Τρίτη 9 Σεπτεμβρίου 2014

Προβληματισμός στις ΗΠΑ για το πρόγραμμα ανάπτυξης του F-35

corners4
Με τίτλο «Δύσκολος δρόμος για το F-35» («Rough Ride for the F-35»), η ευρείας κυκλοφορίας εφημερίδα των ΗΠΑ New York Times δημοσίευσε στις 28 Ιουλίου κείμενο γνώμης της συντακτικής ομάδας της (editorial), το οποίο αναφέρεται στα προβλήματα του προγράμματος ανάπτυξης του αεροσκάφους F-35, μετά την πρόσφατη καθήλωση του στόλου, για δέκατη τρίτη φορά τα τελευταία οκτώ έτη.

Ειδικότερα, στο άρθρο αναφέρονται τα ακόλουθα:
«Το αεριωθούμενο μαχητικό F-35 επρόκειτο να εμφανιστεί σε αεροπορική έκθεση πριν λίγες εβδομάδες – μία ευκαιρία για να επιδείξει η Αμερική το τεχνολογίας αιχμής αεροσκάφος, το δαπανηρότερο οπλικό πρόγραμμα στον κόσμο.

Όμως, σε μια ντροπιαστική σειρά συμβάντων, το κακότυχο μονοκινητήριο F-35 δεν εμφανίστηκε.
Αντί να πραγματοποιήσει την εμφάνισή του στο Farnborough της Αγγλίας, όπου κυβερνητικοί αξιωματούχοι, κατασκευαστές αμυντικού υλικού και ειδικοί συγκεντρώνονται για να θαυμάσουν τη νέα αεροπορική τεχνολογία, το αεροσκάφος παρέμεινε στις Ηνωμένες Πολιτείες καθηλωμένο από μια σειρά αποτυχίες.

Όμως, παρά τη βασανισμένη ιστορία του, το Κογκρέσο συνεχίζει να δαπανά χρήματα για ένα πρόγραμμα προορισμένο να παράγει περισσότερα από 2.400 F-35 για την Αεροπορία, το Ναυτικό και το Σώμα Πεζοναυτών των ΗΠΑ έως το έτος 2037.

Το πιο πρόσφατο πρόβλημα ήταν η αστοχία του κινητήρα της Pratt & Whitney ενός F-35 στην αεροπορική βάση της Florida στις 23 Ιουνίου, στον οποίο ξέσπασε πυρκαγιά ενώ ο χειριστής προετοιμαζόταν για απογείωση.

Ακολούθως, το Πεντάγωνο διέταξε την καθήλωση και επιθεώρηση του συνόλου των 97 αεροσκαφών του τύπου που κατασκευάζεται από τη Lockheed Martin. Στα μέσα Ιουλίου το F-35 επιτράπηκε να συνεχίσει τις πτήσεις αλλά με χαμηλότερη ταχύτητα.

Οι χειριστές όφειλαν πλέον να επιθεωρούν τους κινητήρες κάθε τρεις ώρες πτήσης, καταδικάζοντας τα σχέδια ενός υπερατλαντικού ταξιδιού για την αεροπορική έκθεση.
Αν και η επιτροπή ασφάλειας πτήσεων ακόμη αναλύει το πρόβλημα, το Πεντάγωνο και οι κατασκευαστές πιστεύουν με αυτοπεποίθηση ότι πρόκειται για μια προσωρινή μικροβλάβη.

Όμως προβλήματα μαστίζουν το F-35 από την αρχή της ανάπτυξής του πριν 14 χρόνια.
Υποτίθεται ότι το πρόγραμμα θα επιδείκνυε την ικανότητα του Πενταγώνου να κατασκευάσει ένα τεχνολογικά προηγμένο αλλά προσιτού κόστους οπλικό σύστημα, χωρίς σοβαρές καθυστερήσεις.

