Guardian: Οι εξεγέρσεις παγκοσμίως θα συνεχιστούν - Η πολιτική θα πρέπει να επανεφευρεθεί

• Πίσω από τις διαμαρτυρίες παγκοσμίως βρίσκεται μια επανάσταση στην επικοινωνία, που μεταμορφώνει τις προσδοκίες των ανθρώπων...

• Σε όλο τον κόσμο, τα κόμματα τόσο της Αριστεράς όσο και της Δεξιάς είτε θα μετασχηματιστούν είτε θα εξαφανιστούν

Του Τζον Χάρις

Σε όλη τη διάρκεια του 2012, και στο πρώτο μισό του 2013, όσοι ανέλυαν τα παγκόσμια γεγονότα έκαναν μια μεγάλη παρανόηση: πίστεψαν πως, με εξαίρεση την αναταραχή στον αραβικό κόσμο, οι εξεγέρσεις που σημάδεψαν το 2011 είχαν πεθάνει.

Όπως γράφει όμως ο Τζον Χάρις στην Guardian, η εικόνα της ηρεμίας ήταν παραπλανητική. Χώρες της ευρωζώνης όπως η Ισπανία και η Ιταλία δεν διακρίνονταν ποτέ για την ηρεμία και την υπακοή των πολιτών τους. Και τα κινήματα διαμαρτυρίας σε χώρες πολύ διαφορετικές μεταξύ τους, όπως η Χιλή και το Ισραήλ δεν έσβησαν ποτέ.

Είναι αλήθεια ότι στη Βρετανία και τις Ηνωμένες Πολιτείες, η παρακμή του κινήματος Occupy δημιούργησε την εντύπωση ότι η κατασκήνωση σε δημόσιους χώρους και η γενικότερη καταγγελία της κατάστασης πραγμάτων ήταν κάτι ξεπερασμένο.

Ας δούμε όμως τι συμβαίνει στη Βραζιλία. Όπως ακριβώς συνέβαινε και το 2011, το τι ακριβώς θέλει ο καθένας μοιάζει ξαφνικά λιγότερο σημαντικό από μια γενική αμφισβήτηση και δυσφορία και από την ανάγκη της συμμετοχής σε αυτή την αμφισβήτηση. Πολλοί εξεπλάγησαν από το γεγονός ότι ο κόσμος ξεσηκώθηκε σε μια χώρα όπου η ανεργία σημειώνει αρνητικό ρεκόρ.

Αυτό ακριβώς δείχνει, όμως, ότι παίζουν ρόλο βαθύτεροι παράγοντες και ότι οι πολίτες διαμαρτύρονται για την απόσταση που τους χωρίζει από το κράτος και τις ελίτ. «Ενώ πολλά έχουν αλλάξει στη Βραζιλία», σημείωναν πρόσφατα οι Φαϊνάνσιαλ Τάιμς, «οι διαδηλωτές καταγγέλλουν τα πράγματα που δεν έχουν αλλάξει: την αστυνομική καταστολή, το αναποτελεσματικό κράτος, τη διεφθαρμένη πολιτική τάξη».

Ανάλογη είναι η κατάσταση στην Τουρκία, όπου ο πρωθυπουργός Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν κατηγορεί ξένες δυνάμεις για την αναταραχή. «Τα σύμβολα, τα συνθήματα, το Twitter και τα ξένα μέσα ενημέρωσης είναι τα ίδια εδώ και στη Βραζιλία», είπε στους υποστηρικτές του. Αν κι εκείνος μιλούσε για μια υποτιθέμενη μεγάλη διεθνή συνωμοσία, τα λόγια του είχαν μια δόση αλήθειας.

Οι διαμαρτυρίες των δύο τελευταίων ετών σε όλο τον πλανήτη, υποστηρίζει ο Χάρις, δεν στρέφονται τόσο εναντίον της λιτότητας όσο εναντίον των κλειστών δικτύων εξουσίας που ενώνουν κυβερνήσεις και επιχειρήσεις.

Και πίσω από τις διαμαρτυρίες αυτές βρίσκεται μια επανάσταση στην επικοινωνία, που μεταμορφώνει τις προσδοκίες των ανθρώπων και ενισχύει την απαίτησή τους να ακουστεί η φωνή τους. «Οι περισσότεροι φραγμοί στη συλλογική δράση έχουν καταρρεύσει», επισημαίνει ο θεωρητικός του Διαδικτύου Κλέι Σίρκι, «και χωρίς τους φραγμούς αυτούς είμαστε ελεύθεροι να εξερευνήσουμε νέους τρόπους συσπείρωσης και δράσης».

Η Βραζιλία είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της ανατροπής, που αιφνιδιάζει ακόμη και τα πιο πρωτοπόρα στρώματα της Αριστεράς. Η ορθόδοξη σοσιαλδημοκρατία πιστεύει ότι οι σχέσεις μεταξύ πολίτη και κράτους παραμένουν αναλλοίωτες όσο υπάρχει ροή χρήματος από τους πλούσιους προς τους φτωχούς και η κοινωνία ακολουθεί έναν ορθό δρόμο. Όμως τα γεγονότα του 2011 έχουν διαψεύσει αυτή την άποψη. Το κράτος αποτελεί μέρος του προβλήματος, είτε έχει προοδευτικό πρόσημο όπως στη Βραζιλία είτε προβαίνει σε δραστικές περικοπές όπως στις χώρες της ευρωζώνης.

Αυτός είναι ο λόγος που, ανεξάρτητα από τα εκλογικά αποτελέσματα, οι εξεγέρσεις θα συνεχιστούν και η πολιτική θα πρέπει να επανεφευρεθεί. Σε όλο τον κόσμο, τα κόμματα τόσο της Αριστεράς όσο και της Δεξιάς είτε θα μετασχηματιστούν είτε θα εξαφανιστούν.

Σε όλο και περισσότερες χώρες, θα ξεσπούν εξεγέρσεις, οι οποίες στη συνέχεια θα υποχωρούν. Ενας σκοτεινός λαϊκισμός και η άκρα Δεξιά θα ενισχυθούν. Η σοσιαλδημοκρατία θα περάσει αρκετό καιρό στην άμυνα. Ο αιώνας αυτός θα έχει αναμφισβήτητα μεγάλο ενδιαφέρον.

Από "Επίκαιρα"