Ο Λαζάραγας και το Μνημόνιο

Σάββας Καλεντερίδης

Στις αρχές του 20ού αιώνα, ο μεγαλύτερος δραματικός συγγραφέας του ποντιακού Ελληνισμού και μία από τις πιο φωτεινές πνευματικές μορφές του οικουμενικού Ελληνισμού,ο Γεώργιος Φωτιάδης, που γεννήθηκε στην περίφημη Κρώμνη της Χαλδίας, ....


...επηρεασμένος από το κλίμα και τα γεγονότα που οδήγησαν στην επανάσταση του 1905 στη Ρωσία -ο ίδιος ζούσε στο Αχαλτσίχ της Γεωργίας, όπου υπήρχε ελληνική κοινότητα μεταλλωρύχων- έγραψε ένα υπέροχο θεατρικό έργο με τίτλο «Τα σκοτάδια», γνωστότερο ως «Ο Λαζάραγας».

Το έργο εκτυλίσσεται σε ένα μικρό χωριό του Καυκάσου, όπου ο κτηματίας του χωριού, ο Λαζάραγας, εκμεταλλεύεται τους χωρικούς, σε συνεργασία με τοπικούς παράγοντες, που έχουν δημιουργήσει γύρω από τον αγά έναν κύκλο ηθικής διαφθοράς και σκληρής εκμετάλλευσης. 

Σε κάποια στιγμή, προς το τέλος του έργου, οι χωρικοί εξεγείρονται και συλλαμβάνουν τον Λαζάραγα, ο οποίος αποδεικνύεται ότι στην πραγματικότητα είναι ένας τυχοδιώκτης, που σε κάποια φάση της ιστορίας σκότωσε τον πραγματικό Λαζάραγα και όλη την οικογένειά του και ιδιοποιήθηκε την περιουσία του, παριστάνοντας επί χρόνια τον δολοφονηθέντα προύχοντα.

Οι εξεγερμένοι στήνουν λαϊκό δικαστήριο και ενώπιον των χωρικών, που τόσα χρόνια εκμεταλλευόταν αλλά και ατίμαζε ο Λαζάραγας, θέτουν το θέμα της καταδίκης του σε θάνατο δι’ απαγχονισμού.

Τότε, όμως, παρεμβαίνει ο Πέτρον ο μειζέτερον, ένας από τους πιο σοφούς δημογέροντες της κοινότητας, που αδικήθηκε περισσότερο από οποιονδήποτε άλλον από τον ψευτο-Λαζάραγα, και στις κραυγές του εξαγριωμένου πλήθους που παρακολουθούσε το λαϊκό δικαστήριο «Να κρεμάνουμ’ ατόν, κρεμάστ’ ατόν», δίνει την εξής απάντηση:

«Παιδία, τερέστεν, τ’ άρρωστους σκοτώνετε και η αρρώστια απομέν’».

Το έργο κλείνει με μονόλογο της Σοφίας, μιας μικρής, ορφανής, ανήμπορης και κατατρεγμένης κοπέλας, που κατάντησε να γίνει ζητιάνα, αφού δραπέτευσε από το σπίτι του Λαζάραγα, όπου ήταν εσώκλειστη, τη στιγμή που επιχείρησε να τη βιάσει. 

Η Σοφία, λοιπόν, κλείνει το έργο με τα εξής λόγια: «Σκοτάδια, σκοτάδια θεοσκότεινα. 

Σκοτάδια στα μυαλά του Λαζάραγα, σκοτάδια στα μυαλά της κυβέρνησης. Σκοτάδια, σκοτάδια παντού».

Να εξηγήσουμε το γιατί αναφερόμαστε στο διαχρονικής και αξεπέραστης αξίας έργο του αείμνηστου Γιώργου Φωτιάδη και τα μηνύματά του, που είναι ίσως περισσότερο επίκαιρα από ποτέ για τη σημερινή Ελλάδα.

Οπως είναι κοινώς αποδεκτό, ο πολιτικός λόγος που εκφέρουν οι εκπρόσωποι των κομμάτων δημοσίως και κυρίως διά της τηλεόρασης, που καλώς ή κακώς -στην περίπτωσή μας κάκιστα- αποτελεί βασικό στοιχείο πολιτικής «διαπαιδαγώγησης» των πολιτών. 

Από τότε που εμφανίστηκε στο προσκήνιο η οικονομική κρίση, που παρέσυρε τη χώρα και την κοινωνία στην περιπέτεια των Μνημονίων, ο πολιτικός λόγος και η επιχειρηματολογία των κομμάτων έχει περιοριστεί σε μια στείρα και απολύτως αποπροσανατολιστική βάση, που στηρίζεται σε δύο αντιστηρίγματα, Μνημόνιο - Αντιμνημόνιο, οδηγώντας τους πολίτες να λάβουν θέσεις σε ένα από τα δύο μέτωπα, των μνημονιακών ή των αντιμνημονιακών δυνάμεων.

Το γεγονός αυτό, εκτός από αποπροσανατολιστικό, είναι και καταστροφικό για την πατρίδα, ολοκληρώνοντας, θα λέγαμε, το καταστροφικό έργο των Μνημονίων. 

Κι αυτό γιατί οι αντιμνημονιακές δυνάμεις, απέναντι στον κυνικό, πολλές φορές, λόγο και επιχειρηματολογία εκείνων που προσπαθούν να πείσουν την κοινή γνώμη για την αναγκαιότητα των Μνημονίων, αντί να αναπτύξουν έναν ολοκληρωμένο και πειστικό λόγο, που θα επικεντρώνεται στις αιτίες που «άνοιξαν» τις πόρτες στα Μνημόνια, λαϊκίζουν ασύστολα, με τις επτά στις δέκα λέξεις που χρησιμοποιούν να είναι «καταγγέλλουμε το Μνημόνιο» ή «θα καταργήσουμε το Μνημόνιο».

Καταγγέλλοντας δε τα Μνημόνια, όχι μόνο δεν λένε κουβέντα για τις αιτίες που δημιούργησαν μια ασφυκτική κατάσταση που οδήγησε τη χώρα στα νύχια των δανειστών, αλλά αναπτύσσουν έναν πολιτικό λόγο που, εκτός του ότι περιορίζεται στην καταστροφολογία και δαιμονοποίηση των Μνημονίων, πολλές φορές υπόσχεται και πράγματα που θα επιβαρύνουν τις αιτίες που μας οδήγησαν εδώ. 

Ενας λαϊκισμός που περνά στα όρια του στυγνού και απολύτως ανεύθυνου λαϊκισμού, οδηγώντας στον παραλογισμό και την ελληνική κοινωνία.

Γι’ αυτό, με την ελπίδα ότι οι Ελληνες πολίτες θα ξαναβρούν το φως τους, ως απάντηση στον στείρο πολιτικό λόγο καταγγελίας του Μνημονίου, θεωρούμε σκόπιμο να επαναλάβουμε το: 

«Παιδία, τερέστεν, τ’ άρρωστους σκοτώνετε και η αρρώστια απομέν’» του Πέτρου, αλλά και τον μονόλογο της κατατρεγμένης ζητιάνας Σοφίας, που όμως γλίτωσε τον βιασμό:

«Σκοτάδια, σκοτάδια θεοσκότεινα. 

Σκοτάδια στα μυαλά του Λαζάραγα, σκοτάδια στα μυαλά της κυβέρνησης.
Σκοτάδια, σκοτάδια παντού».

Εν αναμονή του φωτός λοιπόν, με το νέο έτος.

www.dimokratianews.gr