούρκων (γιατί είχαν στην μνήμη τους την τύχη των άτυχων Κοντεμενιωτών που τους κατέσφαξαν οι Τούρκοι στα χωράφια του Κιόνελι). Εμείς για να γλυτώσουμε από τις σφαίρες των Τούρκων που έρχονταν από την μεριά του σχολείου των Καλογραιών (Καϊμακλί) μέναμε μέσα στην κουζίνα. Στο χολ του σπιτιού φιλοξενήσαμε μια οικογένεια από την Νεάπολη, μάλιστα η γυναίκα ήταν έγκυος. Εκείνες της ημέρες κυριαρχούσε για πρώτη φορά η λέξη «Τουρκόπληκτοι».

Μετά τα επεισόδια τον πατέρα μας τον είδαμε μετά από δύο μήνες σχεδόν. Στο οίκημα του Αχιλλέα Καϊμακλίου αμέσως οργανώθηκαν ομάδες για να επανδρώσουν τα πρώτα φυλάκια, μαζεύονταν καθημερινά φυσίγγια (η μητέρα μου έραβε ολοήμερα τελαμόνες), ψωμιά και διάφορα άλλα για τα παλικάρια που έτρεξαν να αντιμετωπίσουν την τουρκική ΑΝΤΑΡΣΙΑ. Παλικάρια που πολεμούσαν τα τουρκικά πολυβολεία με κυνηγετικά και με κράνη μοτοσικλέτας τα οποία τα βάφαμε σκούρα για να μην γυαλίζουν στον ήλιο. Λίγο πιο κάτω σε ένα συνεργείο ένα καρτερπίλαρ μετατράπηκε σε μια νύκτα σε αυτοσχέδιο άρμα και πήγε στις μάχες της Ομορφίτας. Οι λεβέντες αστυνομικοί της περιόδου 60-63 μετατράπηκαν σε πολεμιστές και μαζί με τα παλικάρια του Σαμψών, Λυσσαρίδη και Κόσιη καθήλωσαν τους ΤΜΤίδες και μεμέτηδες.

Η ΤΟΥΡΔΥΚ βγήκε από το στρατόπεδο της και λάμβανε μέρος στις μάχες στο πλευρό των στασιαστών Τούρκων. Σε όλες τις πόλεις οι Τούρκοι ήταν καλά προετοιμασμένοι και εφοδιασμένοι με σύγχρονο οπλισμό της εποχής τον οποίο είχαν φέρει από την Τουρκία κρυφά. Σε όλες τις πόλεις οι Τούρκοι δημιούργησαν θύλακες εκτός από την Κερύνεια. Θύλακες δημιούργησαν και στα Κόκκινα και Λεύκα. Στην Κερύνεια δοκίμασαν να δημιουργήσουν θύλακα, αλλά οι Έλληνες της πόλης τους πήραν φαλάγγι. Επίσης με την βοήθεια της ΤΟΥΡΔΥΚ απέκλεισαν και τον δρόμο Λευκωσίας–Κερύνειας και κατέλαβαν και το ιστορικό κάστρο του Αγίου Ιλαρίωνα που δέσποζε της Κερύνειας. Η Κερύνεια είχε αποκλειστεί και οι κάτοικοι της για χρόνια μετέβαιναν στην Λευκωσία μέσω Μύρτου.

Τον Ιανουάριο του 1964 ο ΟΗΕ έστειλε στην Κύπρο ειδικό αντιπρόσωπο και τον Φεβρουάριο του ίδιου έτους το Συμβούλιο Ασφαλείας αποφάσισε να στείλει στην Κύπρο ειρηνευτική δύναμη η οποία μέχρι τον Μάιο του 1964 έφτασε να αριθμεί 6500 άνδρες. Μεταξύ Μαρτίου και Απριλίου 1964 οι Τούρκοι προέβαιναν σε εχθροπραξίες εναντίον των Ελλήνων της Κύπρου.

Η Κυπριακή Κυβέρνηση αποφάσισε να την ίδρυση εφεδρικού σώματος για να υπερασπίζετε το Κράτος. Έτσι επέλεξε το πρώην στρατιωτικό νοσοκομείο των Άγγλων, το γνωστό ΒΜΗ, για να στεγαστεί το εφεδρικό. Ενεγράφησαν περίπου 1450 αστυφύλακες οι οποίοι έτυχαν στρατιωτικής εκπαίδευσης ανέλαβαν την προάσπιση του κράτους από τους στασιαστές Τούρκους. Ήρθε οπλισμός από την Ελλάδα, από φιλικές χώρες, τα πρώτα πέντε Μάρμουρ Χάριγκτον από την Αίγυπτο (πολύ ελαφρά τεθωρακισμένα) και στα γκαράζ γνωστής εταιρείας αυτοκινήτων στην Λευκωσία αρκετά λαντ ρόβερ κοντής και μακράς βάσεως μετατράπηκαν σε ελαφρά τεθωρακισμένα με ένα μπρεν στην οροφή. Και όλα αυτά έγιναν σε πολύ γοργούς ρυθμούς με μια ψυχή και με μια καρδιά. Νεαρός εγώ τότες κάθε απόγευμα στο ΒΜΗ γιατί ένας από τους πρωτεργάτες αξιωματικούς εκεί ήταν ο πατέρας μου.

Οι Τούρκοι κλείστηκαν από μόνοι τους στους θύλακες γιατί έτσι ήθελε η ΤΜΤ, η ηγεσία τους, κυρίως ο Ντενκτάς και η Βολκάν . Οι Τούρκοι συνεχώς προέβαιναν σε βανδαλισμούς και δολοφονίες σε βάρος των Ελλήνων. Απλά οι Έλληνες αμύνονταν όπως ήταν φυσικό.

Τον Ιούνιο του 1964 η Κυπριακή Βουλή αποφάσισε την ίδρυση της Εθνικής Φρουράς. Ο στρατηγός Γεώργιος Γρίβας Διγενής ανέλαβε την διοίκηση της Εθνικής Φρουράς και σε σύντομο χρονικό διάστημα την κατέστησε αξιόμαχη με την βοήθεια Ελλήνων αξιωματικών. Επίσης άρχισε να ενισχύεται και με ελληνικά στρατεύματα.

Τον Ιούλιο του 1964 η Τουρκία ήταν έτοιμη να εισβάλει στην Κύπρο, τα πλοία ήταν στα ανοικτά της Κερύνειας, αλλά ο τότε πρόεδρος της Αμερικής Λύντον Τζόνσον κάλεσε σε αυστηρό ύφος τον Ισμέτ Ινονού να πάρει τα πλοία του και να φύγει πράγμα που έγινε. Αλλά τον Αύγουστο του 1964 η Τουρκία βομβάρδισε ανηλεώς την Κύπρο, κυρίως την περιοχή της Τηλλυρίας με αποτέλεσμα να έχομε δεκάδες νεκρούς και καμένα κορμιά από βόμβες ναπάλμ. Και πάλι οι Έλληνες της Κύπρου με αυτοθυσία αντιστάθηκαν στα τουρκικά αεροπλάνα.

Οι Τούρκοι της Κύπρου σε κάθε ευκαιρία δημιουργούσαν επεισόδια μα απώτερο σκοπό να σκοτώνουν Έλληνες. Αυτός ήταν και είναι ο ρόλος τους. Και κανένας δεν μπορεί να το αμφισβητήσει αυτό γιατί σε όλες τις ομαδικές εκτελέσεις το πρώτο χέρι το είχαν οι Τούρκοι της Κύπρου. Αυτοί διάλεγαν τα θύματα γιατί αυτοί τα ήξεραν και τα μάζευαν μέρες μετά τις μάχες από τα σπίτια τους. Ανεξίτηλες θα μείνουν από την μνήμη μου οι σκηνές από τους Έλληνες της Ομορφίτας, Νεαπόλεως και Τράχωνα που έτρεχαν για να γλυτώσουν από τους αιμοβόρους Τούρκους της Κύπρου.

Όσο για τα εγκλήματα που μας κατηγορούν είναι ξεκάθαρο ότι έγιναν σε περιόδους πολεμικών συγκρούσεων γιατί είμαστε αμυνόμενοι και να πάψουν οι ανεγκέφαλοι να υπερασπίζονται ανατολίτες, ΤΜΤίδες και μέλη της Βολκάν. Είναι σε όλους γνωστό ότι την Τουρκάλα με τα παιδιά της την εκτέλεσε ο διοικητής του ΤΟΥΡΔΥΚ και μετά τους φωτογράφισε για λόγους προπαγάνδας. Να το χωνέψουν όλοι ότι δεν βάλαμε εμείς τους Τούρκους σε θύλακες. Μόνοι τους εγκλωβίστηκαν με οδηγίες της Βολκάν της ΤΜΤ και του Ντενκτάς.

Οι Τούρκοι προετοιμάζονταν για ανταρσία και όχι εμείς, οι Τούρκοι έφερναν με καΐκια όπλα από την Τουρκία και όχι εμείς, οι Τούρκοι κατέσφαζαν από ανέκαθεν Έλληνες, διαβάστε την «Αιολική Γή» του Ηλία Βενέζη, διαβάστε τα «Ματωμένα Χώματα» της Διδώς Σωτηρίου. Μερικοί καλά θα κάνουν να διαβάσουν και την «Ελένη» του Νίκου Γκατζογιάννη.

 

ΠΗΓΗ