Τετάρτη 4 Μαρτίου 2015

Ένα δυνητικά «νέο» όπλο αέρος-εδάφους για την Πολεμική Αεροπορία

zzz_f_16_52_adv_18j
Η Πολεμική Αεροπορία «διαθέτει» μια πλειάδα στόχων προς βομβαρδισμό, αλλά όχι έναν ικανοποιητικό αριθμό όπλων ακρίβειας για να πλήξει αυτούς τους στόχους. 


Όμως, με την εισαγωγή του σύγχρονου πυραύλου αέρος-αέρος IRIS-T στο οπλοστάσιο της Πολεμικής Αεροπορίας, αυτή διαθέτει τώρα αρκετά βλήματα αέρος-αέρος AIM-9L που είναι προς εκμετάλλευση ακριβώς για τον σκοπό του βομβαρδισμού στόχων στο έδαφος.

Το βλήμα AIM-9L, όπως γνωρίζετε, μπορεί να τροποποιηθεί σε σύντομο χρονικό διάστημα σε έναν φθηνό πύραυλο αέρος-επιφανείας. 


Η ανάπτυξη ενός νέου, κατευθυνόμενο με λέιζερ Sidewinder για την καταπολέμηση των στόχων στο έδαφος ως μια οικονομικά αποδοτική λύση για την τροποποίηση του πυραύλου αέρος-αέρος AIM-9L σε ένα όπλο ακριβείας εναντίον στόχων στο έδαφος, αλλά κυρίως για επιχειρήσεις εγγύς εναέριας υποστήριξης (CAS), έχει συναντήσει ήδη μεγάλο ενδιαφέρον.

Ο Sidewinder AIM-9 είναι ένας πύραυλος με υπέρυθρη κεφαλή παλιννόστησης που χρησιμοποιείται στην εναέρια μάχη πέρα ​​από την προσιτότητα των πυροβόλων ενός αεροσκάφους, για την καταπολέμηση ιπτάμενων στόχων σε αποστάσεις μέχρι περίπου δέκα χιλιόμετρα μακριά.

Με άλλα λόγια, ο πύραυλος εντοπίζει τη θερμότητα που εκπέμπεται από το εχθρικό αεροσκάφος, κατά κύριο λόγο από τους κινητήρες, και στη συνέχεια κατευθύνεται προς αυτή. 


Κατά το παρελθόν, σχεδόν έξι δεκαετίες τώρα, ο Sidewinder και όλα τα απαραίτητα συστατικά έχουν υποστεί σημαντικές βελτιώσεις. 


Ειδικότερα, η εκτροπή της υπέρυθρης κεφαλής, απέναντι σε υπέρυθρα αντίμετρα, έχει μειωθεί σημαντικά.

Επειδή οι δυνατότητες για περαιτέρω ανάπτυξη του αποδεδειγμένου Sidewinder έχουν σχεδόν εξαντληθεί και οι νέες πλατφόρμες στην αερομαχία έπρεπε να πληρούν πρωτοφανείς παραμέτρους επιδόσεων, δημιουργήθηκε η ανάγκη για ένα νέο πύραυλο αερομαχίας.

Το πρόγραμμα εξελίχθηκε σε μια επιτυχημένη διακρατική βιομηχανική συνεργασία, στην οποία η χώρα μας μετέχει ως ισότιμος εταίρος (μέσω της IDE, EAB και ΕΑΣ ) από την αρχική φάση του σχεδιασμού που χρονολογείται από το 1998.

Ο σχεδιασμένος πύραυλος, για αυτόν τον σκοπό, έφερε το όνομα IRIS-T (Infra Red Imaging System Tail/Thrust Vector-Controlled). Από το 2005 ο IRIS-T ξεκίνησε να παραδίνεται στην κοινοπραξία των έξι χωρών (Γερμανία, Ιταλία, Νορβηγία, Ισπανία, Σουηδία και Ελλάδα - ανάδοχος Diehl BGT Defence) και σε τέσσερα άλλα έθνη, για την  αντικατάσταση του Sidewinder AIM-9. 

Στην ελληνική παραγγελία για 350 κομμάτια υπάρχει το διακαίωμα προαίρεσης για επιπλέον 300 IRIS-T.

Ωστόσο, η επαναχρησιμοποίηση και ο εκσυγχρονισμός του υπάρχοντος αποθέματος των Sidewinder -  βρίσκεται στο οπλοστάσιο της Πολεμικής Αεροπορίας σε περίπου 2.000 κομμάτια, έχει επίσης μεγάλες δυνατότητες.

Σε όλες σχεδόν τις πρόσφατες λεγόμενες ειρηνευτικές επιχειρήσεις, ή επιχειρήσεις διατήρηση της ειρήνης που είδαμε τα τελευταία 25 χρόνια, το ανεπιθύμητο αποτέλεσμα ήταν οι παράπλευρες ζημιές (για παράδειγμα τα «φίλια πυρά») που προκαλούνται από τα υπερμεγέθη αποτελέσματα στον στόχο.

Ειδικά στο Αφγανιστάν φάνηκε το χάσμα δυνατοτήτων για γρήγορα, ακριβή όπλα με μειωμένη ισχύ, όπως ακριβώς απαιτούνται για τις περισσότερες αποστολές CAS, με τις φίλες δυνάμεις τις περισσότερες φορές να βρίσκονται σε απόσταση αναπνοής από τον εχθρικό στόχο.

Για να καλύψει αυτή την ανάγκη για ακριβή πλήγματα εναντίον ελαφρά προστατευμένων, σταθερών και κινητών επίγειων στόχων εντός και εκτός αστικού περιβάλλοντος, γρήγορα και ανέξοδα η εταιρεία Diehl BGT Defence έχει αναπτύξει στις αρχές του 2012 μια καινοτόμο λύση για την τροποποίηση του Sidewinder AIM-9L σε πύραυλο αέρος-επιφανείας.

Αυτό συμβαίνει μόνο με την ανταλλαγή της υπέρυθρους κεφαλής παλιννόστησης με μια κεφαλή αναζήτησης με ημι-ενεργό λέιζερ. 

Στην τελευταία περίπτωση ο στόχος καταδεικνύεται με μια ένδειξη λέιζερ και η κεφαλή καθοδηγεί το ίδιο το βλήμα συνεχώς στον με  λέιζερ φωτιζόμενο στόχο.


Εκτός από την απενεργοποίηση της ασφάλειας προσέγγισης στόχου, όλες οι άλλες μονάδες του πυραύλου παραμένουν αμετάβλητες.

Ανεξάρτητα από την ημερομηνία αγοράς του αρχικού αποθέματος των AIM-9L, αυτό μπορεί να τροποποιηθεί έτσι ώστε να επεκταθεί η διάρκεια ζωής του κινητήρα πυραύλων και η γεννήτρια αερίου για επιπλέον 18 χρόνια. 

Η ενσωμάτωση μιας ισχυρότερης ή ασθενέστερης κεφαλής, είναι επίσης δυνατή.

Επισκόπηση: To κόστος και οι δυνατότητες των πυρομαχικών ακρίβειας

Καθώς οι μεγάλες δυνάμεις της Δύσης προσπαθούν για τρίτη φορά μέσα σε 25 χρόνια να επηρεάσουν την κατάσταση στο Ιράκ με τη δύναμη πυρός από τον ουρανό, οι βόμβες και τα βλήματα που χρησιμοποιούνται εξακολουθούν να γίνονται πιο ακριβά στην απόκτηση, αλλά και με μεγαλύτερη ακρίβεια στόχευσης.

Αυτό έχει σημαντικές επιπτώσεις από την άποψη των επιχειρησιακών ικανοτήτων μιας αεροπορικής δύναμης, τις διαδικασίες στόχευσης και την πολιτική χρησιμότητας. 


Η τρέχουσα εκστρατεία εναντίον των τζιχαντιστών στη Συρία και το Ιράκ διεξάγεται σχεδόν αποκλειστικά με τη χρήση πυρομαχικών ακρίβειας (PGM).


 Τα «έξυπνα όπλα» έχουν γίνει το σήμα κατατεθέν των δυτικών στρατιωτικών επεμβάσεων από τον Πόλεμο του Κόλπου το 1991.

Παρά τη συρρίκνωση των αμυντικών προϋπολογισμών στις χώρες του ΝΑΤΟ, στην προμήθεια πυρομαχικών υπάρχει μια ισχυρή τάση προς την ποιότητα έναντι της ποσότητας. Όμως, τα πυρομαχικά ακρίβειας είναι εξαιρετικά ακριβά.

Οι πύραυλοι διττής λειτουργίας Brimstone για παράδειγμα, που χρησιμοποιήθηκαν πάνω από τη Λιβύη, το Αφγανιστάν και τώρα στο Ιράκ, κοστίζουν πάνω από 100 χιλιάδες δολάρια το κομμάτι. 


Με λέιζερ/δορυφορικής πλοήγησης καθοδηγούμενες βόμβες, όπως η Paveway IV, κοστίζουν σχεδόν 50 χιλιάδες δολάρια το κομμάτι και ένας πύραυλος κρουζ, όπως ο Scalp, αισθητά πάνω από ένα εκατομμύριο δολάρια.

Η καμπύλη του κόστους είναι σαφής: Η δαπάνη ενός πυραύλου αξίας δεκάδων ή εκατοντάδων χιλιάδων δολαρίων για την καταστροφή μιας θέσης πολυβόλου...

Τα όπλα στην κατηγορία PGM επιτρέπουν πλήγματα με ελάχιστες παράπλευρες ζημιές, ενώ έχουν το ίδιο καταστροφικό αποτέλεσμα, όπως οι παραδοσιακά «χαζές» βόμβες, οι οποίες όμως δεν έχουν την ίδια ακρίβεια και είναι ακατάλληλες για αποστολές CAS.

Υπάρχει ένας συσχετισμός μεταξύ της τιμής αυτών των «έξυπνων όπλων», τους αυξανόμενους περιορισμούς στην διαδικασία στόχευσης σε μια αποστολή CAS, που φωλιάζει στην ακρίβεια τους και τον αριθμό των ζωών των φίλιων δυνάμεων που θα μπορούσαν δυνητικά να σωθούν, μέσω της μείωσης των παράπλευρων ζημιών από τη χρήση τους.

Ως εκ τούτου, τα πυρομαχικά  στην κατηγορία PGM μπορούν να επεκτείνουν τη χρησιμότητα των αεροπορικών δυνάμεων για την προβολή δύναμης μειώνοντας τους κινδύνους που ενυπάρχουν με τις παραδοσιακά «χαζές» βόμβες.

Τα πυρομαχικά ακρίβειας είναι ελεγχόμενα και μπορούν να καθοδηγηθούν εξ αποστάσεως στο στόχο. 

Ωστόσο, υπάρχουν πολλοί περιορισμοί σε αυτήν την μέθοδο. Αρχής γενομένης από τον πόλεμο του Βιετνάμ, τα με λέιζερ καθοδηγούμενα όπλα αναπτύχθηκαν με τη χρήση ημι-ενεργού λέιζερ, ένα κωδικοποιημένο σύνολο παλμών μιας δέσμης λέιζερ απεικονίζεται πάνω σε ένα στόχο.

Τα όπλα που απελευθερώνονται από τα πολεμικά αεροσκάφη μπορούν να ανιχνεύσουν την αντανάκλαση της ακτινοβολίας από το στόχο. 

Ωστόσο, ένα μειονέκτημα αυτών των καθοδηγούμενων όπλων είναι η ευαισθησία στις περιβαλλοντικές συνθήκες.

Η ισχύς του σήματος μπορεί να επιδεινωθεί λόγω των περιβαλλοντικών συνθηκών, όπως η σκόνη, τα σύννεφα και ομίχλη.

Άλλοι μέθοδοι καθοδήγησης περιλαμβάνουν το ημι-ενεργό ραντάρ που λειτουργεί με παρόμοιο τρόπο προς το ημι-ενεργό λέιζερ αλλά δεν είναι ευάλωτο στις καιρικές συνθήκες. 


Υπάρχουν επίσης και άλλα συστήματα καθοδήγησης, όπως η ηλεκτρο-οπτική και η υπέρυθρη παλιννόστηση.

Για να ξεπεραστεί το πρόβλημα των περιβαλλοντικών συνθηκών, μπορεί να χρησιμοποιηθεί το GPS/INS (δορυφορική/αδρανειακή πλοήγηση). Τα όπλα που καθοδηγούνται με GPS είναι πολύ χρήσιμα εάν ο στόχος είναι ακίνητος και υπάρχουν διαθέσιμες πληροφορίες σχετικά με τη θέση του στόχου.

Πολλές οικογένειες των όπλων αυτών έχουν πλέον συστήματα καθοδήγησης διπλής ή τριπλής λειτουργίας, ακριβώς για την αντιμετώπιση απρόβλεπτων συνθηκών. 

 Για παράδειγμα, η βόμβα Paveway II που διαθέτει η Πολεμική Αεροπορία έχει μόνο ημι-ενεργή καθοδήγηση λέιζερ, ενώ η πιο σύγχρονη Paveway IV διαθέτει επίσης καθοδήγηση GPS και INS ώστε το όπλο να μπορεί να λειτουργεί σε όλες τις καιρικές συνθήκες. 

Αυτό δίνει επίσης τη δυνατότητα να καταπολεμούνται και κινούμενοι στόχοι.

Η αυξημένη ακρίβεια της τρέχουσας γενιάς των αερομεταφερόμων πυρομαχικών είναι ότι η ανάγκη για μεγάλες κεφαλές έχει μειωθεί, επιτρέποντας την περαιτέρω μείωση των παράπλευρων απωλειών.

Η Μικρής Διαμέτρου Βόμβα (SDB) είναι ένα καλό παράδειγμα του πώς η βελτίωση της τεχνολογίας επέτρεψε δραματικές μειώσεις στο μέγεθος των κεφαλών στα «έξυπνα όπλα». 


Αυτό επιτρέπει στα αεροσκάφη να μεταφέρουν σημαντικά μεγαλύτερες ποσότητες όπλων (μονάδων και όχι βάρους) που αυξάνει την ευελιξία τους, με ταυτόχρονη ελαχιστοποίηση των παράπλευρων απωλειών.

Η σχεδιαζόμενη νέα Μικρής Διαμέτρου Βόμβα (SDB II) θα έχει επίσης μια τριπλή λειτουργία αναζήτησης και έτσι θα είναι επίσης σε θέση να καταπολεμήσει κινούμενους στόχους σε διάφορες συνθήκες.

Η κατάσταση στην Πολεμική Αεροπορία

Στην Πολεμική Αεροπορία στηρίζονται σχεδόν εξ ολοκλήρου σε πολύ ακριβά πυρομαχικά ακρίβειας. 


Αυτό επιτρέπει ασφαλώς έναν σχετικά μικρό αριθμό αεροσκαφών να φέρει ένα δυσανάλογο επίπεδο μάχιμης δύναμης για να καταπολεμηθούν στόχοι όλων των ειδών. 


Ωστόσο, το κόστος των αποστολών βομβαρδισμού με αυτά τα πυρομαχικά είναι υψηλό, παρά τη μεγαλύτερη ακρίβεια που επιτρέπουν, και οι προσδοκίες που έχουν εκτραφεί γύρω από τα επίπεδα της ακρίβειας δεν συνοδεύονται πάντα από τις υφιστάμενες ικανότητες επιτήρησης και συλλογής πηλροφοριών, που απαιτούνται για την ακριβή επιλογή των στόχων.

Η μελλοντική τάση στην αμυντική βιομηχανία παραμένει να είναι ότι η ακρίβεια και ευελιξία να πληγούν μικροί και κινούμενοι στόχοι με κάθε καιρό, θα συνεχίσει να βελτιώνεται, χρησιμοποιώντας μικρότερες κεφαλές αλλά με υψηλότερο κόστος ανά μονάδα. 


 Αυτό όμως, σε σχέση με έναν μεγάλο αριθμό διάσπαρτων και μικρής αξίας στόχων, θα μεγεθύνει ιδιαίτερα την ήδη σημαντική ανισορροπία μεταξύ της αξίας των πυρομαχικών προς την αξία των στόχων προς καταστροφή.

Τα «έξυπνα όπλα» είναι με πολλούς τρόπους ένα σύμβολο των στρατιωτικών δυνατοτήτων όλων των δυνάμεων του ΝΑΤΟ, της Δύσης γενικότερα. 


Τα πλεονεκτήματα και τα όριά τους θα συνεχίσουν να διαμορφώνουν και στην Πολεμική Αεροπορία τις παραμέτρους μιας παρέμβασης σε ένα επιχειρησιακό θέατρο, και αυτό είναι να γίνει καλά κατανοητό από τους φορείς χάραξης της πολιτικής.

Υφιστάμενα βλήματα αέρος-επιφανείας της Πολεμικής Αεροπορίας

  • Scalp EG (90+ μονάδες)
  • AGM-88B Harm (84 μονάδες)
  • AM 39 Exocet (35+ μονάδες)
  • AGM 65 Maverick (480+ μονάδες)
πηγη

Δεν υπάρχουν σχόλια: