Υπόθεση Nail Erdoğan και τουρκικές ψυχολογικές επιχειρήσεις

Ο Yποσμηναγός Nail Erdoğan σε μία από τις τελευταίες του φωτογραφίες.

Σε πλήρη γνώση και υπό τη στενή παρακολούθηση των ελληνικών αρχών διεξάγονται οι έρευνες τριών ναρκοθηρευτικών του Τουρκικού Πολεμικού Ναυτικού, σε διεθνή ύδατα, για την ανέλκυση του τουρκικού αεροσκάφους F-16D που κατέπεσε στις 8 Oκτωβρίου 1996 μετά από εμπλοκή με ελληνικό Mirage 2000ΕGΜ σε περιοχή νοτίως της Χίου με αποτέλεσμα το θάνατο του Υποσμηναγού Nail Erdoğan. 

Ο Εκπρόσωπος του Υπουργείου Εξωτερικών, Κωνσταντίνος Κούτρας, απαντώντας σε σχετική ερώτηση δημοσιογράφου δήλωσε τα εξής:

«Το Υπουργείο Εξωτερικών, βεβαίως και έχει ενημερωθεί από τις τουρκικές αρχές για τις έρευνες, οι οποίες διεξάγονται σε διεθνή ύδατα, σε περιοχή νοτίως της Χίου, και αφορούν στον εντοπισμό και στην ανέλκυση τουρκικού στρατιωτικού αεροσκάφους που κατέπεσε το 1996, καθώς και της σορού του πιλότου του.

Το Υπουργείο Εξωτερικών έχει ήδη, προβεί σε όλες τις δέουσες διπλωματικές ενέργειες προς την τουρκική πλευρά, προκειμένου να διασφαλίσει ότι οι τουρκικές έρευνες θα διεξαχθούν στο πλαίσιο του διεθνούς δικαίου, εκφράζοντας, ταυτοχρόνως, την ετοιμότητα της Ελλάδος, εάν χρειασθεί, να συνδράμει τις προσπάθειες εντοπισμού και ανέλκυσης.

Ευνόητο, τέλος, είναι ότι οι αρμόδιες  ελληνικές αρχές παρακολουθούν στενά το ζήτημα».
Το ζήτημα ήρθε ξανά στην επικαιρότητα μετά τις αντίστοιχες έρευνες για την ανάκτηση των σορών του πληρώματος του αναγνωριστικού RF-4E/TM που κατερρίφθη από την συριακή αεράμυνα στις 22 Ιουνίου 2012 και ασφαλώς υποκρύπτει σκοπιμότητες.

Τρίτη 7 Οκτωβρίου 1996. Ο απόπλους ενός αντιτορπιλικού, μιας φρεγάτας και δύο πυραυλακάτων του Πολεμικού Ναυτικού με τελικό προορισμό την Κύπρο σηματοδοτεί την έναρξη της αεροναυτικής άσκησης ΤΟΞΟΤΗΣ που διεξάγεται παράλληλα με την άσκηση ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ-1996 της Εθνικής Φρουράς, προς δοκιμή των προβλεπομένων σχεδίων που απορρέουν από το Δόγμα του Ενιαίου Αμυντικού Χώρου. 

Η Τουρκική Πολεμική Αεροπορία (ΤΗΚ) επιχειρεί να παρεμποδίσει τη μετάβαση των ελληνικών μαχητικών στη Μεγαλόνησο, αναγκάζοντας την ΠΑ να απογειώσει περισσότερα από 40 αεροσκάφη προς υποστήριξη των φίλιων δυνάμεων και διασφάλιση της ομαλής διεξαγωγής της άσκησης.

Τα τουρκικά μαχητικά που για πρώτη φορά υποστηρίζονται από αεροσκάφη εναέριου ανεφοδιασμού KC-135 προσπαθούν επί μακρά χρονικά διαστήματα να σπάσουν τον ελληνικό κλοιό στο τρίγωνο Ρόδου-Κρήτης-Κύπρου αλλά μάταια. 

 Όλες οι προσπάθειες αναχαιτίζονται ενώ μόνο τα 2 από τα συνολικά 18 μαχητικά της ΠΑ που συμμετέχουν στην άσκηση αναγκάζονται να εμπλακούν με τουρκικά μαχητικά. Καταγράφονται τουλάχιστον 20 εμπλοκές και η άσκηση ολοκληρώνεται επιτυχώς με εικονικές προσβολές στην Κύπρο.

Τετάρτη 8 Οκτωβρίου 1996. Δεύτερη ημέρα διεξαγωγής της άσκησης ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ-ΤΟΞΟΤΗΣ με το σενάριο αυτής να προβλέπει την εκ νέου μετάβαση ελληνικών μαχητικών στη Μεγαλόνησο. 

Η Τουρκική Πολεμική Αεροπορία εμφανίζεται προκλητική τόσο στην Κύπρο όσο και στο Αιγαίο.
Σχηματισμός που αποτελείται από ζεύγος F-16 και τετράδα F-4E εισέρχεται στο FIR Αθηνών χωρίς να καταθέσει σχέδια πτήσεως για μία ακόμα «εκπαιδευτική πτήση» στο Αιγαίο, συγκεκριμένα για την εκτέλεση εικονικής καταστολής εχθρικής αεράμυνας (SEAD) στη Σκύρο.

Με την είσοδο του τουρκικού σχηματισμού στο FIR Αθηνών, ζεύγος Μirage 2000ΕGM της 331 Μοίρας που εκτελούσε καθήκοντα επιφυλακής (readiness), λαμβάνει εντολή από το ΕΚΑΕ για ταχύτατη απογείωση (scramble).

Ο τουρκικός σχηματισμός αντιδρά στις διαδικασίες αναγνώρισης με τα τέσσερα τουρκικά F-4E να αποχωρούν καθώς ξεκινά η εμπλοκή των ελληνικών Mirage-2000EGM με το ζεύγος των F-16 της συνοδείας (ένα -C και ένα διθέσιο -D της 192 Μοίρας). 


Τα τουρκικά μαχητικά (F-16C Block 40 με κυβερνήτη τον Σμηναγό Μustafa Akman και F-16D Block 40 με κυβερνήτη τον Υποσμηναγό Nail Erdoğan και συγκυβερνήτη τον Αντισμήναρχο Osman Çiçekli) αρνούνται να αποχωρήσουν και αντιδρούν σπασμωδικά, επιδεικνύοντας ιδιαίτερη επιθετικότητα σε σημείο επικίνδυνο καθώς απεμπλέκονται 3 και περισσότερες φορές μόνο και μόνο για να ξαναμπούν στο merge με τα ελληνικά αεροσκάφη.

Η σκληρή αερομαχία (dog fight) λαμβάνει τέλος με τη συντριβή του τουρκικού διθέσιου F-16D (s/n 91-0023) στη θάλασσα, 9 μίλια από τις ακτές της Χίου και την ασφαλή προσγείωση του Mirage 2000EGM (s/n 236) με κυβερνήτη τον έμπειρο Υποσμηναγό Αθανάσιο Γρίβα στην Αεροπορική Βάση Τανάγρας.

Ο Αντισμήναρχος Osman Çiçekli μεταφέρεται σε νοσοκομείο της Χίου μετά τη διάσωσή του από ελικόπτερο ΑΒ-205 SAR της Πολεμικής Αεροπορίας.

O συγκυβερνήτης Osman Çiçekli (πρώην Αεροπορικός Ακόλουθος στην πρεσβεία της Τουρκίας στο Λονδίνο) προλαβαίνει να εγκαταλείψει επιτυχώς και διασώζεται από ελικόπτερο AB-205 σε μία από τις ταχύτερες επιχειρήσεις έρευνας διάσωσης (SAR) της 358 ΜΕΔ.

 Σύμφωνα με το περιοδικό HAFY 08/A, σε λιγότερο από 20 λεπτά από την στιγμή της πτώσης του αεροσκάφους, το ελικόπτερο AB-205 βρισκόταν πάνω από το Τούρκο χειριστή.

Α.Α. (ΧΕΜ) : Έφτασα πρώτα στο σημείο συντριβής του F-16 όπου είδα και την κηλίδα του στην επιφάνεια της θάλασσας και με βάση τον άνεμο υπολόγισα που θα έπρεπε να έχει προσθαλασσωθεί ο χειριστής του. Τράβηξα λοιπόν αυτή τη πορεία και βγήκα κατευθείαν από πάνω του!

Ο χειριστής ήταν τραυματισμένος όμως φάνηκε ότι δεν ήθελε να τον διασώσουμε εμείς. Κατέβηκα λοιπόν στο 1 μέτρο και έφερα το skid μου επάνω στο κεφάλι του, μετά από κάποια ώρα από το κατώρευμα αναγκάστηκε να φορέσει την αρτάνη και να τον τραβήξουμε στη καμπίνα.

Ο Τούρκος χειριστής διακομίσθηκε σε νοσοκομείο της Χίου και μετά από βραχύβια νοσηλεία μεταφέρθηκε με μεταγωγικό C-130 της ΠΑ στη Σμύρνη. 

Οι πολυήμερες έρευνες για τον εντοπισμό του Υποσμηναγού Nail Erdoğan απέβησαν άκαρπες και το συμβάν καταγράφηκε επισήμως ως «ατύχημα».

Τουρκικές ψυχολογικές επιχειρήσεις


Αρκετά χρόνια μετά, το Mάιο του 2003, οι μηχανισμοί ψυχολογικών επιχειρήσεων της Άγκυρας ανακινούν το ζήτημα, εκμεταλλευόμενοι ένα περίεργο ανυπόγραφο δημοσίευμα του πρωτοεμφανιζόμενου ελληνικού περιοδικού Κράμα, το οποίο κάνει λόγο για κατάρριψη του τουρκικού F-16D από το ελληνικό Mirage-2000EGM αλλά σημειώνει με νόημα πως «η μοναδική περίπτωση απόλυτης εξακρίβωσης των αιτιών πτώσης είναι να εξεταστούν τα συντρίμμια του αεροσκάφους». 

Σύμφωνα με τον εκδότη του περιοδικού Πάνο Κολιοπάνο στην εφημερίδα Hürriyet (21/05/2003), «οι ελληνοτουρκικές σχέσεις δε βλάπτονται από τέτοια δημοσιεύματα» ενώ τονίζεται «πόσο επικίνδυνο είναι το παιχνίδι που παίζεται στο Αιγαίο».

Το επόμενο φύλλο του περιοδικού κυκλοφορεί με εκτενή κάλυψη του αντίκτυπου στην Τουρκία ενώ σε μονόστηλο με τίτλο “επιτέλους, τέλος!” αναφέρεται πως το περιοδικό προχώρησε στη δημοσιοποίηση των παραπάνω ώστε να δοθεί «επιτέλους ένα τέλος στο ανθρωποβόρο -και για τις δύο πλευρές- σίριαλ των αερομαχιών. 

Κι αυτό, κάθε ημέρα που περνά, το θέλουν όλο και περισσότεροι στην Αθήνα και στην Άγκυρα».

Για όσους έχουν ασθενή μνήμη, ήταν η περίοδος που σύμφωνα με τα απομνημονεύματα του πρώην πρωθυπουργού Κώστα Σημίτη, οι δύο χώρες είχαν φτάσει κοντά σε λύση-πακέτο για τα ζητήματα του Αιγαίου ενώ παρασκηνιακά οι Τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις εκπονούσαν πραξικοπηματικά σχέδια που μεταξύ άλλων προέβλεπαν την κατάρριψη αεροσκάφους της ΤΗΚ, η οποία θα παρουσιαζόταν στην τουρκική κοινή γνώμη ως ελληνική ενέργεια.

Ο αστικός μύθος που ήθελε Ισραηλινούς σε τουρκικά μαχητικά πάνω από το Αιγαίο δημιουργήθηκε από σχόλιο αξιωματούχου του ΥπΕΘΑ στον εκδότη του περιοδικού Κράμα, Π. Κολιοπάνο, για το επίπεδο αγγλικών του Osman Çiçekli.

 Αργότερα έγινε γνωστό πως ο συγκυβερνήτης του μοιραίου αεροσκάφους είχε υπηρετήσει ως Αεροπορικός Ακόλουθος στην τουρκική πρεσβεία στο Λονδίνο.

To δημοσίευμα τυγχάνει ευρύτατης προβολής από το σύνολο των τουρκικών ΜΜΕ. Ο Πτέραρχος ε.α. Ahmet Çörekçi, Αρχηγός της ΤΗΚ μεταξύ 1995-1997, παραχωρεί συνέντευξη στην τουρκική Milliyet και αφού σημείωνει ότι το δημοσίευμα του περιοδικού Κράμα αποτελεί σημαντικό βήμα για τη διερεύνηση του συμβάντος, ισχυρίζεται πως δεν κατέστη δυνατό η Τουρκία να επιληφθεί του θέματος λόγω της μη ανεύρεσης υλικών τεκμηρίων αφού οι «ελληνικές αρχές τα εξαφάνισαν».

Το ίδιο διάστημα, σημειώνεται μαζική διασπορά φημών που αναπάραγονται από τα καθεστωτικά τουρκικά ΜΜΕ περί της «ψυχικής ισορροπίας» του Έλληνα χειριστή και δήθεν αποστρατείας του. 

Τίποτε από αυτά δεν ευσταθεί μιας και ο Έλληνας χειριστής εξελίσσεται κανονικά στην ιεραρχία της ΠΑ, ο δε Πτέραρχος ε.α Çörekçi πέρασε αρκετούς μήνες προφυλακισμένος στις φυλακές υψίστης ασφαλείας της Σηλυβρίας ως πραξικοπηματίας.

Η προπαγάνδα κορυφώθηκε με σειρά δημοσιευμάτων του τουρκικού Τύπου περί προσφυγής της οικογένειας του Nail Erdoğan στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων κατά της Ελλάδας, καλλιεργώντας έτσι ένα κλίμα τόσο στην Τουρκική όσο και στην Ελληνική κοινή γνώμη, πρόσφορο για κατάρριψη Ελληνικού μαχητικού από την Τουρκική Αεροπορία…

Σε δημοσίευμά της, η εφημερίδα Hürriyet θα υποστηρίξει ένα χρόνο αργότερα (04/03/2004) ότι η οικογένεια του θανόντος χρησιμοποίησε ως ενοχοποιητικό στοιχείο ένα απόκομμα του περιοδικού με φωτογραφία από killmark σε Ελληνικό Mirage-2000.
Φυσικά η προσφυγή δεν κατατέθηκε ποτέ.

πηγη