Για μια νέα Ελληνική Αποτρεπτική Στρατηγική: Ορισμός και Μορφή των Απειλών

Η αναθεωρητική πολιτική της Τουρκίας εκφράζεται στο Αιγαίο κυρίως μέσω της εναέριας ισχύος.

Ως απειλή ορίζεται η εκδηλωμένη πρόθεση της μιας πλευράς να προκαλέσει ζημιά στα συμφέροντα της άλλης πλευράς αν δεν συμμορφωθεί με τη θέλησή της.

Α. Η μόνη -αμιγώς- στρατιωτική απειλή που αντιμετωπίζει η Ελλάδα πρόερχεται από την Τουρκία, η οποία με τη συνεχιζόμενη αναθεωρητική της πολιτική επιδιώκει την καταναγκαστική επιβολή των εθνικών της επιλογών, χωρίς να αποκλείει τη χρήση βίας. Η πολιτική αυτή εκδηλώνεται:
1. από το Αιγαίο μέχρι τη Κύπρο, με τη Θράκη να αποτελεί ένα εν δυνάμει μέτωπο που αναπόφευκτα θα ενεργοποιηθεί, σε περίπτωση κλιμάκωσης της ελληνο-τουρκικής αντιπαράθεσης,
2. στο τόξο Αλβανίας-ΠΓΔΜ, με την υποστήριξη και ενθάρρυνση ανιστόρητων αλυτρωτικών αξιώσεων.
Σημεία καμπής αυτής της πολιτικής αποτέλεσαν:
1. η απειλή πολέμου (casus belli), διατυπωμένης από το πανίσχυρο Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας και εγκεκριμένης με ψήφισμα από τη τουρκική Εθνοσυνέλευση το 1995, σε περίπτωση που η Ελλάδα ασκήσει το νόμιμο δικαίωμα της και επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα από 6 σε 12 ναυτικά μίλια,
2. η έμπρακτη αμφισβήτηση ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων μέσω της (ολιγόωρης) κατάληψης εθνικού εδάφους το 1996 και η αποδοχή τετελεσμένων με την υπογραφή του Πρωτοκόλλου της Μαδρίτης, το 1997.
Μεσοπρόθεσμος στόχος της Άγκυρας είναι η αλλαγή του εδαφικού καθεστώτος (status quo) σε περιοχές του Αιγαίου για τη συνεκμετάλλευση του υποθαλλάσιου πλούτου της ελληνικής υφαλοκρηπίδας και μακροπρόθεσμος, η φιλανδοποίηση/αποσταθεροποίηση της Ελλάδας έναντι μιας πανίσχυρης Τουρκίας που θα έχει ανελιχθεί σε περιφερειακή υπερδύναμη. Σε αυτό αποσκοπούν άλλωστε οι προσπάθειες χειραγώγησης της μουσουλμανικής μειονότητας Θράκης και η σκόπιμη, μαζική και κατευθυνόμενη διοχέτευση λαθρομεταναστών.

Η Ελλάδα βρίσκεται μακροπρόθεσμα αντιμέτωπη με τη προοπτική της αποσταθεροποίησης λόγω των ανεξέλεγκτων διαστάσεων της λαθρομετανάστευσης.

Β. Το παγκόσμιο φαινόμενο της λαθρομετανάστευσης εντάσσεται στις εν δυνάμει ασύμμετρες απειλές και αποτελεί προέκταση του οργανωμένου εγκλήματος. Οι ορδές των εξαθλιωμένων συνανθρώπων μας που καταφθάνουν στην Ελλάδα με την ανοχή, αν όχι υποστήριξη, των κυβερνήσεων τους αποτελεί τη σύγχρονη μορφή του σκλαβοπάζαρου.
Η Ελλάδα αν και δεν υπήρξε αποικιοκρατική δύναμη ούτε εξέφρασε ποτέ ανάγκη για επιπλέον εργατικό δυναμικό δέχθηκε ανεξέλεγκτα και σε σύντομο χρονικό διάστημα τεράστιο κύμα λαθρομεταναστών, η συντριπτική πλειοψηφία των οποίων -όπως διαπιστώνεται- δεν δύναται να αφομοιωθεί από την Ελληνική κοινωνία. Η εξέλιξη αυτή, σε συνδυασμό με το πρόβλημα της υπογεννητικότητας, είχε ως αποτέλεσμα τη μείωση του ποσοστού της εθνικής ομοιογένειας, βασικού συντελεστή ισχύος ενός κράτους ενώ:
1. Μπορεί να είναι αποσταθεροποιητική μέσω της δημογραφικής αλλοίωσης συγκεκριμένων περιοχών, ιδιαίτερα των εθνικά ευαίσθητων ακριτικών νομών Ιωαννίνων, Δωδεκανήσου, Ξάνθης και Κομοτηνής.

2. Επιβαρύνει με δυσβάστακτο οικονομικό κόστος το κράτος και φθείρει τις υποδομές του.

3. Αποτελεί πρόσφορο μέσο διείσδυσης δικτύων τρομοκρατών και ενθαρρύνει την εξάπλωση διαφόρων εκφάνσεων του οργανωμένου εγκλήματος (εμπόριο ναρκωτικών, παράνομη διακίνηση όπλων, trafficking)

4. Ενδέχεται να αποτελέσει απειλή για τη δημόσια υγεία από την εισαγωγή νέων ή άγνωστων νοσημάτων/ιών ή επανεμφάνιση ασθενειών που είχαν εκλείψει.

Γ. Αν και υπάρχει δυσκολία στον ορισμό της, η τρομοκρατία γενικά αποτελεί τη χρήση ή την απειλή χρήσης βίας, ως αντίδραση ή άσκηση πίεσης από οργανωμένες ομάδες με πολιτικο-ιδεολογικά, θρησκευτικά ή άλλα κίνητρα, για τη δημιουργία συλλογικού πανικού και κλίματος αποδιοργάνωσης σε μια κοινωνική ομάδα ή στο σύνολο του πληθυσμού ενός κράτους με απώτερο στόχο την αποκομιδή οφελους από τις κυβερνήσεις/ηγετικές ομάδες. Οι παράγοντες από τους οποίους διαμορφώνεται ένα τρομοκρατικό χτύπημα είναι το στοιχείο του αιφνιδιασμού, ο βαθμός φανατισμού και η φονικότητα του πλήγματος. Οι συμμετέχοντες σε τρομοκρατικές ενέργειες θεωρούν τη πρακτική αυτή ως ένα είδος "νόμιμης άμυνας", η οποία εκδηλώνεται παράνομα και με βίαια μέσα, γιατί δε μπορούν να αντιμετωπίσουν νόμιμα και επί ίσοις όροις τους αντιπάλους τους. Η έκρηξη των τεχνολογιών πληροφορικής και των επικοινωνιών της τελευταίας 20ετίας έχουν δυσχεράνει σημαντικά την αντιμετώπιση του φαινομένου.
Οποιεσδήποτε προβλέψεις για την εξέλιξη της εγχώριας ή διεθνούς τρομοκρατίας τα επόμενα χρόνια είναι παρακινδυνευμένη. Ωστόσο, θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη η πιθανότητα μετάλλαξης της τρομοκρατίας ή/και η αλλαγή της μορφής βίας που ασκείται, ενδεικτικές υποθέσεις εργασίας:
1. η χειραγώγηση υπάρχουσας ή δημιουργία νέας τρομοκρατικής ομάδας προς όφελος ξένου κράτος που διάκειται εχθρικά προς την Ελλάδα
2. μαζική κυβερνο-επίθεση από προηγμένα πληροφοριακά συστήματα και χρήστες με στόχο τη παράλυση τoυ κρατικού μηχανισμού και των υποδομών κοινής ωφελείας. (EN)

(Θα ακολουθήσουν τις επόμενες ημέρες άλλες τρεις ενότητες επί του θέματος: Δόγμα, Δομή Δυνάμεων και Εξοπλισμοί)

Έτος 2014. Έχει περάσει μία εβδομάδα από την ανατροπή της φιλο-ισλαμικής κυβέρνησης στη Τουρκία και στο ΕΘΚΕΠΙΧ, στα υπόγεια της Μεσογείων, επικρατεί αναβρασμός ένα 24ωρο μετά από τις σκληρές αερομαχίες και τη πτώση ενός τουρκικού μαχητικού στο Αιγαίο. Η υπηρεσιακή κυβέρνηση της Άγκυρας που ελέγχεται πλήρως από το κεμαλικό-στρατιωτικό κατεστημένο αναζητεί απεγνωσμένα διέξοδο από τη κρίση. Οι δορυφορικές εικόνες δείχνουν ανησυχητική κινητοποίηση μονάδων της 4ης Στρατιάς προς το σημείο όπου έχουν καταπλεύσει τα τουρκικά αποβατικά σκάφη. Τα ραντάρ της ΠΑ καταγράφουν νέες μετασταθμεύσεις της Τουρκικής Αεροπορίας προς τα δυτικά, ενώ πληροφορίες από τη Κύπρο αποκαλύπτουν νυχτερινή αποβίβαση αρμάτων μάχης και πολλαπλών εκτοξευτών πυραύλων. Τα τουρκικά ΜΜΕ σε ένα παραλήρημα ανθελληνισμού κάνουν λόγο για κατάρριψη του τουρκικού μαχητικού από τον Έλληνα χειριστή και για επικείμενη μεγάλη "άσκηση" στο Αιγαίο, δικαιολογώντας την έξοδο του στόλου από τις ναυτικές βάσεις Ακσάζ και Γκιολτσουκ. Οι προσπάθειες του Α/ΓΕΕΘΑ να επικοινωνήσει με τον Τούρκο ομόλογό του στη "κόκκινη γραμμή" διακόπτονται όταν παίρνει στα χέρια του σήμα της ΑΣΔΕΝ που αναφέρει τουρκικές αεραποβατικές ενέργειες για τη δημιουργία προγεφυρώματος στη νήσο...
Από την παραπάνω υπόθεση εργασίας, προκύπτουν μερικά ερωτήματα:
1. Οι ΕΕΔ κινούνται για την εξάλειψη του προγεφυρώματος;
2. Οι ΕΕΔ κινούνται για την εξάλειψη του προγεφυρώματος και προχωρούν σε αντίστοιχες ενέργειες σε τουρκικό έδαφος;
3. Μπορούσαν οι ΕΕΔ να προβούν σε πρώτο χτύπημα πριν εκδηλωθεί η τουρκική επίθεση;
Οι απαντήσεις σε αυτά τα κρίσιμα ερωτήματα συνθέτουν το Δόγμα.

H ανάπτυξη αμυντικών ή επιθετικών στρατιωτικών ικανοτήτων καθώς και του ανάλογου στρατηγικού Δόγματος, μεταξύ άλλων, σχετίζεται με:
1) τη μορφή της απειλής, δηλαδή τις πολιτικές και στρατιωτικές επιδιώξεις του επιτιθεμένου,
2) τη διάταξη, δομή και ανάπτυξη των ενόπλων δυνάμεων του αντιπάλου,
3) το στρατηγικό δόγμα του αντιπάλου,
4) τις στρατιωτικές ανάγκες στην περίπτωση κάλυψης στόχων εκτός κρατικών συνόρων (προεκτεταμένη αποτροπή),
5) τις τεχνολογικές ικανότητες του αποτρέποντος και του αποτρεπομένου και
6) την ποσότητα/ποιότητα των οπλικών συστημάτων σ' όλο το φάσμα της αντιπαράθεσης.


Ο αείμνηστος Π. Κονδύλης παραμένει επίκαιρος και δε θα μπορούσε να ειπωθεί τίποτα παραπάνω από αυτά που έγραψε στη "Θεωρία Πολέμου":
Α. Το Ζήτημα των Εδαφικών Απωλειών και Κερδών
"Στη Θράκη, ή μάλλον στον Εβρο, η πυκνή συγκέντρωση στρατευμάτων και από τις δύο πλευρές σημαίνει ότι όποιος καταφέρει να διασπάσει πρώτος τις αντίπαλες γραμμές θα έχει τη δυνατότητα να αποκόψει αμέσως, μ' έναν κυκλωτικό ελιγμό σχεδόν επί τόπου, μεγάλες εχθρικές μονάδες. Ομως αυτός δεν είναι ο μόνος λόγος, για τον οποίο οι ελληνικές δυνάμεις θα πρέπει εξ αρχής να επιδιώξουν με κάθε θυσία (και η πυκνή συγκέντρωση θα απαιτήσει κατά πάσα πιθανότητα σοβαρές θυσίες) τη διάσπαση του εχθρικού μετώπου και να μην αρκεσθούν σε μιαν παθητική άμυνα. Μια γρήγορη προέλαση τεθωρακισμένων μονάδων στην Ανατολική Θράκη, την οποία ευνοεί το πεδινό έδαφος και οι περιορισμένες αποστάσεις, θα μπορούσε να αποφέρει στην Ελλάδα το σημαντικότερο πιθανό αντίβαρο απέναντι σε οποιεσδήποτε εδαφικές απώλειες σε άλλες περιοχές. Πράγματι, πουθενά αλλού εκτός από τη Θράκη η ελληνική πλευρά δεν έχει τη δυνατότητα αξιόλογης κατάκτησης εδαφών, οσοδήποτε περιορισμένη κι αν κρίνει κανείς αυτή τη δυνατότητα· πάντως υπάρχει, κι αφού είναι η μόνη πρέπει να αξιοποιηθεί στο έπακρο και με συνέπεια. Στο θέατρο του Αιγαίου, καθώς είπαμε, δεν έχει κανένα νόημα η προσπάθεια δημιουργίας προγεφυρωμάτων στη μικρασιατική ακτή, έστω κι αν τα προγεφυρώματα αυτά θα μπορούσαν να κρατηθούν για λίγο· η μόνη ενέργεια, η οποία θα μπορούσε ν' αποφέρει εδώ εδαφικά οφέλη, θα ήταν μια κατάληψη της Ιμβρου και της Τενέδου, υπό την προϋπόθεση ότι το ελληνικό ναυτικό θα ήταν σε θέση να την καλύψει (την αεροπορική κάλυψη τη θεωρούμε θεμελιώδη και αυτονόητη τόσο σε μιαν απόβαση στα νησιά όσο και σε μιαν προέλαση στη Θράκη...)."


Β. Συγκέντρωση Δυνάμεων"Ο γεωγραφικός κατακερματισμός του ελληνικού χώρου γεννά εύκολα τον πειρασμό αντίστοιχου κατακερματισμού των ενόπλων δυνάμεων, έτσι ώστε να επιτευχθεί η κατά το δυνατόν πληρέστερη κάλυψή του. Ο πειρασμός αυτός μπορεί να αποβεί θανάσιμος, άλλωστε και ο σκοπός είναι καθ' εαυτόν ουτοπικός. Η αριθμητική υπεροχή της τουρκικής πλευράς και το πλήθος των πιθανών στόχων της τής δίνει εξ αντικειμένου ορισμένα περιθώρια επιλογής και εκτέλεσης παραπλανητικών αποβατικών και άλλων κινήσεων με σκοπό να ενταθεί ο έτσι κι αλλιώς υπαρκτός ελληνικός πειρασμός του κατακερματισμού των δυνάμεων. Αντίστοιχα μεγάλη επαγρύπνηση και διαίσθηση απαιτείται από την πλευρά της ελληνικής ηγεσίας, η οποία θα πρέπει να ξεκόψει εξ αρχής από την αντίληψη ότι είναι δυνατή η ίση προστασία των πάντων, θα πρέπει επίσης, λόγω της αριθμητικής μειονεξίας και της απόλυτης αναγκαιότητας αεροπορικής παρουσίας σε όλα τα καίρια επιχειρησιακά σημεία, να θέσει σε δευτερεύουσα και τριτεύουσα μοίρα την προάσπιση πόλεων και αμάχων πληθυσμών και να επικεντρώσει τα διαθέσιμά της όχι στην κάλυψη χώρου, αλλά αποκλειστικά στη συντριβή του κύριου όγκου των εχθρικών ενόπλων δυνάμεων, εκεί όπου αυτές θα ρίξουν το βάρος τους και ει δυνατόν πριν προλάβουν να αναπτυχθούν πλήρως. Προκειμένου να εκπληρωθεί ο υπέρτατος αυτός σκοπός ίσως χρειασθεί να διακινδυνεύσει ο αριθμητικά υποδεέστερος την απώλεια εδαφών ή και τη διεξαγωγή επιχειρήσεων με ανοιχτά τα πλευρά του, πράγμα που θα πρέπει ν' αναπληρώνει με ευελιξία και ταχύτητα. Ομως η τελική έκβαση θα κριθεί με βάση τα όσα θα γίνουν στο επίπεδο εκείνο που άπτεται της ίδιας της ουσίας του πολέμου. Πόλεμος σημαίνει πρωταρχικά επιδίωξη συντριβής των εχθρικών ενόπλων δυνάμεων, απ' αυτήν εξαρτώνται κι απ' αυτήν απορρέουν όλα τα άλλα. Και εάν αυτή επιτευχθεί, τότε αναπληρώνονται αργά ή γρήγορα όλα, όσα θυσίασε κανείς θέλοντας να συγκεντρώσει τις δυνάμεις του την αποφασιστική στιγμή στο αποφασιστικό σημείο."


Γ. Ισχύς Πυρός
"Η ελληνική πλευρά δεν θα μπορέσει να αντισταθμίσει τα γεωγραφικά της μειονεκτήματα έναντι της τουρκικής αν δεν καλύπτει με ικανή δύναμη πυρός το σύνολο της τουρκικής επικράτειας και όχι απλώς τα θέατρα του πολέμου και περιορισμένο βάθος του χώρου γύρω τους. Δεν είναι δύσκολο να κατανοήσουμε γιατί. Το μικρό βάθος του ελληνικού χώρου δίνει στην τουρκική πλευρά τη δυνατότητα να πλήξει ολόκληρη την επιφάνειά του με όπλα μικρότερου βεληνεκούς (...) καθώς και με αεροπλάνα που διαθέτουν μικρότερη ωφέλιμη ακτίνα δράσεως από τα ελληνικά. Αλλά και αντίστροφα: το συγκριτικά μεγάλο βάθος του τουρκικού χώρου επιτρέπει να αποσυρθούν στο εσωτερικό του, δηλαδή πέρα από την εμβέλεια της ελληνικής δύναμης πυρός, όπλα μεγαλυτέρου βεληνεκούς (...) καθώς και αεροπλάνα με μεγαλύτερη ωφέλιμη ακτίνα δράσεως· ας σημειωθεί ότι τα τουρκικά αεροπλάνα μπορούν, ξεκινώντας από τα μακρινότερα ως προς εμάς αεροδρόμια της Ανατολίας (Μπάτμαν, Ερζουρούμ), να ανεφοδιάζονται στον αέρα όσο ακόμα βρίσκονται μέσα στον τουρκικό εναέριο χώρο και να εκτελούν έτσι αποστολές μέσα στην ελληνική επικράτεια σα να είχαν απογειωθεί από αεροδρόμια των μικρασιατικών παραλίων. Ετσι, σε περίπτωση σύρραξης, η ελληνική πλευρά, ακόμα κι αν θα επιθυμούσε να αιφνιδιάσει τον αντίπαλο με ένα προληπτικό χτύπημα, δεν είναι διόλου βέβαιο ότι θα έβρισκε τον κορμό των αεροπορικών δυνάμεων στα πλησιέστερα αεροδρόμια. Το κρίσιμο τούτο πρόβλημα λύνεται μόνον με πυραυλικά συστήματα κατάλληλου βεληνεκούς και με ουσιώδεις δυνατότητες ανεφοδιασμού των ελληνικών αεροπλάνων στον αέρα (π.χ. μεταξύ Κρήτης και Κύπρου)."


Δ. Συντριπτικό Πρώτο Πλήγμα (First strike)
"Αν η ελληνική πλευρά, λέγοντας «αμυντικό δόγμα», εννοεί ότι, φοβούμενη μήπως εκτεθεί στα μάτια της διεθνούς κοινής γνώμης και των συμμάχων, προτίθεται σε οποιαδήποτε περίπτωση (γενικού) πολέμου να αφήσει την πρωτοβουλία των κινήσεων και το πλεονέκτημα του πρώτου (μαζικού) πλήγματος στον εχθρό, τότε έχει κατά πάσα πιθανότητα υπογράψει μόνη της και εκ προοιμίου την καταδίκη της. Με δεδομένη την τουρκική υπεροπλία και τη γενικότερη τουρκική γεωπολιτική υπεροχή ένα (μαζικό) πρώτο πλήγμα εξ ανατολών θα παραλύσει τεχνικά, αλλά και ψυχολογικά την ελληνική πλευρά. Σε παλαιότερους πολέμους, διεξαγόμενους στην ξηρά, μπορούσε ενδεχομένως να αφεθεί στον εχθρό η επιθετική πρωτοβουλία ως ότου εξαντλήσει τις δυνάμεις του. Ομως αυτό προϋπέθετε ότι ο αμυνόμενος κατείχε θέσεις φυσικά ή τεχνητά οχυρές που του επέτρεπαν να κρατήσει τις δικές του δυνάμεις σχετικά αλώβητες ώσπου να περάσει στην αντεπίθεση. Σήμερα, η δύναμη και το βεληνεκές του πυρός από κάθε κατεύθυνση προς κάθε κατεύθυνση και η μετάθεση του πολεμικού κέντρου βάρους από την ξηρά στον αέρα ακυρώνει αυτήν την προϋπόθεση· δεν υπάρχουν πια κρυψώνες για τις ένοπλες δυνάμεις, και το (μαζικό) πρώτο πλήγμα αποσκοπεί ακριβώς στην εξουδετέρωση των μέσων μιας αντεπίθεσης σε ευρεία κλίμακα. Οι ίδιοι αυτοί τεχνικοί παράγοντες καθιστούν τον χρόνο αποφασιστικό μέγεθος, με άλλα λόγια προσδίδουν στην εναρκτήρια φάση του πολέμου καθοριστική σημασία· ό,τι δεν κερδίζεται ή ό,τι χάνεται στη φάση αυτή είναι δυσκολότατο ν' αποκτηθεί ή να αναπληρωθεί κατόπιν. Γι' αυτό και το πρώτο πλήγμα, το οποίο εγκαινιάζει την καθοριστική εναρκτήρια φάση του πολέμου, πρέπει να είναι όσο το δυνατόν μαζικότερο και καιριότερο."

E. Αμυντική Στρατηγική"Αλλά όποιος, θέλοντας και μη, υιοθετεί αμυντική στρατηγική στο ιστορικό και στο πολιτικό επίπεδο, δεν είναι γι' αυτόν και μόνον τον λόγο υποχρεωμένος να υιοθετήσει αμυντική στρατηγική στο στρατιωτικό επίπεδο. Τα δύο επίπεδα δεν πρέπει να συγχέονται κατά κανένα τρόπο. Αλλο είναι η άμυνα ως ιστορικοπολιτικός σκοπός και άλλο η άμυνα ως στρατιωτικό μέσο, άλλο ο αμυντικός χαρακτήρας ενός πολέμου και άλλο η αμυντική διεξαγωγή ενός πολέμου. Αλλωστε από στρατιωτική άποψη η καθαρά αμυντική διεξαγωγή πολέμου στερείται νοήματος και είναι πρακτικά αδύνατη. Αν την παίρναμε στα σοβαρά, θα σήμαινε ότι ο επιτιθέμενος μπορεί να κάνει ό,τι θέλει ατιμώρητα, διατρέχοντας απλώς τον κίνδυνο να επανέλθει στην αρχική του θέση και να προετοιμασθεί για να ξαναδοκιμάσει".

ΣΤ. Συμπεράσματα*
1. Δεν πρέπει να αναμένεται τίποτε άλλο παρά διαρκείς απειλές χρήσης βίας και ενέργειες που αποσκοπούν στην υποχώρηση της Ελλάδας.
2. Ο αντίπαλος αποτρέπεται μόνο όταν το κόστος επίθεσης είναι μεγαλύτερο του πιθανού οφέλους.
3. Παθητική στάση και συνεχείς άνευ αντικρίσματος άσκοπες υποχωρήσεις οδηγούν σε σωρευτικά κέρδη που ισοδυναμούν με μεγάλη νίκη χωρίς πόλεμο. (EN)

(* Ήφαιστος Παναγιώτης, Πλατιάς Αθανάσιος, "Ελληνική Αποτρεπτική Στρατηγική", Παπαζήσης, 1992) 
 Οι Τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις διαθέτουν προσωπικό 421.000 που σε πλήρη κινητοποίηση, με την εφαρμογή μερικής επιστράτευσης, μπορούν να φτάσουν τις 800.000. Οι παραπάνω αριθμοί είναι καθαρά πλασματικοί καθώς Ελλάδα και Τουρκία δε πρόκειται να εμπλακούν ποτέ σε ένοπλη αναμέτρηση, η οποία θα διαρκέσει πάνω από 48 ώρες. Όπως είχα γράψει και παλαιότερα," νικητής σε έναν μελλοντικό Ελληνοτουρκικό Πόλεμο θα είναι εκείνος που θα καταφέρει να κινητοποιήσει πρώτος περισσότερες δυνάμεις στη περιοχή που θα εκδηλωθεί η κρίση και όχι αυτός που έχει γενικά υπεροπλία σε κάποιο Κλάδο/γεωγραφική περιοχή, σε συνδυασμό βέβαια με την επιτυχή εκτέλεση των σχεδίων. Σε κάθε περίπτωση, η επόμενη μέρα πρέπει να βρει την Τουρκία σε μειονεκτική θέση διαπραγμάτευσης για την Ανδριανούπολη, την Ίμβρο και την Τένεδο."
Ο κορυφαίος καθηγητής Διεθνών Σχέσεων John Mearsheimer υποστηρίζει ότι η χερσαία ισχύς είναι η κυρίαρχη μορφή στρατιωτικής ισχύος στο σύγχρονο κόσμο, με απλά λόγια, τα ισχυρότερα κράτη διαθέτουν τους ισχυρότερους στρατούς ξηράς. Ο στρατός ξηράς έχει προέχουσα σημασία στο πόλεμο διότι είναι το βασικό εργαλείο για τον έλεγχο εδαφών που είναι ο βασικός αντικειμενικός σκοπός σε κάθε σύρραξη. Βέβαια στην περίπτωση της Ελλάδας, λόγω της γεωγραφικής διαμόρφωσης και τα δυνητικά θέατρα επιχειρήσεων, αυτό δε μπορεί να θεωρηθεί αξίωμα, αντιθέτως οι ΕΕΔ καλούνται να αποκτήσουν ναυτική και εναέρια κυριαρχία ταυτόχρονα και σε συνδυασμό με την επιτυχή εκτέλεση χερσαίων επιχειρήσεων. Γι΄αυτό η προτεινόμενη Δομή Δυνάμεων πρέπει να λαμβάνει υπόψη ότι "το πρώτο πλήγμα, το οποίο εγκαινιάζει την καθοριστική εναρκτήρια φάση του πολέμου, πρέπει να είναι όσο το δυνατόν μαζικότερο και καιριότερο".

ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΣΤΡΑΤΟΣ
Το όραμα για τον ΕΣ του μέλλοντος θέλει ένα στράτευμα σύγχρονο, ισχυρό, ευέλικτο και ταχυκίνητο. Προτεραιότητα, μετά την επίτευξη πλήρους μηχανοκίνησης τη δεκαετία του ΄90, έχει η δημιουργία δυνάμεων ταχείας επέμβασης με μεγάλη ισχύ πυρός. Σε γενικές γραμμές η προωθούμενη Δομή Δυνάμεων (ΔΔ) που θα ισχύει μέχρι το 2020 κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση πλην:1. της μεταφοράς του Β΄Σώματος Στρατού από τη Βέροια στο Διδυμότειχο στη σημερινή ζώνη ευθύνης του Δ΄ΣΣ, που μόνο προβλήματα θα προκαλέσει.
2. της επιχειρούμενης κατάργησης της 1ης Στρατιάς.
Τα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο Ελληνικός Στρατός είναι γνωστά, έχουν επισημανθεί κατά καιρούς αλλά αξίζει να αναφερθούν για μια ακόμα φορά οι απαιτούμενες τομές:
1. Καθολική μείωση του αριθμού των θέσεων των ανωτάτων αξιωματικών και άμεση αντιμετώπιση της μάστιγας της γραφειοκρατίας με μείωση του προσωπικού που υπηρετούν σε επιτελεία και γραφεία.
2. Προώθηση και ολοκλήρωση της τετραγωνικής δομής των Ταξιαρχιών.
3. Κλείσιμο της συντριπτικής πλειοψηφίας των ΚΕΝ* και των απενεργοποιημένων μονάδων, απαλλοτρίωση της ακίνητης περιουσίας προς όφελος της δημιουργίας πολυδύναμων στρατοπέδων ή της επέκτασης των ήδη υπάρχοντων, με υπερσύγχρονες εγκαταστάσεις και προηγμένα μέτρα ασφαλείας. Στόχος είναι η συγκέντρωση των διασκορπισμένων ανά την επικράτεια μονάδων στη Βόρειο Ελλάδα, η επίτευξη πλήρους επάνδρωσης, η μείωση του προσωπικού από καθήκοντα φύλαξής και η διάθεσή τους προς όφελος της εκπαιδευσης. Ενδεικτικά, τα δύο ΚΕΝ που λειτουργούν στο νομό Σερρών θα μπορούσαν να μεταφερθούν και να ενοποιηθούν με μονάδες στους γειτονικούς νομούς.
4. Προμήθεια των κατάλληλων όπλων, μέσων και υλικών που θα διακρίνονται από υψηλό επίπεδο αυτοματισμού, δηλαδή χαμηλές απαιτήσεις επάνδρωσης. Η δημιουργία και δεύτερης Αερομεταφερόμενης Ταξιαρχίας είναι ένα θετικό βήμα αλλά δυστυχώς χωρίς αντίκρυσμα όταν δεν υπάρχουν διαθέσιμα μεταφορικά ελικόπτερα.
5. Δημιουργία κοινού Διακλαδικού Συστήματος Ελέγχου Διοίκησης και Πληροφοριών (C4I) και ενίσχυση της ΔΔΣΠ.

ΠΟΛΕΜΙΚΟ ΝΑΥΤΙΚΟ
Το Πολεμικό Ναυτικό με τη συμμετοχή του στις επιχειρήσεις και τις ασκήσεις του ΝΑΤΟ έχει αποδείξει το υψηλότατο επίπεδο και την ικανότητα επιτυχούς δράσης σε ανοιχτές θάλασσες με αυξημένο επίπεδο απειλών. Ως κορυφαίες προτεραιότητες για το ΠΝ μπορούν να θεωρηθούν:
1. η επανάκτηση της ικανότητας αεράμυνας περιοχής μέσω του προγράμματος ναυπήγησης νέων φρεγατών
2. η διατήρηση της υφιστάμενης ΔΔ που προβλέπει 12 υποβρύχια
3. η προμήθεια σύγχρονων Αεροσκαφών Ναυτικής Συνεργασίας (ΑΦΝΣ) για την επαύξηση της ικανότητας επιτήρησης και διεξαγωγής ανθυποβρυχιακού πολέμου (αν και υπήρξε βούληση για τη δημιουργία Ναυτικής Αεροπορίας, οι δυσμενείς οικονομικές συγκυρίες αποτέλεσαν ανασταλτικό παράγοντα).
Σε κάθε περίπτωση, το ΠΝ έχοντας απέναντί του τα αριθμητικά υπέρτερα μέσα του Τουρκικού Ναυτικού θα πρέπει να επενδύσει στη τεχνολογική υπεροχή.

ΠΟΛΕΜΙΚΗ ΑΕΡΟΠΟΡΙΑ
Η ΔΔ για τη Πολεμική Αεροπορία μέχρι το 2020 προβλέπει "οροφή" των 300 μαχητικών αεροσκαφών, στόχος εφικτός αρκεί να υλοποιηθούν τα κατάλληλα προγράμματα εκσυγχρονισμού και προμηθειών, τόσο του ΝΜΑ όσο και των απαραίτητων ανταλλακτικών. Επιτακτική κρίνεται η αύξηση των ωρών πτήσεων αλλά και η προμήθεια αεροσκαφών εναέριου ανεφοδιασμού που αποτελεί πολλαπλασιαστή ισχύος για κάθε σύγχρονη Αεροπορία. Στο εξοπλιστικά ζητήματα θα αναφερθούμε στο τέταρτο και τελευταίο μέρος. Ο Ταξίαρχος (εα) Χρ. Κουτσογιαννόπουλος γράφει:
"Είναι παραδεκτό από τους στρατιωτικούς αναλυτές ότι το αεροπορικό όπλο αποτελεί ένα από τα κύρια αποτρεπτικά όπλα αλλά πρέπει να έχει την δυνατότητα της αεροπορικής κυριαρχίας.
Ο αναμενόμενος κάτοχος αεροπορικής κυριαρχίας έχει στα χέρια του ένα πανίσχυρο όργανο αποτροπής διότι απλά, ο πιθανός αντίπαλος του που θα αντιμετωπίζει σοβαρά το ενδεχόμενο να ηττηθεί σε μια αεροπορική αναμέτρηση, δεν θα αποτολμήσει ποτέ την πρόκληση της.
Ο αδιαμφισβήτητος έλεγχος του αεροπορικού χώρου των επιχειρήσεων πάνω από το έδαφος ή το θαλάσσιο χώρο του αντίπαλου αποτελεί σήμερα την αναγκαία συνθήκη για την επιτυχημένη διεξαγωγή επιχειρήσεων ξηράς ή θαλάσσης. Απώλεια του σημαίνει ουσιαστικά και αποτυχία των επιχειρήσεων αυτών, ανεξάρτητα από το μέγεθος και την ποιότητα των χερσαίων και των ναυτικών δυνάμεων.
Από τα παραπάνω προκύπτει ότι μετά την επίτευξη αεροπορικής κυριαρχίας στη περιοχή των επιχειρήσεων, θα διευκολυνθεί το σφυροκόπημα των χερσαίων και ναυτικών δυνάμεων του ηττημένου από τον αέρα οι οποίες δεν θα έχουν καμία πιθανότητα επιβίωσης όταν θα αντιμετωπίζουν μία αεροπορική δύναμη χωρίς ουσιαστικά δυνατότητα άμυνας.
Η εξασφάλιση αεροπορικής κυριαρχίας αυξάνει σημαντικά τη δυνατότητα περιορισμού τόσο της διάρκειας μιας σύρραξης όσο και των απωλειών σε ανθρώπινο δυναμικό, οπλικά μέσα και συστήματα αλλά και της υποδομής της χώρας που θα την αποκτήσει.
Με λίγα λόγια την επόμενη ημέρα της λήξης των εχθροπραξιών δεν υπάρχει τιμητική θέση για τον ηττημένο της αεροπορικής αναμέτρησης. Αυτό απέδειξαν συρράξεις όπως ο Πόλεμος της Κορέας, οι Αραβο-Ισραηλινοί Πόλεμοι από το 1948 έως και το 1982, η αεροναυμαχία των νησιών Falklands, και βέβαια η πλέον πρόσφατη γενικευμένη σύρραξη, ο επονομαζόμενος «Πόλεμος του Κόλπου».
Μετά λοιπόν από τη διαπίστωση ότι η απόκτηση αεροπορικής κυριαρχίας αποτελεί αναγκαία και ικανή συνθήκη για την επιτυχή έκβαση μιας σύρραξης, είναι σχεδόν προφανές ότι η επιδίωξη απόκτησης της αποτελεί για την Ελλάδα στρατηγική επιλογή, Εθνικής Ασφάλειας. Σε αυτή την επιλογή θα πρέπει να προσαρμοστούν τόσο τα εξοπλιστικά μας προγράμματα, όσο και όλες οι υπόλοιπες δραστηριότητες των πολιτικοστρατιωτικών οργάνων της χώρας." (EN)
*(Βέβαια απαιτείται ριζική αναθεώρηση του θεσμού της θητείας και του ΠΩΥΕ: Συνεχής ρεαλιστική εκπαίδευση, συνεχείς πορείες και βολές σε μη στατικούς στόχους, καθημερινή σωματικη αγωγή, καθιέρωση Σχολείου Μαχητή στα πρότυπα της Εθνικής Φρουράς, αντιμετώπιση της ευθυνοφοβίας και του "βύσματος", επαναφορά της 12μηνης θητείας για όσους επιθυμούν να υπηρετήσουν στις Ειδικές Δυνάμεις με τα κατάλληλα κίνητρα).

Η δημιουργία ενός Μικτού Διακλαδικού Στρατηγείου που θα δίνει στον Αρχηγό ΓΕΕΘΑ τη δυνατότητα διεξαγωγής επιχειρήσεων από την περίοδο της ειρήνης, δεν έχει πραγματοποιηθεί ακόμη.

Οι αμυντικές δαπάνες κάθε χώρας κατανέμονται γενικά στους εξής τομείς:

1. δαπάνες προσωπικού (μισθοδοσία, τροφοδοσία, υγειονομική περίθαλψη), στην Ελλάδα αγγίζουν τα €3 δισ.
2. λειτουργικές δαπάνες (λειτουργία και συντήρηση υλικού, προμήθειες, κόστη σχετιζόμενα με αναλώσιμα και συντήρηση υποδομών), φθάνουν τα €1,8 δισ.
3. εξοπλιστικά προγράμματα (προμήθειες, επενδύσεις, έρευνα και ανάπτυξη).
Οποιοδήποτε οπλικό σύστημα και αν αποκτηθεί, όσο προηγμένο και να είναι, η αποτελεσματικότητα του στο πεδίο της μάχης καθορίζεται από τα ίδια τα στελέχη των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων, η απόδοση των οποίων βρίσκεται σε συνάρτηση δύο παραγόντων: της Εκπαίδευσης και του Ηθικού.
Η εξοικονόμιση πόρων που εξήγγειλε η νέα πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εθνικής Αμυνας μέσω της επανεξέτασης των ΕΜΠΑΕ δε πρέπει σε καμία περίπτωση να αποβεί σε βάρος της στρατιωτικής ισχύος της χώρας σε μία περίοδο αυξανόμενων απειλών.
Παρακάτω παρουσιάζονται τα δυνητικά εξοπλιστικά προγράμματα των ΕΕΔ μέχρι το 2020, χωρίς να αναφέρονται αριθμητικά μεγέθη ή προτεινόμενοι τύποι, αυτό άλλωστε εμπίπτει στην δικαιοδοσία των Γενικών Επιτελείων. Πρόταση του γράφοντος ωστόσο είναι στην επιλογή των οπλικών συστημάτων να λαμβάνεται υπόψην ο βαθμός ομοιοτυπίας, οι χαμηλές απαιτήσεις επάνδρωσης και η μέγιστη δυνατή συμμετοχή της ελληνικής αμυντικής βιομηχανίας.

Γενικό Επιτελείο Εθνικής Άμυνας

• προμήθεια Διακλαδικού Συστήματος Ελέγχου Διοίκησης και Πληροφοριών (C4I)
• προμήθεια δορυφορικού συστήματος τηλεπικοινωνιών
• προμήθεια δορυφορικού συστήματος παρατήρησης γης
• προμήθεια εξειδικευμένου εξοπλισμού συλλογής πληροφοριών για τη Διακλαδική Διεύθυνση Στρατιωτικών Πληροφοριών
• προμήθεια μέσων και εξοπλισμού Ειδικών Επιχειρήσεων

Ο ΕΣ καλείται να εκσυγχρονίσει αρκετά συστήματα προκειμένου να μην απαξιωθούν επιχειρησιακά (c)enkripto

Γενικό Επιτελείο Στρατού

• προμήθεια μεταφορικών ελικοπτέρων και ελικοπτέρων ειδικών επιχειρήσεων
• προμήθεια σύγχρονου ερπυστριοφόρου Τεθωρακισμένου Οχήματος Μάχης (ΤΟΜΑ)
• προμήθεια αμφίβιων ΤΟΜΑ
• προμήθεια τροχοφόρων ΤΟΜΑ
• προμήθεια τροχοφόρων οχημάτων αναγνώρισης
• προμήθεια προηγμένων συλλογών εξοπλισμού μαχητή (νέο τυφέκιο, αισθητήρες, εξαρτήσεις, ιματισμός)
• προμήθεια αυτοκινούμενων πυροβόλων 155mm
• προμήθεια όλμων 120mm
• προμήθεια αντιαρματικών εκτοξευτών μικρού και μεγάλου βεληνεκούς
• προμήθεια αντιαεροπορικού συστήματος μέσου βεληνεκούς
• προμήθεια Μη Επανδρωμένων Αεροσκαφών (UAV)
• προμήθεια ναρκών κατά ελικοπτέρων
• προμήθεια σύγχρονων συστημάτων τηλεπικοινωνιών/κρυπτοσυσκευών
• προμήθεια οχημάτων γενικής χρήσης
• εκσυγχρονισμός επιθετικών ελικοπτέρων ΑΗ-64Α+ Αpache
• εκσυγχρονισμός Τεθωρακισμένων Οχημάτων Μεταφοράς Προσωπικού (ΤΟΜΠ) Μ-113
• εκσυγχρονισμός Πολλαπλών Εκτοξευτών Πυραύλων (ΠΕΠ) RM-70

H ναυπήγηση νέων και ο εκσυγχρονισμός φρεγατών βρίσκεται στις προτεραιότητες του ΠΝ

Γενικό Επιτελείο Ναυτικού

• προμήθεια νέων Αεροσκαφών Ναυτικής Συνεργασίας (ΑΦΝΣ)
• ναυπήγηση φρεγατών Αντιαεροπορικής Άμυνας Περιοχής (ΑΑW)
• ναυπήγηση υποβρυχίων Αναερόβιας Πρόωσης (ΑΙΡ)
• ναυπήγηση υπερταχέων πυραυλακάτων χαμηλού ίχνους (stealth)
• ναυπήγηση κανονιοφόρων
• προμήθεια ελικοπτέρων ανθυποβρυχιακού πολέμου και ελικοπτέρων Ειδικών Επιχειρήσεων αντί του εκσυγχρονισμού των υπάρχοντων ΑΒ-212
• ναυπήγηση Πλοίου Γενικής Υποστήριξης (ΠΓΥ)
• ναυπήγηση πλοίου διάσωσης υποβρυχίων
• προμήθεια βλημάτων κατά στόχων επιφανείας, ανθυποβρυχιακών βλημάτων και τορπιλών
• προμήθεια ταχύπλοων και υποβρύχιων οχημάτων Ειδικών Επιχειρήσεων
• εκσυγχρονισμός φρεγατών MEKO-200HN

Αιέν Υψικρατείν: Το ζητούμενο είναι η εξασφάλιση της εναέριας κυριαρχίας στο Αιγαίο

Γενικό Επιτελείο Αεροπορίας

• προμήθεια Nέων Μαχητικών Αεροσκαφών (ΝΜΑ)
• εκσυγχρονισμός μαχητικών αεροσκαφών F-16C/D Block 30/50 και Mirage-2000ΒGM/EGM
• προμήθεια ελικοπτέρων C/SAR
• προμήθεια αεροσκαφών εναέριου ανεφοδιασμού καυσίμου (AAR)
• προμήθεια αεροσκαφών προκεχωρημένης εκπαίδευσης (ΝΑΠΕΕ)
• προμήθεια μεταφορικών αεροσκαφών
• προμήθεια συστημάτων αυτοπροστασίας για το σύνολο των αεροσκαφών και ελικοπτέρων
• προμήθεια συστημάτων ναυτιλίας και σκόπευσης
• προμήθεια εξοπλισμού SIGINT/ELINT/ΕW
• προμήθεια βλημάτων και πυρομαχικών μακρού πλήγματος (stand-off)
• προμήθεια βλημάτων αέρος-αέρος
• προμήθεια Μη Επανδρωμένων Αεροσκαφών (UAV)
• προμήθεια φονικών UAV καταστολής αεράμυνας
• αναβάθμιση αντιαεροπορικών συστοιχιών S-300PMU1 σε S-400
• κατασκευή σύγχρονου πεδίου βολής και προμήθεια συστήματος AACMI για επιχειρησιακή εκπαίδευση
• αναβάθμιση του επίγειου δικτύου σταθμών radar, των επικοινωνιών και των Κέντρων Ελέγχου Περιοχής

ΠΗΓΗ