Εντούτοις το κόστος των $400 δισ. είναι υψηλότερο κατά 42% σε σχέση με τις εκτιμήσεις του έτους 2007.
Το δε κόστος μονάδας διπλασιάστηκε ενώ το αεροσκάφος δεν πρόκειται να τεθεί σε παραγωγή πλήρους ρυθμού πριν το έτος 2019, με εξαετή καθυστέρηση.

Διαδοχικές αναφορές – από το Γραφείο Κυβερνητικής Λογοδοσίας (GAO), μη κυβερνητικές ομάδες, ακόμη και το ίδιο το Γραφείο του Διευθυντή Επιχειρησιακών Δοκιμών και Αξιολόγησης (DOT&E) του Πενταγώνου – έχουν αποκαλύψει σοβαρές ελλείψεις.
Η πιο ξεχωριστή πλευρά του F-35 είναι η ικανότητα ολοκλήρωσης αισθητήρων και όπλων, όμως το σχετικό λογισμικό ακόμη δε λειτουργεί.

Το Μάρτιο, έκθεση του GAO αποκάλυψε «καθυστερήσεις στις παραδόσεις λογισμικού, περιορισμένες δυνατότητες του λογισμικού που έχει ήδη παραδοθεί και την ανάγκη να επιλυθούν προβλήματα και να εκτελεστούν νέες δοκιμές των πολλαπλών εκδόσεων του λογισμικού».
Τον Ιανουάριο, το DOT&E αποκάλεσε τις επιδόσεις του Πενταγώνου «ανώριμες» και ανέφερε ότι «βασίζεται υπερβολικά στην υποστήριξη των υποκατασκευαστών και σε λύσεις απαράδεκτες για μάχιμες επιχειρήσεις.

Ο William Hartung του Κέντρου Διεθνούς Πολιτικής υποστήριξε ότι, ακόμη κι αν επιλυθούν τα τεχνικά προβλήματά του, το αεροσκάφος θα είναι υπερβολικά ελαφρύ για να αποτελεί αποτελεσματικό βομβαρδιστικό, όχι αρκετά ευέλικτο για την εναέρια μάχη και υπερβολικά ταχύ και ευάλωτο για την υποστήριξη στρατευμάτων στο έδαφος».
Και το διακύβευμα δεν είναι μόνο οι αμερικανικές ανάγκες, καθώς μια δεκάδα άλλων κρατών σχεδιάζει να το αποκτήσει.

Ορισμένοι ειδικοί υποστηρίζουν ότι το Πεντάγωνο θα μπορούσε να εξοικονομήσει πιστώσεις και ταυτόχρονα να διασφαλίσει ότι οι ΗΠΑ θα αποκτήσουν ένα ικανότερο αεροσκάφος σε σύγκριση με τα αντίπαλα, αποκτώντας λιγότερα F-35 και περισσότερα F-15, F-16 και F-18, τα οποία ήδη υπάρχουν στο οπλοστάσιο και εκσυγχρονίζοντας τα A-10, αεροσκάφη εγγύς υποστήριξης.
Άλλοι προτείνουν την αναστολή αγοράς του F-35 έως την ολοκλήρωση των επιχειρησιακών δοκιμών το 2019, όταν όλοι θα έχουν μια σαφέστερη εικόνα σχετικά με τις δυνατότητες και τις αδυναμίες του αεροσκάφους. Και η εφημερίδα καταλήγει: «Αυτές είναι λογικές ιδέες.

Όμως η κοινή λογική κονιορτοποιείται όταν πρόκειται για όπλα υψηλού κόστους, την ώρα που τα μέλη του Κογκρέσου δέχονται την έντονη επιρροή των βαθύπλουτων κατασκευαστών αμυντικού υλικού.
Κατά την πρόσφατη έγκριση του αμυντικού προϋπολογισμού για το έτος 2015, η Επιτροπή Πιστώσεων της Βουλής των Αντιπροσώπων αποφάσισε την αγορά 38 F-35, ενώ η Γερουσία συμφώνησε για 34, αριθμό που το Πεντάγωνο είχε ζητήσει.
. Ούτε οι φανατικοί υποστηρικτές των περικοπών του προϋπολογισμού δεν πιέζουν για περιορισμό ή σοβαρή αναθεώρηση του προγράμματος. Εντούτοις μια βαθιά επανεκτίμησή του είναι ήδη επιβεβλημένη από καιρό».

Το δημοσίευμα αυτό προκάλεσε την αντίδραση της Lockheed Martin, εκπρόσωπος της οποίας απέστειλε προς την εφημερίδα επιστολή
που δημοσιεύθηκε στο φύλλο της 6ης Αυγούστου και στην οποία αναφέρονταν τα εξής: «Το κείμενο της 28ης Ιουλίου δεν ανέφερε τη σημασία του F-35 για την εθνική ασφάλεια, ούτε τη σοβαρή πρόοδο που έχει συντελεστεί στην παράδοση λογισμικού που θα επιτρέψει στο Σώμα Πεζοναυτών την κήρυξη Αρχικής Επιχειρησιακής Ικανότητας το 2015 και στην USAF το 2016, πρόοδος που αναγνωρίζεται σε πολλές από τις πηγές που επικαλείστε.

Επιπλέον, έχει συμπληρωθεί ποσοστό 65% των πτητικών δοκιμών και το πρόγραμμα βρίσκεται καθ’ οδόν προς την ολοκλήρωση της ανάπτυξής του το έτος 2017.
Ο στόλος των F-35 έχει συμπληρώσει περισσότερες από 18.000 ώρες πτήσης, 107 αεροσκάφη έχουν παραδοθεί και το κόστος μονάδας έχει μειωθεί κατά 55%.
Στόχος μας είναι να παρέχουμε στις ένοπλες δυνάμεις μας το πιο προηγμένο και προσιτό μαχητικό πολλαπλού ρόλου.

Σκοπεύουμε να μην υποχωρήσουμε καθόλου απ’ αυτήν την κρίσιμη επιδίωξή μας, ειδικά εφ’ όσον η επιτακτική ανάγκη για διατήρηση μελλοντικά της εναέριας κυριαρχίας δεν μπορεί να ικανοποιηθεί αγοράζοντας περισσότερα αεροσκάφη τέταρτης γενιάς, όπως απερίσκεπτα προτείνει το κείμενό σας.
Οι ένοπλες δυνάμεις που προστατεύουν την ελευθερία μας αξίζουν το καλύτερο, και το F-35 θα τους προσδώσει αποφασιστικά πλεονεκτήματα σε βάρος οποιουδήποτε εχθρού, τις επόμενες δεκαετίες».

Ακολούθως, στην ίδια εφημερίδα δημοσιεύθηκε επιστολή  των Pierre Sprey, μέλους των ομάδων σχεδίασης των αεροσκαφών F-16 και A-10, Danielle Brian, Εκτελεστικής Διευθύντριας του μη κερδοσκοπικού οργανισμού με την επωνυμία «Σχέδιο για την Εποπτεία της Κυβέρνησης» (Project On Government Oversight: POGO) και του Winslow Wheeler, Διευθυντή του POGO, στην οποία ανέφεραν τα ακόλουθα: «Η απάντηση της Lockheed Martin στο κείμενο της συντακτικής ομάδας σας της 28ης Ιουλίου ήταν παραπλανητική. Διαβεβαίωνε για την ολοκλήρωση ποσοστού 65% των πτητικών δοκιμών, χωρίς να αναφέρει ότι αυτό αφορά μόνο τις αναπτυξιακές (μηχανολογικές) δοκιμές.

Οι απαιτητικότερες επιχειρησιακές δοκιμές δεν πρόκειται καν να αρχίσουν πριν το 2016. Οι έως σήμερα δοκιμές έχουν ήδη αποκαλύψει μία μακρά σειρά προβλημάτων.
Το κείμενό σας της 28ης Ιουλίου συνιστούσε είτε την αγορά λιγότερων F-35 και τη διατήρηση περισσότερων F-15, F-16 και F-18 (εκσυγχρονίζοντας ταυτόχρονα τα εξαιρετικά αποτελεσματικά A-10), είτε αναστέλλοντας την παραγωγή του F-35 έως την ολοκλήρωση των επιχειρησιακών δοκιμών, προκειμένου να γίνει κατανοητό τι μπορεί και τι δεν μπορεί να κάνει αποτελεσματικά το F-35.
Στην πραγματικότητα, η χώρα πρέπει να κάνει και τα δύο: Έχουμε ήδη πληρώσει για να αποκτηθούν 179 F-35, πολλά περισσότερα απ’ όσα απαιτούνται για τη συγκεκριμένη φάση δοκιμών.

Με κλάσμα της δαπάνης από την εξοικονόμηση της επόμενης αγοράς F-35, μπορούμε να συνεχίσουμε τον εκσυγχρονισμό των A-10, να διατηρήσουμε μεγάλο αριθμό υπαρχόντων αεροσκαφών και να ξεκινήσουμε ένα πρόγραμμα πραγματικά πρωτότυπο, αληθινά ανταγωνιστικό και βασισμένο στην αποτελεσματικότητα, με το οποίο θα αγοράσουμε αποτελεσματικότερα μαχητικά με χαμηλότερο κόστος.
Τότε ας αφήσουμε το F-35 να συναγωνιστεί τα αεροσκάφη που θα είναι διαθέσιμα το έτος 2019».

Πρέπει να τονιστεί ότι πλέον εντείνεται ο προβληματισμός, ο οποίος μάλιστα διατυπώνεται από επιφανή μέσα μαζικής ενημέρωσης των ΗΠΑ, σχετικά με το πρόγραμμα ανάπτυξης του F-35.
Στο διπλό τεύχος της 11ης/18ης Αυγούστου του έγκυρου περιοδικού Aviation Week & Space Technology δημοσιεύθηκε editorial  με τίτλο «Το πρόγραμμα JSF οφείλει ορισμένες εξηγήσεις» («JSF Program Has Some Explaining To Do», με το εξής περιεχόμενο:
«Το πρόγραμμα του Διακλαδικού Μαχητικού Προσβολής F-35 ασφαλώς θα συνέλθει από τη ντροπιαστική ματαίωση της σχεδιασμένης πρώτης διεθνούς εμφάνισής του στο Ηνωμένο Βασίλειο τον προηγούμενο μήνα, αφότου μια πυρκαγιά σε κινητήρα αεροσκάφους καθήλωσε το στόλο για 13 ημέρες.

Όμως αναρίθμητα ερωτήματα παραμένουν αναπάντητα προτού αποκτήσουμε τη βεβαιότητα ότι το δαπανηρότερο πρόγραμμα προμήθειας οπλικού συστήματος στην ιστορία επέστρεψε για τα καλά.

Η καθήλωση του στόλου που αποδίδεται στον κινητήρα – η τέταρτη στην ιστορία του προγράμματος από τον Ιανουάριο του 2013 – δεν πρέπει να προσεγγιστεί μόνο από στενή τεχνική άποψη αν, όπως φοβούμαστε, πρόκειται να αντληθούν μαθήματα σχετικά με τη διαχείριση του προγράμματος.

Το χαμηλής παρατηρησιμότητας μονοκινητήριο μαχητικό επέστρεψε σε περιορισμένης έκτασης πτητικές δοκιμές και το πρόγραμμα JSF, καθώς και η κατασκευάστρια του κινητήρα Pratt & Whitney, εξακολουθούν να οφείλουν μια λεπτομερή ανάλυση σχετικά με τη θραύση των πτερυγίων του ανεμιστήρα (fan), η οποία ευθύνεται για την καθήλωση του στόλου και τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν προκειμένου να μην επαναληφθεί.

Η Pratt & Whtiney πρόσφατα ματαίωσε μία δημόσια ενημέρωση για την αστοχία του κινητήρα και από τα μέσα Ιουλίου λιγοστές πληροφορίες έχουν διαρρεύσει σχετικά με την πηγή του προβλήματος.
Η σιγή είναι απογοητευτική αλλά ίσως πάλι κατανοητή, δεδομένου ότι η διερεύνηση του ατυχήματος είναι σε εξέλιξη.
Όμως, από κάποιο σημείο και έπειτα, ο φορολογούμενος πολίτης αξίζει μία πλήρη και ανοικτή εξήγηση για το τι πήγε λάθος και για τα μέτρα που λαμβάνονται με σκοπό την αποτροπή παρόμοιας αστοχίας.

Περαιτέρω, υφίστανται σοβαρότερα θέματα από τις τεχνικές λεπτομέρειες του συμβάντος καθαυτού.
Η πιο ενοχλητική πτυχή της καθήλωσης είναι ότι είχε ολοκληρωθεί η φάση Μηχανολογικής και Κατασκευαστικής Ανάπτυξης (EMD) του κινητήρα F135, χωρίς την ανακάλυψη προφανών ευρημάτων.

Αν δεν πρόκειται για μεμονωμένο περιστατικό, αυτή η μορφή αστοχίας κινητήρα αποτελεί θεμελιώδες σχεδιαστικό ζήτημα το οποίο οι μηχανικοί υποτίθεται ότι έχουν αντιμετωπίσει νωρίς κατά το πρόγραμμα ανάπτυξης και επιλύσει πολύ πριν την έναρξη των πτητικών δοκιμών.
Βεβαίως αυτό προκαλεί ερωτηματικά σχετικά με τυχόν άλλες παραλείψεις κατά τη φάση EMD.

Η αστοχία του κινητήρα της Pratt & Whitney επανέφερε στο προσκήνιο τις συζητήσεις σχετικά με το αν ένα τόσο εκτεταμένο διεθνές πρόγραμμα ανάπτυξης θα έπρεπε να περιλαμβάνει την ύπαρξη ενός εναλλακτικού κινητήρα.

Οι General Electric και Rolls Royce εξέλισσαν έναν προηγμένο κινητήρα με τον κωδικό F136, ως εναλλακτικό για την πρόωση του F-35.
Το Πεντάγωνο δεν ενθουσιαζόταν ιδιαίτερα, λόγω της αυξημένης δαπάνης ενός προγράμματος δεύτερου κινητήρα.
Μέρος αλλά όχι ολόκληρο το σχετικό κόστος θα καλυπτόταν μέσω του ανταγωνισμού μεταξύ των δύο προμηθευτών.

Επί σειρά ετών, το Κογκρέσο χρηματοδοτούσε τον εναλλακτικό κινητήρα, παρά τη διαγραφή του στο μεταξύ από τον προϋπολογισμό του Πενταγώνου.
Όμως τελικά το 2011 η κυβέρνηση Ομπάμα και υποστηρικτές της Pratt & Whitney πέτυχαν να ακυρώσουν το πρόγραμμα του κινητήρα F136, μετά από ιδιαίτερα έντονη πολιτική διαμάχη.

Η Pratt & Whitney απορρίπτει ως τακτική εκφοβισμού το επιχείρημα ότι ένας δεύτερος κινητήρας ήταν απαραίτητος προκειμένου να μετριαστεί το ενδεχόμενο μιας συνολικής καθήλωσης του στόλου και ο F136 χλευάστηκε σαν να επρόκειτο για μία ψηφοθηρική πρωτοβουλία.
Μετά την τελευταία καθήλωση, η Επιτροπή Πιστώσεων της Γερουσίας συνέστησε στο Πεντάγωνο να αναθεωρήσει το ενδεχόμενο ενός προγράμματος εναλλακτικού κινητήρα, ίσως όμως είναι πλέον αργά.

Ο επικεφαλής εξοπλισμών του Πενταγώνου Frank Kendall υποστηρίζει ότι όσο εξελίσσεται το πρόγραμμα, τόσο περισσότερο εξασθενεί η ανάγκη για έναν εναλλακτικό κινητήρα. Δεν υπάρχει εύκολη λύση: Οι δύο κινητήρες κοστίζουν περισσότερο, ενώ ο ένας και μοναδικός παρουσιάζει υψηλότερο τεχνολογικό κίνδυνο.

Πάντως, οι υπεύθυνοι του προγράμματος θα έπρεπε τουλάχιστον να εξετάσουν το ενδεχόμενο ενός εναλλακτικού κινητήρα μέσης ζωής, σε περίπτωση που εκμεταλλεύεται τις προόδους τις εμπορικής τεχνολογίας, προκειμένου να συμπιεστεί το κόστος.

Από την πλευρά της, η Pratt & Whitney οφείλει να πάψει να αποκρύπτει το κόστος του κινητήρα της, με το οποίο επιβαρύνεται ο φορολογούμενος.

Ο ισχυρισμός της ότι το κόστος του κινητήρα, τον οποίο παράγει μονοπωλιακά, αποτελεί ανταγωνιστικό μυστικό, ακούγεται ελάχιστα πειστικός.
Το πρόγραμμα JSF, για το οποίο η Lockheed Martin αποτελεί τον κύριο κατασκευαστή, δε γνωρίζει ιδιαίτερα καλά νέα τα τελευταία έτη.
Ως χρόνος Αρχικής Επιχειρησιακής Ικανότητας για τις τρεις εκδόσεις ορίστηκαν αντίστοιχα ο επόμενος Δεκέμβριος για το βραχείας απογείωσης και κατακόρυφης προσγείωσης F-35B, ένα έτος αργότερα για το συμβατικής απογείωσης F-35A και ο Φεβρουάριος 2019 για το F-35C, το οποίο θα επιχειρεί από αεροπλανοφόρα.

Όμως, από την έναρξη του προγράμματος το 2001, το μέσο κόστος μονάδας έχει διπλασιαστεί και ο χρόνος έναρξης παραγωγής πλήρους ρυθμού έχει μετατεθεί για το έτος 2019. Τα πλέον πρόσφατα προβλήματα, εκτός από την πυρκαγιά στον κινητήρα, περιλαμβάνουν καθυστερημένες παραδόσεις λογισμικού και σοβαρά ερωτήματα σχετικά με το κόστος συντήρησης του μαχητικού.

Ο διευθυντής του προγράμματος F-35, Αντιπτέραρχος της USAF Chris Bogdan, εξέφρασε τη δυσαρέσκειά του για τις επιδόσεις των υποκατασκευαστών του JSF. Το ερώτημα που ανακύπτει είναι εάν το JSF μπορεί να αποφύγει περαιτέρω καθυστερήσεις και υπερβάσεις κόστους.

Οι λόγοι που έχουν προκαλέσει τη συγκεκριμένη αποτυχία πρέπει να αναγνωριστούν και να αντιμετωπιστούν.
Αν αυτό συμβεί, τα εν λόγω μαθήματα μπορούν τελικά να οδηγήσουν στην καλύτερη διαχείριση άλλων αμυντικών και διαστημικών προγραμμάτων».

Μετά τη δημοσίευση των πιο πάνω άρθρων, αποκαλύφθηκε  ότι η πυρκαγιά που προκλήθηκε στις 23 Ιουνίου στο αεροσκάφος AF-27 οφείλεται σε μικροσκοπικές ρωγμές στα πτερύγια από τιτάνιο του ανεμιστήρα, οι οποίες άρχισαν να δημιουργούνται τρεις εβδομάδες πριν το συμβάν, κατά τη διάρκεια ενός ήπιου ελιγμού συνδυασμένης περιστροφής, εκτροπής και δυνάμεων g, διάρκειας 2 sec.

Ο ελιγμός αυτός είχε ως αποτέλεσμα να έρθουν σε επαφή με την εσωτερική επικάλυψη του κελύφους του κινητήρα και να αναπτυχθούν λόγω της τριβής θερμοκρασίες της τάξης των 1040°C, αντί του μέγιστου ορίου των 540°C, το οποίο ο κινητήρας είναι σχεδιασμένος να αντέχει.
Η επέκταση των ρωγμών προκάλεσε θραύση των πτερυγίων και διάτρηση μίας δεξαμενής καυσίμου, με αποτέλεσμα την πρόκληση πυρκαγιάς.

Πιθανότατα όμως δεν πρόκειται για μεμονωμένο συμβάν, καθώς, σύμφωνα με σημερινό δημοσίευμα  του περιοδικού AW & ST, από τις 23 Ιουνίου, όταν άρχισαν οι επιθεωρήσεις κινητήρων F135, τουλάχιστον πέντε κινητήρες έχουν αφαιρεθεί από ισάριθμα αεροσκάφη F-35, έχοντας εμφανίσει σημεία πρόωρης φθοράς.

Μάλιστα ένας απ’ αυτούς είχε εγκατασταθεί στο αεροσκάφος CF-9, ένατο αεροσκάφος F-35C παραγωγής, με μόλις 66,7 ώρες πτήσης!
Ο λόγος για τον οποίο τα πτερύγια του ανεμιστήρα ήλθαν σε επαφή με την επικάλυψη του κελύφους παραμένει προς το παρόν άγνωστος, όμως πιθανότατα σχετίζεται με την παραμόρφωση απαρτίων του κινητήρα υπό την επίδραση δυνάμεων g.

Ο κινητήρας F135 είναι ο βαρύτερος κινητήρας μαχητικού που κατασκευάστηκε ποτέ, ζυγίζοντας 70% περισσότερο και διαθέτοντας 24% μεγαλύτερη διάμετρο σε σύγκριση με τον F100, με αποτέλεσμα την ανάπτυξη μεγαλύτερων δυνάμεων αδράνειας και την εκδήλωση εντονότερων γυροσκοπικών φαινομένων.

Συγκρίσιμες φθορές, σε περίπτωση παραβίασης των ενδεικνυόμενων παραμέτρων πτήσης, είχαν παρατηρηθεί στους κινητήρες Rolls Royce Pegasus των αεροσκαφών Harrier, διαμέτρου ανάλογης με τον F135, με αποτέλεσμα την ανάγκη αφαίρεσης και επιθεώρησής τους.

Αποτελεί πάντως ειρωνεία το γεγονός ότι η έναρξη της φθοράς δεν εντοπίστηκε από τα διαγνωστικά συστήματα της Pratt & Whitney, η ύπαρξη των οποίων είχε διαφημιστεί ως παράγοντας περιορισμού του τεχνολογικού κινδύνου, συμβάλλοντας ταυτόχρονα στη διακοπή της ανάπτυξης του κινητήρα F136.

Υπενθυμίζεται τέλος ότι τα προβλήματα έλλειψης ροής στην τροφοδοσία αέρα και τα υπερβολικά περιορισμένα διαστήματα μεταξύ επιθεωρήσεων των κινητήρων F100 των μαχητικών F-15 και F-16 είχαν οδηγήσει την USAF στην έναρξη του προγράμματος Εναλλακτικού Κινητήρα Μαχητικού (AFE), προϊόντα του οποίου ήταν οι κινητήρες F110-GE-100 και F100-PW-220.

ΠΗΓΗ

Δεν υπάρχουν σχόλια: