99 χρόνια από τη μάχη του Σαρανταπόρου

Κοντεύουν τα 100 χρόνια από την απελευθέρωση της Ελασσόνας και την ιστορική μάχη του Σαρανταπόρου.

Επρόκειτο για την πρώτη μεγάλη πολεμική επιχείρηση της Ελλάδας στον Α' Βαλκανικό Πόλεμο. 

Ξεκίνησε στις 7 Οκτωβρίου, με την προέλαση του Ελληνικού Στρατού στις 5 Οκτωβρίου και ολοκληρώθηκε στις 10 Οκτωβρίου, στα Στενά του Σαρανταπόρου.

Η μάχη άνοιξε το δρόμο για την προέλαση προς την Κοζάνη και την απελευθέρωση της πόλης και της Μακεδονίας.

Είναι δε και η πρώτη φορά που οι Ένοπλες Δυνάμεις μας, χρησιμοποίησαν αεροπλάνα.

Οι τοπικές αρχές, έχουν πάρει «ζεστά» το θέμα και σχεδιάζουν την αναβάθμιση του Πολεμικού Μουσείου Σαρανταπόρου, ενόψει της εκατονταετηρίδας από τη μάχη, και τον εμπλουτισμό του με στατικά μοντέλα πολεμικών αεροσκαφών, που θα δώσουν αίγλη στο Μουσείο, στο Χάνι του Χατζηγώγου και θα αποτελέσουν πόλο έλξης επισκεπτών για όλη την ευρύτερη περιοχή.

Η μάχη 

Στο ενημερωτικό φυλλάδιο της 6ης ΤΑΞΥΠ, διαβάζουμε τα κάτωθι:

«Την 5η Οκτωβρίου 1912, η Ελλάδα, η Σερβία και η Βουλγαρία, μετά το Μαυροβούνιο, που είχε προηγηθεί από την 20η Σεπτεμβρίου 1912, κήρυξαν κι αυτές τον πόλεμο κατά της Τουρκίας. Έτσι άρχισε ο Α' Βαλκανικός Πόλεμος. Η Στρατιά Θεσσαλίας, αφού πέρασε την 5η Οκτωβρίου την ελληνοτουρκική μεθόριο, απώθησε αρχικά τα τουρκικά φυλάκια των συνόρων και στη συνέχεια, την 6η Οκτωβρίου, τα εγκατεστημένα στην Ελασσόνα και Δεσκάτη τμήματα του εχθρού.

Από την 7η Οκτωβρίου, η Στρατιά άρχισε να προελαύνει προς τα βόρεια, για να συναντήσει τις κύριες τουρκικές δυνάμεις, που αποτελούνταν από 2 Μεραρχίες, υπό το Στρατηγό Ταξίν Πασά, εγκατεστημένες αμυντικά στις οχυρές τοποθεσίες Σαρανταπόρου και Λαζαράδων - Βογκόπετρας.

Η τοποθεσία Σαρανταπόρου, την οποία είχε επιλέξει και οργανώσει η τουρκική διοίκηση, είναι εκ φύσεως οχυρή και προσφέρεται για ισχυρή άμυνα, με εξαίρετα πεδία βολής προ αυτής.

Το πρωί της 9ης Οκτωβρίου 1912, ο Ελληνικός Στρατός με τις 2η, 3η και 6η Μεραρχίες στο κέντρο, την 1η Μεραρχία στα δεξιά, το Απόσπασμα Κωνσταντοπούλου στο άκρο δεξιά, την 4η, 5η Μεραρχία και την Ταξιαρχία Ιππικού στο αριστερό και το Απόσπασμα Γενάδη στο άκρο αριστερό, εξόρμησε για την εκπόρθηση των Στενών του Σαρανταπόρου και την συντριβή του τουρκικού στρατού.

Οι ελληνικές δυνάμεις, όλη την ημέρα, κατέβαλαν μεγάλες προσπάθειες να απωθήσουν τις αντίστοιχες τουρκικές χωρίς όμως επιτυχία, αφού έπρεπε να αντιμετωπίσουν, όχι μόνο έναν ισχυρά οργανωμένο αντίπαλο, αλλά και τις δυσχερέστατες εδαφικές και καιρικές συνθήκες.

Κατά τη διάρκεια της νύχτας της 9ης προς 10η Οκτωβρίου 1912, οι Τούρκοι εγκατέλειψαν την τοποθεσία και άρχισαν να συμπτύσσονται εσπευσμένα προς τα Σέρβια, επειδή φοβήθηκαν, ότι θα αποκοπούν από την απειλητική υπερκερωτική ενέργεια της 4ης Μεραρχίας, που κινήθηκε γρήγορα και με την Ημιλαρχία της κατέλαβε άθικτη τη γέφυρα του Αλιάκμονα.

Την επόμενη ημέρα 10η Οκτωβρίου, οι Μεραρχίες του Ελληνικού Στρατού τέθηκαν σε κίνηση και πέτυχαν να κυριεύσουν ολόκληρο σχεδόν το Πεδινό Πυροβολικό των Τούρκων, άφθονο πολεμικό υλικό και να αιχμαλωτίσουν περιορισμένο αριθμό αποκομμένων τμημάτων και ανδρών.

Η νικηφόρα έκβαση της Μάχης του Σαρανταπόρου, ανύψωσε το ηθικό του Ελληνικού Στρατού, που ήταν χαμηλό μετά την ήττα του 1897 και αποτέλεσε το έναυσμα για την απελευθέρωση στη συνέχεια, της Δυτικής και Κεντρικής Μακεδονίας».

Μια πρωτοβουλία στη σωστή κατεύθυνση
Η πρωτοβουλία των περιφερειακών & δημοτικών αρχών της περιοχής, είναι επαινετή, καθώς προάγει την ιστορική γνώση & μνήμη και στις δύσκολες συγκυρίες από τις οποίες διέρχεται ο τόπος, συμβάλλει στην εθνική αυτογνωσία.

elkosmos.gr