ΑΟΖ: Μια ξεχασμένη παράμετρος-ευκαιρία για Ελλάδα-ΠΝ

Του Γιάννη Θεοδωράτου
Δημοσιογράφου – Αμυντικού Αναλυτή
(Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο φιλικό μας «Περί Αλός» στη διεύθυνση*** http://perialos.blogspot.gr)

Τι σχέση μπορεί να έχουν οι επιχειρήσεις ναρκοθηρίας με την Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ);

Μετά από την χάραξη των ορίων της ΑΟΖ και στο πλαίσιο της προετοιμασίας έναρξης των εργασιών εκμετάλλευσης ενεργειακών κοιτασμάτων (φυσικό αέριο, πετρέλαιο) εντός μιας συγκεκριμένης περιοχής από τις εμπλεκόμενες εταιρείες, απαιτείται η τελική έγκριση των αρμόδιων φορέων για τις γεωτρήσεις. 

Σε αυτό το σημείο υπεισέρχεται μια παράμετρος, η οποία σχετίζεται με την ύπαρξη ή μη επικίνδυνων υλικών πέριξ των επιλεγμένων σημείων που θα εγκατασταθούν τα γεωτρύπανα.

Στις ελληνικές θάλασσες ο αναγνωρισμένος αθέατος κίνδυνος που υφίσταται ακούει στο όνομα νάρκες της εποχής του Β’ ΠΠ και βόμβες/τορπίλες που βυθίστηκαν και δεν έχουν εκραγεί. 

Ο μοναδικός φορέας που διαθέτει τεχνικές δυνατότητες, εμπειρία και τα κατάλληλα μέσα για να προστρέξει άμεσα προς βοήθεια σε περίπτωση πρόκλησης κινδύνου από τα κατάλοιπα του Β’ ΠΠ, είναι το Πολεμικό Ναυτικό (ΠΝ) μέσω της Διοίκησης Ναρκοπολέμου (ΔΝΑΡ).

Σήμερα το ΠΝ διαθέτει τέσσερα ναρκοθηρευτικά Ν/ΘΗ (δύο τύπου Hunt και δύο τύπου Osprey) για επιχειρήσεις ναρκοθηρίας. 

Τα τελευταία αποκτήματα και τα πιο σύγχρονα είναι τα δύο μεταχειρισμένα Osprey που αποκτήθηκαν δωρεάν από το Αμερικανικό Ναυτικό. 

Το ΠΝ ανέμενε – μάταια όπως αποδείχθηκε – την πρόσκτηση άλλων δύο Osprey, αλλά λόγω των οικονομικών περικοπών η προμήθεια ανεβλήθη και τα σκάφη παροπλίστηκαν (σ.σ. αφαιρέθηκαν οι συσκευές και οι μηχανές). 

Στη συνέχεια το Αμερικανικό Ναυτικό ζήτησε ένα ποσό της τάξης των 50 εκατομμυρίων ευρώ (περίπου) για την επανενεργοποίησή τους, το οποίο ήταν εντελώς ασύμφορο και εκτός των ελληνικών δυνατοτήτων. 

Το ΠΝ απώλεσε την ευκαιρία ενίσχυσης του στολίσκου των Ν/ΘΗ που διέθετε και τώρα αναζητά άλλες λύσεις.

Πρόσφατα επανήλθε στο προσκήνιο η ανάγκη ύπαρξης ενός στολίσκου ναρκοθηρευτικών, καθώς η χώρα μας κινείται στον αστερισμό της γεωπολιτικής της ενέργειας – και όχι μόνο – στην Ανατολική Μεσόγειο.

Η διεθνής εμπειρία απέδειξε ότι οι νάρκες και τα άλλα κατάλοιπα των περασμένων πολέμων αποτελούν εν ισχύει κίνδυνο από το παρελθόν, που πρέπει να αντιμετωπισθεί αλλά και μια δυνητική απειλή από το μέλλον.

Ας γίνουμε όμως πιο συγκεκριμένοι καθώς το ζήτημα έχει ενδιαφέρον καθώς «αγκαλιάζει» και άλλες χώρες.

Στην περιοχή της Νορμανδίας στην βόρεια Γαλλία, εταιρεία ανέλαβε να ποντίσει βάσεις επί των οποίων θα τοποθετούνταν ανεμογεννήτριες. 

Τα συνεργεία των δυτών που ανέλαβαν να εκτελέσουν τις εργασίες, βρέθηκαν προ μιας δυσάρεστης έκπληξης, όταν διαπίστωσαν ότι ο βυθός φιλοξενούσε νάρκες του Β΄ΠΠ. 

Οι εργασίες διεκόπησαν και λόγω του κατεπείγοντος του εγχειρήματος (ο χρόνος είναι χρήμα) κλήθηκε το Γαλλικό Ναυτικό να εξουδετερώσει τους «ενοχλητικούς» παρείσακτους. 

Πράγματι τα γαλλικά Ν/ΘΗ έφεραν σε πέρας την αποστολή που τους ανατέθηκε με συνέπεια το έργο να προχωρήσει.

Στην Ελλάδα οι αρμόδιοι τεχνοκράτες ήδη προαναγγέλλουν την έναρξη εργασιών ανεύρεσης και στη συνέχεια αξιοποίησης κοιτασμάτων στο Ιόνιο Πέλαγος, μια περιοχή η οποία μεταπολεμικά εκκαθαρίστηκε από τα εκτενή ναρκοπέδια, πλην όμως όχι κατά 100%. 

Υπάρχει συνεπώς ενδεχόμενο, σε κάποια μελλοντική εργασία στον βυθό, τα συνεργεία να βρεθούν αντιμέτωπα με ξεχασμένες νάρκες, τορπίλες ή ακόμη και βόμβες. 

Οπότε θα κληθεί το ΠΝ να προχωρήσει σε εργασίες εξουδετέρωσής τους. 

Η αποστολή θα ανατεθεί στα Ν/ΘΗ (τέσσερα τον αριθμό) και ανάλογα με το επείγον της διαδικασίας μπορεί να απαιτηθεί να χρησιμοποιηθούν όλα.

Υπάρχει όμως και μια άλλη παράμετρος που πρέπει να ληφθεί πολύ σοβαρά υπ’ όψιν.

Από τα στενά της Κέρκυρας στο Ιόνιο, μέχρι το Αιγαίο, την Κρήτη, την Κύπρο και τις ακτές του Ισραήλ, η μόνη επιχειρησιακή δύναμη ναρκοθηρευτικών που υπάρχει βρίσκεται κάτω από την ελληνική σημαία και αριθμεί τέσσερις μόλις μονάδες! 

Δηλαδή για να καλυφθεί η γιγαντιαία υδάτινη περιοχή του «ενεργειακού Ελντοράντο» που εκτείνεται μεταξύ τριών ΑΟΖ (Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ) η ευθύνη πέφτει στους ώμους του ΠΝ, το οποίο δεν διαθέτει τα απαιτούμενα μέσα…

Αντιλαμβανόμαστε όλοι ότι σε αυτό το είδους «παιγνιδιού», το Ισραηλινό Ναυτικό θα στηριχθεί – εάν ζητηθεί – στην αποστολή ελληνικών Ν/ΘΗ (σ.σ. εννοείται ότι μπορεί να ζητήσει βοήθεια από τις ΗΠΑ ή από άλλη χώρα) λόγω εγγύτητας και κυρίως για λόγους διαφύλαξης αμοιβαίων συμφερόντων. 

Είναι άμεσα αντιληπτό στον αναγνώστη γιατί η χώρα μας (μέσω του ΠΝ) οφείλει να έχει έτοιμη προς αποστολή μια επιχειρησιακά έμπειρη δύναμη Ν/ΘΗ σκαφών, όποτε αυτό ζητηθεί ή απαιτηθεί είτε προς ικανοποίηση αιτήματος κάποιας εταιρείας, ή προς την Ανατολική Μεσόγειο. 

Όπως επίσης γίνεται εξίσου αντιληπτό γιατί το Τουρκικό Ναυτικό επέλεξε να προχωρήσει στην εγχώρια ναυπήγηση έξι Ν/ΘΗ τύπου Α (Alanya) αναβαθμίζοντας κάθετα τις επιχειρησιακές δυνατότητες στον ναρκοπόλεμο. Ιδού άλλη μια περίπτωση εκμετάλλευσης του ΠΝ ως εργαλείου άσκησης εξωτερικής πολιτικής.

Η σκληρή πραγματικότητα (σ.σ. πενία τέχνας κατεργάζεται) οδήγησε τους επιτελείς του ΠΝ προς μια κατεύθυνση, η οποία καλύπτει μεν κάπως τις ανάγκες μέσω της υιοθέτησης έξυπνων πρακτικών.

Όταν κατέστη σαφές ότι τα δύο επιπλέον Ν/ΘΗ τύπου Osprey είχαν χαθεί οριστικά, υπήρξε εισήγηση για την αξιοποίηση των υδρογραφικών σκαφών μέσω της προσθήκης συσκευών ναρκοθηρίας (χωρίς ROV). 

Απομένει η τελική εκτίμηση κόστους-αποτελέσματος, καθώς το ΠΝ πιέζεται σημαντικά – όπως και οι άλλοι κλάδοι – από τις μειώσεις των λειτουργικών δαπανών.

Συμπερασματικά οφείλουμε να επισημάνουμε τα εξής: 

α) όσο ο τομέας των εξοπλισμών/αμυντικών δαπανών μένει εκτός του πλαισίου της συνολικής γεωπολιτικής σχεδίασης της χώρας, τόσο τα εθνικά συμφέροντα θα υπηρετούνται χωρίς σθένος και την απαιτούμενη αποτελεσματικότητα,

β) η σύσφιξη των αμυντικών σχέσεων μεταξύ Ελλάδας και Ισραήλ απαιτεί «υπερβάσεις» στους προϋπολογισμούς, κάτι που δεν συμμερίζεται το Βερολίνο, αλλά απεναντίας οι ΗΠΑ και τα αμερικανοεβραϊκά λόμπι αντιλαμβάνονται ξεκάθαρα,

γ) η πρόβλεψη απόδοσης μερίσματος επί των κερδών από την εκμετάλλευση των ενεργειακών πηγών (πετρέλαιο – φυσικό αέριο) στα ασφαλιστικά ταμεία (για την κάλυψη των ελλειμμάτων τους), 

απαιτείται να επεκταθεί με αντίστοιχη πρόνοια για την ενίσχυση των εξοπλισμών των Ενόπλων Δυνάμεων που θα αναλάβουν την προστασία τους,

δ) οι ηγεσίες των Υπουργείων Εξωτερικών και Άμυνας καλό θα ήταν να συγκροτήσουν μια συμβουλευτική επιτροπή «γεωπολιτικής σχεδίασης», η οποία θα ενσωματωθεί αργότερα στο Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας (σ.σ. εάν και όποτε αυτό συγκροτηθεί),

ε) η κρισιμότητα, η φύση και η ταχύτητα των εξελίξεων στην περιοχή απαιτούν την στενή συνεργασία και τον συντονισμό εντός της κυβέρνησης όλων εκείνων των θεσμικών οργάνων/προσώπων, τα οποία λαμβάνουν μεν καίριες αποφάσεις, αλλά δεν έχουν πλήρη γνώση ή περιορισμένη οπτική επί θεμάτων εθνικής ασφάλειας.

Η κυβέρνηση πρέπει να συνειδητοποιήσει ότι εάν στοχεύει στην μετάταξη της χώρας από το επίπεδο της κατανάλωσης ασφάλειας σε αυτό της παραγωγής, οφείλει απαρέγκλιτα να «τηρήσει» σχολαστικά – περισσότερο κι από τα οικονομικά μέτρα – μια σειρά κανόνες. 

Είμαστε ναυτική δύναμη και ως τέτοια οφείλουμε να συμπεριφερόμαστε έχοντας τον Θουκυδίδη ως ευαγγέλιο! 

Ας σεβαστούμε πρώτα τα ιστορικά συμπεράσματα όπως προκύπτουν από τον μεγάλο διαχρονικό Έλληνα ιστορικό και γεωπολιτικό πριν ζητήσουμε από τρίτους να το κάνουν για εμάς…

Πριν από 2.500 χρόνια ο Θεμιστοκλής έπεισε τους Αθηναίους να «επενδύσουν» τα χρήματα που θα εισέπρατταν από την εκμετάλλευση της νέας φλέβας αργύρου που ανακαλύφθηκε στα μεταλλεία του Λαυρίου, στην ανάπτυξη της ναυτικής ισχύος της πόλεως. 

Οι 200 τριήρεις που ναυπηγήθηκαν με τα χρήματα αυτά ήταν εκείνες που διατήρησαν την ελευθερία της Αθήνας αλλά και της Ελλάδας, όταν προέκυψε μερικά χρόνια αργότερα η περσική απειλή.

…και να μην ξεχνούμε, ότι υπέρμαχος της τότε «πολιτικής παροχών και κοινωνικής δικαιοσύνης» ήταν ο αριστοκρατικός Αριστείδης, ο οποίος πρότεινε τα χρήματα να μοιραστούν στους Αθηναίους πολίτες αντί να δαπανηθούν για «εξοπλισμούς». 

Ο Θεμιστοκλής αντέδρασε σθεναρά και πέτυχε να τον εξορίσει ακυρώνοντας την καταστροφική (αν επικρατούσε) για τα ελληνικά συμφέροντα στάση του…

***http://perialos.blogspot.gr

defence-point.gr