Δυσοίωνα είναι τα στοιχεία του Institute for Health Metrics and Evaluation (IHME), ενός ανεξάρτητου ερευνητικού κέντρου που εδρεύει στο Πανεπιστήμιο της Ουάσιγκτον, για τον πληθυσμό της χώρας μας.
Ο πληθυσμός της Ελλάδας θα συρρικνωθεί έως το 2100 στα 5,48 εκατομμύρια· ή ακόμα και στα 4,73 εκατομμύρια, με βάση το χειρότερο σενάριο. Για την ιστορία, η αντίστοιχη πρόβλεψη σε ό,τι αφορά τη γείτονα Τουρκία είναι πως θα περάσει από τα 80,5 εκατομμύρια το 2017 στα 101,6 εκατομμύρια – ή τουλάχιστον στα 86,1 εκατομμύρια.
Σε ό,τι αφορά τον πλανήτη συνολικά, αναφέρουν τα ΝΕΑ, η πρόβλεψη των ερευνητών του IHME, όπως αυτή δημοσιεύτηκε στην επιθεώρηση «The Lancet», δεν είναι απαισιόδοξη, κάθε άλλο: ενώ ο ΟΗΕ εκτιμά πως ο παγκόσμιος πληθυσμός θα φτάσει το 2100 τα 11 δισεκατομμύρια, ένας αριθμός που φαντάζει ιδιαίτερα επιβαρυντικός για το περιβάλλον, το ερευνητικό ινστιτούτο, το οποίο ιδρύθηκε από το Ιδρυμα Μπιλ και Μελίντα Γκέιτς, εκτιμά πως θα κορυφωθεί τη δεκαετία του 2060, φτάνοντας τα 9,7 δισεκατομμύρια, και κατόπιν θα αρχίσει σιγά σιγά να μειώνεται, φτάνοντας τα 8,8 δισεκατομμύρια στο τέλος του αιώνα:
«Αυτό σημαίνει λιγότερες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, λιγότερο στρες για τα παγκόσμια επισιτιστικά συστήματα και λιγότερες πιθανότητες υπέρβασης των ορίων του πλανήτη».
Αν όμως σημαντικό ρόλο σε αυτή τη μείωση παίζει η αναμενόμενη, δραστική ελάττωση του δείκτη γεννητικότητας στην υποσαχάρια Αφρική, χάρη στην εξάπλωση της εκπαίδευσης των γυναικών της και την ενίσχυση της πρόσβασης στην αντισύλληψη, άλλο τόσο ρόλο θα διαδραματίσει, σύμφωνα με τους ερευνητές, η ταχεία συρρίκνωση των πληθυσμών της Ασίας καθώς και της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης.
Η Ελλάδα είναι μόνο μία από τις συνολικά 23 χώρες και εδάφη που κινδυνεύουν να δουν τον πληθυσμό τους να μειώνεται στο ήμισυ, μαζί με την Ισπανία, που αναμένεται να περάσει από τα 46 στα 23 εκατομμύρια, την Ιταλία, που αναμένεται να περάσει από τα 60,6 στα 30,5 εκατομμύρια, την Πορτογαλία, που αναμένεται να περάσει από τα 10,7 στα 4,5 εκατομμύρια, την Ιαπωνία (από τα 128,4 στα 59,8 εκατομμύρια) και τη Νότια Κορέα (από τα 52,7 στα 26,8 εκατομμύρια).
Ακόμα 34 χώρες θα δουν – σύμφωνα πάντα με το IHME – τον πληθυσμό τους να μειώνεται σημαντικά. Ανάμεσά τους και η Κίνα, που αναμένεται να περάσει από τα 1,4 δισεκατομμύρια στα 732 εκατομμύρια.
Στον πλανήτη Γη, το 2100, η χώρα με τον μεγαλύτερο πληθυσμό θα είναι η Ινδία, με 1 δισεκατομμύριο κατοίκους, και θα ακολουθεί η Νιγηρία, με 800 εκατομμύρια κατοίκους – γιατί η Αφρική θα έχει τριπλασιάσει, παρ' όλα αυτά, τον πληθυσμό της.
Όσο για τις ΗΠΑ, εκεί οι ερευνητές βάζουν ένα μεγάλο ερωτηματικό: όλα θα εξαρτηθούν, επισημαίνουν, από το αν θα διατηρήσουν τη μεταναστευτική πολιτική του προηγούμενου αιώνα ή τη μεταναστευτική πολιτική της κυβέρνησης Τραμπ.
Γιατί οι ερευνητές είναι σαφείς: ισχυρότερες πληθυσμιακά, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για το οικονομικό και πολιτικό τους βάρος, θα αναδειχθούν οι χώρες που εφαρμόζουν, ή θα εφαρμόσουν, φιλελεύθερες μεταναστευτικές πολιτικές – καθώς και κοινωνικές πολιτικές υποστηρικτικές προς τις εργαζόμενες μητέρες.
Γαλλία, Ηνωμένο Βασίλειο, Αυστραλία, Καναδάς και Νέα Ζηλανδία αναμένεται να διατηρήσουν και να αυξήσουν τον πληθυσμό, την επιρροή και τη θέση τους στην παγκόσμια οικονομία τις επόμενες δεκαετίες χάρη, σε μεγάλο βαθμό, στην επένδυση που κάνουν σε έναν πληθυσμό ξένης καταγωγής.
«Για τις χώρες με υψηλά εισοδήματα και δείκτη γεννητικότητας κάτω από το όριο αντικατάστασης», σημειώνει ο Κρίστοφερ Μάρεϊ, ο διευθυντής του IHME, «οι καλύτερες λύσεις για τη διατήρηση των σημερινών πληθυσμιακών επιπέδων, της οικονομικής ανάπτυξης και της γεωπολιτικής τους ασφάλειας είναι οι ανοιχτές μεταναστευτικές πολιτικές καθώς και κοινωνικές πολιτικές που στηρίζουν τις οικογένειες, ώστε να μπορέσουν να αποκτήσουν τον αριθμό παιδιών που επιθυμούν».
Οι συντάκτες της έρευνας δηλώνουν μάλιστα βέβαιοι πως χώρες όπως η Ουγγαρία και η Ιαπωνία, που έχουν παρασυρθεί από «την επιθυμία να διατηρήσουν μια γλωσσικά και πολιτισμικά ομοιογενή χώρα», παρά τους «οικονομικούς, φορολογικούς και γεωπολιτικούς κινδύνους που ενέχει η συρρίκνωση του πληθυσμού», θα αναγκαστούν να αλλάξουν τη μεταναστευτική πολιτική τους.
«Το σημερινό λαϊκιστικό αφήγημα για την αξία της εθνοτικής συνοχής ως άλλοθι για τους περιορισμούς στη μετανάστευση θα αμφισβητηθεί από την επιδείνωση των συνθηκών διαβίωσης», σημειώνει ο Ιμπραήμ Αμπουμπακάρ, από το University College του Λονδίνου, σε άρθρο που συνοδεύει την έκθεση.
«Στο τέλος της ημέρας, έστω και κατά το ήμισυ να είναι ακριβείς οι προβλέψεις του Κρίστοφερ Μάρεϊ και των συναδέλφων του, η μετανάστευση θα γίνει μια αναγκαιότητα για όλα τα έθνη και όχι μια εναλλακτική επιλογή».
Υπάρχει βέβαια, όπως προειδοποιεί ο ίδιος ο Μάρεϊ, «ένας πολύ πραγματικός κίνδυνος να εξετάσουν ορισμένες χώρες, δεδομένης της πληθυσμιακής μείωσης, πολιτικές που περιορίζουν την πρόσβαση στις υπηρεσίες της αναπαραγωγικής υγείας, με εν δυνάμει καταστροφικές συνέπειες.
Οι ατομικές ελευθερίες και τα δικαιώματα των γυναικών πρέπει να βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της αναπτυξιακής ατζέντας κάθε κυβέρνησης».
Από 1,42 το 2017, ο δείκτης της γεννητικότητας στην Ελλάδα αναμένεται να πέσει στο 1,29, ή ακόμα και το 1,19, το 2100. Στην πραγματικότητα, η έρευνα δείχνει πως η χώρα μας έχει ήδη φτάσει (το 2017) στο πληθυσμιακό της πικ και έχει ήδη περάσει στον ακόλουθο κατηφορικό δρόμο.
Συγκριτικά, ο δείκτης γεννητικότητας στη Σουηδία, που αναμένεται να αυξήσει τον πληθυσμό της έως το 2100 από τα 10,4 στα 13,1 εκατομμύρια, είναι 1,84.
Συνολικά, πάντως, το μέλλον που προβλέπουν οι ερευνητές του IHME είναι ένας πλανήτης εξαιρετικά γερασμένος στο τέλος του αιώνα, με 2,3 δισεκατομμύρια κατοίκους άνω των 65 χρόνων και μόνο 1,7 δισεκατομμύρια κάτω των 20 χρόνων, με 800 εκατομμύρια κατοίκους άνω των 80 χρόνων και μόλις 400 εκατομμύρια κάτω των πέντε χρόνων.
Αυτή η βίαιη αλλαγή στη δημογραφική πυραμίδα θα επηρεάσει τους συσχετισμούς των δυνάμεων μεταξύ των χωρών και την ικανότητά τους να διατηρήσουν την ισχύ της οικονομίας τους, με έναν συρρικνούμενο και γηράσκοντα πληθυσμό.
Για παράδειγμα, το εργατικό δυναμικό της Κίνας αναμένεται να μειωθεί από τα 950 στα περίπου 350 εκατομμύρια και η στρατιωτική της ισχύ να συρρικνωθεί σημαντικά εξαιτίας της απώλειας του 65% των νέων μεταξύ 20-24 ετών.
Τον ρόλο που μπορεί να παίξει η ρομποτική, οι ερευνητές δεν τολμούν να τον προβλέψουν.
Όπως όμως επισημαίνει ο Ρίτσαρντ Χόρτον, ο διευθυντής της επιθεώρησης «The Lancet», «αυτή η σημαντική έρευνα ιχνηλατεί ένα μέλλον για το οποίο πρέπει επειγόντως να προετοιμαστούμε».
πηγη
Ο πληθυσμός της Ελλάδας θα συρρικνωθεί έως το 2100 στα 5,48 εκατομμύρια· ή ακόμα και στα 4,73 εκατομμύρια, με βάση το χειρότερο σενάριο. Για την ιστορία, η αντίστοιχη πρόβλεψη σε ό,τι αφορά τη γείτονα Τουρκία είναι πως θα περάσει από τα 80,5 εκατομμύρια το 2017 στα 101,6 εκατομμύρια – ή τουλάχιστον στα 86,1 εκατομμύρια.
Σε ό,τι αφορά τον πλανήτη συνολικά, αναφέρουν τα ΝΕΑ, η πρόβλεψη των ερευνητών του IHME, όπως αυτή δημοσιεύτηκε στην επιθεώρηση «The Lancet», δεν είναι απαισιόδοξη, κάθε άλλο: ενώ ο ΟΗΕ εκτιμά πως ο παγκόσμιος πληθυσμός θα φτάσει το 2100 τα 11 δισεκατομμύρια, ένας αριθμός που φαντάζει ιδιαίτερα επιβαρυντικός για το περιβάλλον, το ερευνητικό ινστιτούτο, το οποίο ιδρύθηκε από το Ιδρυμα Μπιλ και Μελίντα Γκέιτς, εκτιμά πως θα κορυφωθεί τη δεκαετία του 2060, φτάνοντας τα 9,7 δισεκατομμύρια, και κατόπιν θα αρχίσει σιγά σιγά να μειώνεται, φτάνοντας τα 8,8 δισεκατομμύρια στο τέλος του αιώνα:
«Αυτό σημαίνει λιγότερες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, λιγότερο στρες για τα παγκόσμια επισιτιστικά συστήματα και λιγότερες πιθανότητες υπέρβασης των ορίων του πλανήτη».
Αν όμως σημαντικό ρόλο σε αυτή τη μείωση παίζει η αναμενόμενη, δραστική ελάττωση του δείκτη γεννητικότητας στην υποσαχάρια Αφρική, χάρη στην εξάπλωση της εκπαίδευσης των γυναικών της και την ενίσχυση της πρόσβασης στην αντισύλληψη, άλλο τόσο ρόλο θα διαδραματίσει, σύμφωνα με τους ερευνητές, η ταχεία συρρίκνωση των πληθυσμών της Ασίας καθώς και της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης.
Η Ελλάδα είναι μόνο μία από τις συνολικά 23 χώρες και εδάφη που κινδυνεύουν να δουν τον πληθυσμό τους να μειώνεται στο ήμισυ, μαζί με την Ισπανία, που αναμένεται να περάσει από τα 46 στα 23 εκατομμύρια, την Ιταλία, που αναμένεται να περάσει από τα 60,6 στα 30,5 εκατομμύρια, την Πορτογαλία, που αναμένεται να περάσει από τα 10,7 στα 4,5 εκατομμύρια, την Ιαπωνία (από τα 128,4 στα 59,8 εκατομμύρια) και τη Νότια Κορέα (από τα 52,7 στα 26,8 εκατομμύρια).
Ακόμα 34 χώρες θα δουν – σύμφωνα πάντα με το IHME – τον πληθυσμό τους να μειώνεται σημαντικά. Ανάμεσά τους και η Κίνα, που αναμένεται να περάσει από τα 1,4 δισεκατομμύρια στα 732 εκατομμύρια.
Στον πλανήτη Γη, το 2100, η χώρα με τον μεγαλύτερο πληθυσμό θα είναι η Ινδία, με 1 δισεκατομμύριο κατοίκους, και θα ακολουθεί η Νιγηρία, με 800 εκατομμύρια κατοίκους – γιατί η Αφρική θα έχει τριπλασιάσει, παρ' όλα αυτά, τον πληθυσμό της.
Όσο για τις ΗΠΑ, εκεί οι ερευνητές βάζουν ένα μεγάλο ερωτηματικό: όλα θα εξαρτηθούν, επισημαίνουν, από το αν θα διατηρήσουν τη μεταναστευτική πολιτική του προηγούμενου αιώνα ή τη μεταναστευτική πολιτική της κυβέρνησης Τραμπ.
Γιατί οι ερευνητές είναι σαφείς: ισχυρότερες πληθυσμιακά, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για το οικονομικό και πολιτικό τους βάρος, θα αναδειχθούν οι χώρες που εφαρμόζουν, ή θα εφαρμόσουν, φιλελεύθερες μεταναστευτικές πολιτικές – καθώς και κοινωνικές πολιτικές υποστηρικτικές προς τις εργαζόμενες μητέρες.
Γαλλία, Ηνωμένο Βασίλειο, Αυστραλία, Καναδάς και Νέα Ζηλανδία αναμένεται να διατηρήσουν και να αυξήσουν τον πληθυσμό, την επιρροή και τη θέση τους στην παγκόσμια οικονομία τις επόμενες δεκαετίες χάρη, σε μεγάλο βαθμό, στην επένδυση που κάνουν σε έναν πληθυσμό ξένης καταγωγής.
«Για τις χώρες με υψηλά εισοδήματα και δείκτη γεννητικότητας κάτω από το όριο αντικατάστασης», σημειώνει ο Κρίστοφερ Μάρεϊ, ο διευθυντής του IHME, «οι καλύτερες λύσεις για τη διατήρηση των σημερινών πληθυσμιακών επιπέδων, της οικονομικής ανάπτυξης και της γεωπολιτικής τους ασφάλειας είναι οι ανοιχτές μεταναστευτικές πολιτικές καθώς και κοινωνικές πολιτικές που στηρίζουν τις οικογένειες, ώστε να μπορέσουν να αποκτήσουν τον αριθμό παιδιών που επιθυμούν».
Οι συντάκτες της έρευνας δηλώνουν μάλιστα βέβαιοι πως χώρες όπως η Ουγγαρία και η Ιαπωνία, που έχουν παρασυρθεί από «την επιθυμία να διατηρήσουν μια γλωσσικά και πολιτισμικά ομοιογενή χώρα», παρά τους «οικονομικούς, φορολογικούς και γεωπολιτικούς κινδύνους που ενέχει η συρρίκνωση του πληθυσμού», θα αναγκαστούν να αλλάξουν τη μεταναστευτική πολιτική τους.
«Το σημερινό λαϊκιστικό αφήγημα για την αξία της εθνοτικής συνοχής ως άλλοθι για τους περιορισμούς στη μετανάστευση θα αμφισβητηθεί από την επιδείνωση των συνθηκών διαβίωσης», σημειώνει ο Ιμπραήμ Αμπουμπακάρ, από το University College του Λονδίνου, σε άρθρο που συνοδεύει την έκθεση.
«Στο τέλος της ημέρας, έστω και κατά το ήμισυ να είναι ακριβείς οι προβλέψεις του Κρίστοφερ Μάρεϊ και των συναδέλφων του, η μετανάστευση θα γίνει μια αναγκαιότητα για όλα τα έθνη και όχι μια εναλλακτική επιλογή».
Υπάρχει βέβαια, όπως προειδοποιεί ο ίδιος ο Μάρεϊ, «ένας πολύ πραγματικός κίνδυνος να εξετάσουν ορισμένες χώρες, δεδομένης της πληθυσμιακής μείωσης, πολιτικές που περιορίζουν την πρόσβαση στις υπηρεσίες της αναπαραγωγικής υγείας, με εν δυνάμει καταστροφικές συνέπειες.
Οι ατομικές ελευθερίες και τα δικαιώματα των γυναικών πρέπει να βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της αναπτυξιακής ατζέντας κάθε κυβέρνησης».
Από 1,42 το 2017, ο δείκτης της γεννητικότητας στην Ελλάδα αναμένεται να πέσει στο 1,29, ή ακόμα και το 1,19, το 2100. Στην πραγματικότητα, η έρευνα δείχνει πως η χώρα μας έχει ήδη φτάσει (το 2017) στο πληθυσμιακό της πικ και έχει ήδη περάσει στον ακόλουθο κατηφορικό δρόμο.
Συγκριτικά, ο δείκτης γεννητικότητας στη Σουηδία, που αναμένεται να αυξήσει τον πληθυσμό της έως το 2100 από τα 10,4 στα 13,1 εκατομμύρια, είναι 1,84.
Συνολικά, πάντως, το μέλλον που προβλέπουν οι ερευνητές του IHME είναι ένας πλανήτης εξαιρετικά γερασμένος στο τέλος του αιώνα, με 2,3 δισεκατομμύρια κατοίκους άνω των 65 χρόνων και μόνο 1,7 δισεκατομμύρια κάτω των 20 χρόνων, με 800 εκατομμύρια κατοίκους άνω των 80 χρόνων και μόλις 400 εκατομμύρια κάτω των πέντε χρόνων.
Αυτή η βίαιη αλλαγή στη δημογραφική πυραμίδα θα επηρεάσει τους συσχετισμούς των δυνάμεων μεταξύ των χωρών και την ικανότητά τους να διατηρήσουν την ισχύ της οικονομίας τους, με έναν συρρικνούμενο και γηράσκοντα πληθυσμό.
Για παράδειγμα, το εργατικό δυναμικό της Κίνας αναμένεται να μειωθεί από τα 950 στα περίπου 350 εκατομμύρια και η στρατιωτική της ισχύ να συρρικνωθεί σημαντικά εξαιτίας της απώλειας του 65% των νέων μεταξύ 20-24 ετών.
Τον ρόλο που μπορεί να παίξει η ρομποτική, οι ερευνητές δεν τολμούν να τον προβλέψουν.
Όπως όμως επισημαίνει ο Ρίτσαρντ Χόρτον, ο διευθυντής της επιθεώρησης «The Lancet», «αυτή η σημαντική έρευνα ιχνηλατεί ένα μέλλον για το οποίο πρέπει επειγόντως να προετοιμαστούμε».
πηγη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου