Τρίτη 26 Ιουλίου 2011

Μέσα από τα «μάτια» της τουρκικής εισβολής

 http://www.sigmalive.com/files/imagecache/content_image/files/node_images/5/1/3/401513/1974_2_1_.jpg


Οι τραγικές συνέπειες του Αττίλα συνεχίζονται 37 χρόνια μετά
«Χάσαμε συγγενείς και φίλους, μας ξερίζωσαν», μαρτυρούν ηλικιωμένοι πρόσφυγες.
Μέσα τους διαζωγραφίζεται ένα απέραντο και βασανιστικό «γιατί», μετά ακόμα και από 37 ολόκληρα χρόνια


20 Ιουλίου 1974. Τα μάτια που «βίωσαν» τη βάρβαρη τουρκική εισβολή είναι πάντα βουρκωμένα και μελαγχολικά. 

Πλημμυρίζουν από πόνο, δυστυχία και μελαγχολία. Μέσα τους, διαζωγραφίζεται ένα απέραντο και βασανιστικό «γιατί», μετά ακόμα και από 37 ολόκληρα χρόνια. Κάθε δάκρυ τους και μία πληγή. Κάθε πληγή κι ένας αβάστακτος καημός. 

Ο βίαιος ξεριζωμός από τις πατρογονικές εστίες, η συνεχιζόμενη κατοχή και καταπάτηση των αναφαίρετων ανθρώπινων δικαιωμάτων από τον αιμοβόρο Αττίλα, δεν αφήνει ούτε στιγμή αυτά τα μάτια ν’ αναπαυθούν.

Περνούν κάθε λεπτό από μπροστά τους οι τραγικές στιγμές της αποφράδας εκείνης ημέρας. Και μέσα σ’ όλη αυτή την τραγικότητα, αναπολούν τις ωραίες στιγμές που έζησαν στις κατεχόμενές μας πόλεις και χωριά, μαζί με τους υπόλοιπους συγχωριανούς και φίλους. 

Οι ηλικιωμένοι πρόσφυγες, λοιπόν, που σήμερα ζουν σε προσφυγικούς συνοικισμούς, έχουν διαιρεθεί και αποκοπεί από καθετί οικείο γι’ αυτούς. Ιδιαίτερα από τους συγχωριανούς, τους φίλους και τους συγγενείς τους. Ζουν μόνοι και απομονωμένοι, μακριά από τις παλιές καλές συνήθειες και το συνήθη τρόπο ζωής στα κατεχόμενα χωριά τους. 

Με το πέρας τόσων χρόνων, ωστόσο, δεν ξεχνούν ούτε στιγμή και διατηρούν άσβεστη μέσα τους τη φλόγα της δικαίωσης και της επιστροφής στους τόπους που τους γέννησαν.

Γράφουμε αυτά, με αφορμή επίσκεψή μας στο συνοικισμό «Κόκκινες» στο Στρόβολο, εν όψει της επετείου της τουρκικής εισβολής στο νησί μας, και τις αυθόρμητες μαρτυρίες προσφύγων που καταγράψαμε. 

Η επίσκεψή μας στο συνοικισμό έγινε με αφορμή καταγγελίες που λάβαμε από κατοίκους, ότι τα σπίτια τους χρήζουν επιδιόρθωσης, λόγω κυρίως της υγρασίας που εμφανίστηκε σ’ αυτά. Ξεχωρίσαμε ορισμένες από τις μαρτυρίες και τις παραθέτουμε.

«Λαχταρώ τη Γιαλούσα»

Ελένη Χατζησωτηρίου, από τη Γιαλούσα: «Η Γιαλούσα είναι ένας παράδεισος. Περνούσαμε ατελείωτες ώρες στο βουνό και στην καταγάλανη θάλασσά μας… 

Τώρα, πάει, έσβησαν όλα αυτά. Στο χωριό, μίλαγες μ’ ένα χωριανό και νόμιζες ότι ήταν δικό σου άνθρωπος. Ενώ εδώ οι άνθρωποι είναι πολύ διαφορετικοί. 

Αλληλοκατηγορούνται και πολλές φορές μιλούν με μίσος ο ένας για τον άλλον. Θυμάμαι, μαζευόμασταν όλοι οι φίλοι με τις οικογένειές τους, πηγαίναμε στη θάλασσα, τρώγαμε μαζί, πηγαίναμε εκδρομές στα βουνά κ.ο.κ.

Ήταν μια ονειρεμένη ζωή. Θέλω να σου πω, ζούσα σ’ άλλο περιβάλλον. Άλλος ο αέρας του χωριού σου. Λαχταρώ πολύ τη Γιαλούσα. Θυμάμαι, επίσης, πηγαίναμε τη νύκτα στη θάλασσα και ψαρεύαμε σουπιές, χταπόδια, καβούρια κ.ο.κ».
«Αρρωσταίνω από τα σαπισμένα αρμάρια»

«Ο άντρας μου, Σώτος Χατζησωτηρίου, απεβίωσε πριν από δύο χρόνια. Ήταν σπάνιος άνθρωπος. Βοηθούσε πολύ κόσμο με την υπομονή και την καλοσύνη του. Και οικονομικά και με οποιοδήποτε άλλον τρόπο. Ειδικά, βοηθούσε πολλά ορφανά μωρά, λόγω του ότι κι αυτός ήταν υιοθετημένος. 


Είχε πολλές δουλειές στη Γιαλούσα. Ασχολείτο με το εμπόριο καπνού και χαρουπιών, είχε βενζινάδικο της εταιρείας Shell στο χωριό και πωλούσε ακόμα τσιμέντο και σίδερα. Είχε πολλές δουλειές στο χέρι.

Ένας Τούρκος από τη Γιαλούσα, όταν έμαθε πριν από λίγο καιρό ότι πέθανε ο άντρας μου, με πήρε τηλέφωνο και μου είπε συλλυπητήρια. Συγκινήθηκα ιδιαίτερα. Ήταν, επίσης, πολύ καλός κυνηγός. Έφερνε κάθε φορά στο σπίτι 60-70 κυνήγια.

Είχε ακόμα δύο βάρκες για το ψάρεμα.
Ήταν η ζωή του να περνά πολλές ώρες στη φύση, κοντά στη θάλασσα και το βουνό. Στο χωριό μου περνούσα πολύ όμορφα. 

Τώρα, εδώ στο συνοικισμό που ζω και σε τέτοια άσχημη κατάσταση που βρίσκεται το σπίτι, είναι πολύ δύσκολα τα πράγματα. 

Η κατάσταση είναι άθλια. Σάπισαν τα ερμάρια που έχω μέσα τα ρούχα μου και υγραίνονται από την πολλή υγρασία που έχει το σπίτι, με αποτέλεσμα το χειμώνα να αρρωσταίνω βαριά και να έχω έντονους πόνους σε όλο μου το σώμα. 

Οι τοίχοι και τα μαρμαράκια, επίσης, το ίδιο. Μούχλιασαν από την υγρασία. Η κατάσταση στο σπίτι είναι ανυπόφορη. Και δεν φτάνουν όλα αυτά, αναγκάζομαι και αναπνέω συνεχώς αυτή τη μούχλα».

«Ακούγαμε τα τανκς. Οι Τούρκοι πλησίαζαν»
«Την ημέρα της τουρκικής εισβολής ήμασταν στο σπίτι. Ακούγαμε πυροβολισμούς, έρχονταν τα τανκς και το χωριό ήταν ανάστατο.

Θυμάμαι, ήρθαν στο σπίτι μας οι Τούρκοι και έκαναν το σπίτι άνω-κάτω από τις εξονυχιστικές τους έρευνες. Μέχρι την ώρα που μας μετέφεραν στην εκκλησία του χωριού. 

Μας βοήθησαν πολύ, όμως, οι Τουρκοκύπριοι. Τελικά, κάναμε δύο χρόνια εγκλωβισμένοι».
Δεν γνωρίζαμε ούτε πόσα χρήματα κερδίζαμε, ούτε πόσα ξοδεύαμε. 

Είχα πολλή περιουσία στο χωριό και ειδικά δίπλα στη θάλασσα. Κάθε τέλος του μήνα ερχόταν ο ένας ο ενοικιαστής και μου έφερνε εισόδημα από τα χαρούπια, ερχόταν ο άλλος μου έφερνε εισόδημα από τις καλλιέργειες καπνού κ.ο.κ. 

Τα χάσαμε όλα. Δουλεύαμε μια ζωή πολύ σκληρά για να κάνουμε την περιουσία μας. Τώρα, περιμένω μια σύνταξη κάθε τέλος του μήνα για να περάσω. Κάνω τις οικονομίες μου, αναγκαστικά, για να βγάλω το μήνα.
Όλοι εδώ είναι ξένοι…

Πέρασα μια ευχάριστη ζωή στο χωριό. Δεν μας έλειπε τίποτε. Τώρα, θέλεις ψωμί, πρέπει να πας στο φούρνο να αγοράσεις, θέλεις λάδι, πρέπει να αγοράσεις, θέλεις γάλα ή χαλλούμι, κι αυτά πρέπει να τα αγοράσεις. 


Είμαι μόνη εδώ στο συνοικισμό. Όλοι εδώ είναι ξένοι για μένα. Άλλο είναι να έχεις ένα συγχωριανό σου εδώ να μιλήσεις κι άλλο να έχεις να κάνεις με ξένους, που έχουν διαφορετική νοοτροπία και τρόπους συνήθειας, απ’ αυτούς που είχαμε εμείς στο χωριό μας. Μακάρι να είχα έστω κι ένα συγχωριανό κοντά μου… 

Κάποτε, έρχονται και με επισκέπτονται κάποιες συγχωριανές μου από τη Γιαλούσα, και μου λένε, «καημένη Ελένη, ζούσες σε αρχοντόσπιτο στο χωριό και τώρα μένεις σ’ αυτό το σπίτι-ερείπιο της Κυβέρνησης». 

Ιδίως, όταν έρθουν το χειμώνα που αρχίζουν οι τοίχοι του σπιτιού να μαυρίζουν από την υγρασία, κλαίνε από τη στενοχώρια τους που μένω σ’ αυτό το αχούρι».
Έχασε τους δικούς του ανθρώπους

Γιώργος Ευθυμίου, από το Λάρνακα της Λαπήθου: «Περνούσα πολύ καλά στο χωριό μου. Είχα τα περβόλια μου και απασχολούμουν όλη μέρα εκεί. 


Τώρα, εδώ στο συνοικισμό η ζωή μου είναι πολύ περιορισμένη. Δεν έχω περβόλια εδώ, ούτε βουνό, ούτε θάλασσα υπάρχει κοντά για να «σκοτώσω» λίγο τις ώρες μου.

Θυμάμαι, πηγαίναμε κυνήγι με τους φίλους μου, πιάναμε λαγούς και περδίκια, και μαζευόμασταν όλοι μαζί στο καφενείο του χωριού για να τα ψήσουμε και να τα φάμε. 
Ήταν πολύ ωραίες εποχές.

Πάνε, όμως, πέρασαν. Και δεν φτάνει που χάσαμε τις περιουσίες μας, χάσαμε και τους φίλους και τους συγχωριανούς μας. 

Για να βρεθούμε όλοι μαζί, απ’ αυτούς που ζουν ακόμα, πρέπει να διοργανωθεί από το σωματείο του χωριού μας κάποια συνάντηση, ακριβώς γι’ αυτόν το σκοπό. 

Αλλιώς, θα βρεθούμε σε κάποιο μνημόσυνο ή τυχαία σε κάποιο γάμο παιδιού συγχωριανού μας. Επισκέπτομαι συχνά το χωριό μου. Πάω και γεμίζω τα παγούρια μου με φρέσκο νερό από τη βρύση του χωριού. Δυστυχώς, όμως, κι αυτό σιγά-σιγά θα μας το κόψουν οι Τούρκοι.

Πριν από την εισβολή έτρεχε ασταμάτητα το νερό από τη βρύση. Ερχόταν από ψηλά στο βουνό. Θυμάμαι ότι τόσο πολύ νερό ερχόταν από το βουνό, που άνοιγα αυλάκι και πότιζα όλα δέντρα που είχα στα περβόλια μου. 

Τώρα, οι Τούρκοι φαίνεται άλλαξαν την πορεία του νερού και το προμηθεύουν αλλού, με αποτέλεσμα να στερέψει σχεδόν τελείως η βρύση. 

Μαραζώνω πολύ και διερωτώμαι γιατί να έρθουν να μας πιάσουν με το έτσι θέλω τα σπίτια μας και να πιάσουν όσα ήθελαν. 

Τι να κάνουμε όμως. Μακάρι κάποτε να βρεθεί κάποια λύση και να επιστρέψουμε στα χωριά μας».

Ο εργολάβος «έρχεται» από Σεπτέμβριο…

ΣΤΟ ΜΕΤΑΞΥ, όπως μας ανέφερε η τεχνικός του Τμήματος Πολεοδομίας, Γεωργία Κεφάλα, «για να συντηρήσουμε ένα σπίτι στο συνοικισμό, θα πρέπει να γίνει συγκεκριμένη καταγγελία, ώστε να δοθεί εντολή σε εργολάβο για να επιδιορθώσει το πρόβλημα.

Όμως υπάρχει μια διαδικασία που ακολουθείται», τόνισε. Και εξήγησε: «Όσοι αντιμετωπίζουν πρόβλημα με το σπίτι, θα πρέπει αρχικά να επικοινωνήσουν με τον τεχνικό της Πολεοδομίας, ο οποίος με τη σειρά του να καταγράψει το πρόβλημα.

Ακολούθως, ο τεχνικός θα μεταβεί επιτόπου στο σπίτι για να εκτιμήσει την κατάσταση και έπειτα θα δοθεί εντολή στον εργολάβο για να επιδιορθώσει το πρόβλημα. 

Αυτή τη στιγμή, όμως, έχει λήξει το συμβόλαιο που είχαμε με τον εργολάβο και θα πρέπει να αναμένουμε μέχρι να προκηρυχθούν προσφορές, ώστε να πληρωθεί η θέση του εργολάβου και να αρχίσουμε τις επιδιορθώσεις εκεί και όπου χρειάζονται. 
Η πλήρωση της θέσης αναμένεται να γίνει το Σεπτέμβριο».
 sigmalive

Δεν υπάρχουν σχόλια: