Κυριακή 23 Ιουνίου 2013

Ο σχεδιασμός του Ερντογάν για ένα νέο βαθύ κράτος

  Σάββας Καλεντερίδης

 Στο άρθρο μας της προηγούμενης Κυριακής είχαμε αναφερθεί ακροθιγώς στον νέο νόμο που δίνει νέες αρμοδιότητες στην υπηρεσία πληροφοριών της Τουρκίας, γνωστή ως ΜΙΤ. 


Επειδή αρθρογράφοι αλλά και πολιτικοί παράγοντες στη γειτονική χώρα έχουν ασχοληθεί με το θέμα, αφού η Τουρκία με τη νέα αυτή νομοθετική ρύθμιση μετατρέπεται σε ένα κράτος παρόμοιο με το σοβιετικό, το ιρανικό ή το συριακό, όπου οι μυστικές υπηρεσίες είναι αυτές που ασκούν την εξουσία, με τους πολιτικούς να περιορίζονται σε έναν διαχειριστικό ρόλο, θεωρήσαμε ορθό να αφιερώσουμε το σημερινό άρθρο μας στο συγκεκριμένο ζήτημα.

Η Τουρκία, από ιδρύσεώς της, το 1923, με τη Συνθήκη της Λωζάννης, που θεωρείται η ληξιαρχική πράξη γέννησής της, έως το 1946, οπότε έγιναν οι πρώτες εκλογές με περισσότερα του ενός κόμματα, διοικήθηκε με τρόπο απολυταρχικό, ενώ ακόμα και την περίοδο του πολυκομματισμού το κράτος και οι μηχανισμοί του -κυρίως οι κατασταλτικοί- ήταν αυτό που ασκούσε την εξουσία και όχι η κυβέρνηση και οι πολιτικοί! 

Μάλιστα, οι μηχανισμοί που αναπτύχθηκαν στις παρυφές και ελέγχονταν από τα έγκατα του κράτους ήταν αυτοί που λειτουργούσαν επιβοηθητικά και εξασφάλιζαν την επιβολή της κρατικής πολιτικής σε όλους ανεξαιρέτως τους τομείς της πολιτικής, κοινωνικής, επιστημονικής, πολιτισμικής και οικονομικής ζωής της Τουρκίας!

Αυτό ήταν το λεγόμενο βαθύ κράτος, μέσω του οποίου εξασφαλιζόταν η «συνοχή» της τουρκικής κοινωνίας και ελέγχονταν οι φυγόκεντρες δυνάμεις, με μεθόδους σκληρές, βασανιστήρια και πολύ αίμα!

Το βαθύ κράτος ως τα τέλη της δεκαετίας του '40 ελεγχόταν από τον σκληρό πυρήνα των κεμαλιστών και τον βρετανικό παράγοντα, ενώ έκτοτε πέρασε σταδιακά στον έλεγχο του στρατού και του αμερικανικού παράγοντα. 

Αυτό το βαθύ κράτος, στις αρχές της δεκαετίας του ’90, προσπάθησε να απογαλακτιστεί και να απαλλαγεί από τον έλεγχο των «αρμόδιων» υπηρεσιών των ΗΠΑ, αρχίζοντας έναν ανορθόδοξο πόλεμο εναντίον των νέων φίλων και συνομιλητών της Ουάσινγκτον, που δεν ήταν κανένας άλλος παρά ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και οι σύντροφοί του.

Αυτό το βαθύ κράτος, εκφάνσεις του οποίου ήταν η Εργενεκόν και διάφορες άλλες παρακρατικές και παραστρατιωτικές οργανώσεις, η ηγεσία του στρατού, της δικαστικής εξουσίας και η ηγεσία του ακαδημαϊκού κόσμου, που αντιμαχόταν ο καθένας από το μετερίζι του την κυβέρνηση Ερντογάν (από το 2003) και τα αμερικανικά συμφέροντα στην περιοχή, το εξουδετέρωσε και το ξερίζωσε ο Τούρκος πρωθυπουργός, βάζοντας στη φυλακή εκατοντάδες επιφανή (sic) στελέχη του!

Ολο αυτό το διάστημα που ο Ερντογάν και το κόμμα του έκαναν αγώνα να εξουδετερώσουν τους πολυπλόκαμους μηχανισμούς του βαθέος κράτους, είχε συνοδοιπόρους και «συναγωνιστές» τους αριστερούς, τους δημοκράτες, τους ευρωπαϊστές, σοβαρή μερίδα των Αλεβιτών, τους Κούρδους και όλους εκείνους που επί δεκαετίες ήταν θύματα της αυταρχικής πολιτικής του τουρκικού κράτους και των βάρβαρων πρακτικών των μηχανισμών του βαθέος κράτους.

Ο Ερντογάν χρησιμοποίησε τον εκδημοκρατισμό και την ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας για να καταφέρει να εξουδετερώσει τους μηχανισμούς αυτούς, διαδικασία που μπορούμε να πούμε ότι ολοκληρώθηκε το 2009, με τη μεγάλη εκλογική νίκη του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης, νίκη που αποτέλεσε καμπή στη μετεξέλιξη ή, μάλλον, στην επιστροφή του Ερντογάν στην παλιά του ιδεολογία, αυτήν του σουνιτικού και εθνικιστικού αυταρχισμού και σοβινισμού!

Ακριβώς τότε οι μέχρι τότε «συναγωνιστές» του Ερντογάν, που προαναφέραμε, άρχισαν να αντιλαμβάνονται ότι η συμμαχία ήταν ευκαιριακή απέναντι στον κοινό εχθρό, που ήταν το βαθύ κράτος, και σταδιακά άρχισε να αναπτύσσεται ένα αντιερντογανικό μέτωπο, το οποίο είδαμε στους δρόμους και στις πλατείες της Κωνσταντινούπολης, της Αγκυρας και της Σμύρνης, το πρώτο δεκαήμερο του Ιουνίου!

Ο Ερντογάν, η εικόνα του οποίου δέχτηκε ισχυρό πλήγμα από τις διαδηλώσεις και από τη βία που άσκησε η αστυνομία για την αντιμετώπιση των διαδηλωτών, άρχισε να προβληματίζεται σοβαρά για το φαινόμενο της ισχυρής αμφισβήτησης από σοβαρά τμήματα της τουρκικής κοινωνίας, το οποίο θέτει σε κίνδυνο το νεοϊσλαμικό αυτοκρατορικό όραμά του. 

Για τον λόγο αυτόν αποφάσισε να ανασυστήσει το βαθύ κράτος με όρους που εξυπηρετούν τους δικούς του σχεδιασμούς και χωρίς να διολισθαίνει στις βάρβαρες πρακτικές του κεμαλικού στρατοκρατούμενου βαθέος κράτους.

Ο στόχος είναι, μέσω της προληπτικής δράσης των μηχανισμών ασφαλείας και πληροφοριών, ο ασφυκτικός έλεγχος και η εξασφάλιση της πολυπόθητης συνοχής της τουρκικής κοινωνίας, για την εξυπηρέτηση του νεοοθωμανικού ονείρου.

Το πώς ακριβώς θα επιτύχει αυτόν τον έλεγχο, στο άρθρο μας στο κυριακάτικο φύλλο που κυκλοφορεί αύριο…


Σάββας Καλεντερίδης

 dimokratianews.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια: