Τετάρτη 10 Δεκεμβρίου 2014

Ακτινογραφία των αμυντικών προϋπολογισμών Ελλάδας, Κύπρου και Τουρκίας για το 2015

ners17
Οι αμυντικές δαπάνες της χώρας θα ανέλθουν το 2015 στο 1,7% επί του ΑΕΠ ή €3,25 δισ., εκ των οποίων το 60% καλύπτει τη μισθοδοσία του προσωπικού.


Η Βουλή υπερψήφισε χθες ισοσκελισμένο δημοσιονομικά Κρατικό Προϋπολογισμό για το Οικονομικό Έτος 2015, ο οποίος προβλέπει οριακή αύξηση των αμυντικών δαπανών. Ειδικότερα, ο συνολικός προϋπολογισμός (Τακτικός και Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων) του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας ανέρχεται σε €3.305.000.000, στον οποίο περιλαμβάνονται ως είθισται οι πιστώσεις για την Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών (ΕΥΠ), την Εθνική Μετερεωλογική Υπηρεσία (ΕΜΥ) και τη Μονάδα Αεροπορική Εξυπηρέτησης Δημοσίων Υπηρεσιών (ΜΑΕΔΥ) [1]. Κατά την ομιλία του στη συζήτηση επί του Προϋπολογισμού στη Βουλή, ο ΥΕΘΑ Νίκος Δένδιας σημείωσε ότι «το 2015 ο συνολικός προϋπολογισμός του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας ανέρχεται σε €3.250.225.000» που «σε σχέση με το 2010 (…) έχει μειωθεί κατά 46% και επιπλέον, δηλαδή κατά σχεδόν €2.900.000.000». [2]

Με βάση την πρόβλεψη του Π/Υ για αύξηση του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ) κατά 2,9% το 2015, οι αμυντικές δαπάνες θα διατηρηθούν στο 1,7% επί του ΑΕΠ και παρουσιάζονται οριακά αυξημένες με σχέση με τη διαμόρφωση του Π/Υ του 2014. [3] Από την κατανομή των πιστώσεων προκύπτει:
  • Αύξηση στις πιστώσεις για τους μισθούς και τις συντάξεις του προσωπικού, λόγω της καταβολής των αναδρομικών περικοπών αποδοχών και συντάξεων των στελεχών των Ενόπλων Δυνάμεων, εν ενεργεία και συνταξιούχων. Η (ανελαστική) δαπάνη για τη μισθοδοσία του στρατιωτικού και πολιτικού προσωπικού καλύπτει πλέον το 60% του αμυντικού προϋπολογισμού της χώρας.
  • Μείωση στις λειτουργικές δαπάνες των Ενόπλων Δυνάμεων και των δαπανών ΝΑΤΟ.
  • Αύξηση των δαπανών εξυπηρέτησης της δημόσιας πίστης, στις οποίες περιλαμβάνονται δαπάνες για υποχρεώσεις που απορρέουν από την υλοποίηση παλαιοτέρων προγραμμάτων προμηθειών καθώς και νέες προμήθειες υλικών συντήρησης εξοπλισμού και λοιπού αμυντικού υλικού. Με βάση το προσχέδιο του κρατικού Π/Υ για το 2015, οι ταμειακές δαπάνες για την υλοποίηση εξοπλιστικών προγραμμάτων του ΥπΕΘΑ εκτιμάται ότι θα διαμορφωθούν στα €450 εκατ.
analyshpy
Από τα παραπάνω προκύπτει η αναγκαιότητα για:
  • Oλοκλήρωση της εσωτερικής αναδιάρθωσης των υπηρεσιών του ΥπΕΘΑ και της προσαρμογής του στο Εθνικό Σύστημα Ηλεκτρονικών Δημοσίων Συμβάσεων (ΕΣΗΔΗΣ) με στόχο τη μείωση της γραφειοκρατίας και τη ταχύτερη διενέργεια συγκεντρωτικών προμηθειών αγαθών και υπηρεσιών/δημοπρασιών ανενεργού υλικού για επίτευξη συμφερότερων τιμών και διαφάνειας.
  • Κατάθεση νέου νομοσχεδίου για τις αμυντικές προμήθειες με στόχο την υπέρβαση των γραφειοκρατικών αγκυλώσεων και χρονοβόρων διαδικασιών του Ν. 3883/10 αλλά και την ενίσχυση της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας.
  • Επιτάχυνση της απορρόφησης πιστώσεων των συγχρηματοδοτούμενων προγραμμάτων.
  • Αξιοποίηση της ανεκμετάλλευτης ακίνητης περιουσίας προς όφελος των τριών Ταμείων και της Εθνικής Άμυνας κατ΄επέκταση [4].
  • Επιδίωξη του μέγιστου δυνατού οφέλους από τη συμμετοχή σε διεθνείς οργανισμούς όπως ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Άμυνας, με στόχο την αυξημένη για τη χώρα μας βιομηχανική επιστροφή (αναθέσεις, ερευνών, μελετών, κατασκευών κλπ σε φορείς και επιχειρήσεις ελληνικού ενδιαφέροντος) και την απόκτηση υψηλού επιπέδου τεχνογνωσίας.
  • Συμμετοχή του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας σε Ευρωπαϊκά επιχειρησιακά προγράμματα με αντικείμενο τις δράσεις προστασίας του περιβάλλοντος και ανάπτυξης φιλικής προς αυτό, όπως οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, η αποτελεσματική διαχείριση απορριμμάτων και η ενεργειακή διαχείριση κτιρίων προκειμένου να συμπιεστούν οι λειτουργικές δαπάνες.
  • Εξυπηρέτηση του μεγαλύτερου δυνατού εύρους αναγκών των Ενόπλων Δυνάμεων με ίδια μέσα, μέσω της αξιοποίησης των Στρατιωτικών Εργοστασίων και του εξειδικευμένου προσωπικού σε τομείς όπως η συντήρηση οχημάτων, η προμήθεια ειδών ρουχισμού, η παρασκευή φαρμάκων κλπ.
Αμυντικός Προϋπολογισμός Κυπριακής Δημοκρατίας
Στις 3 Δεκεμβρίου εγκρίθηκε ο αμυντικός προϋπολογισμός της Κυπριακής Δημοκρατίας για το 2015 από την αρμόδια κοινοβουλευτική Επιτροπή. Οι συνολικές αμυντικές δαπάνες της Κύπρου διαμορφώνονται στα €318 εκατ. και παραμένουν σταθερές σε σχέση με το προηγούμενο έτος, έχοντας ωστόσο υποστεί μείωση 14% από το 2011. Αναλυτικά, ο συνολικός προϋπολογισμός του Υπουργείου Άμυνας το 2011 ανήλθε σε €368 εκατ., το 2012 στα €354 εκατ., το 2013 στα €342 εκατ. και το 2014 στα €318 εκατ.
Αντίστοιχα, οι πιστώσεις για δαπάνες αμυντικής θωράκισης παραμένουν σταθερές και το 2015 στα €69,3 εκατ., έχοντας υποστεί μείωση της τάξης του 42% από το 2009. Συγκεκριμένα, οι πιστώσεις για τα εξοπλιστικά προγράμματα της Εθνικής Φρουράς το 2009 ήταν €120 εκατ., το 2010 μειώθηκαν στα €115 εκατ., το 2011 στα €105 εκατ., το 2012 στα €92 εκατ., το 2013 αυξήθηκαν στα €95 εκατ. για να διαμορφωθούν το 2014 στα €70,7 εκατ. Ο σημαντικότερος ανασταλτικός παράγοντας για την ενίσχυση της Εθνικής Φρουράς δεν είναι οι μειωμένες διαθέσιμες πιστώσεις αλλά το πρωτοφανές ποσοστό υποεκτέλεσης του προϋπολογισμού αμυντικής θωράκισης. Με βάση τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν στην αρμόδια Επιτροπή, ο προϋπολογισμός αμυντικής θωράκισης του 2012 υλοποιήθηκε κατά 76%, του 2013 μόλις κατά 47% ενώ του 2014, και μέχρι αυτήν τη στιγμή, έχει εκτελεστεί στο εξωφρενικά χαμηλό ποσοστό του 35,5%. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι οι υπηρεσίες του κυπριακού Υπουργείου Άμυνας είναι ανίκανες να απορροφήσουν τις διαθέσιμες πιστώσεις και πλέον περιττεύει κάθε δικαιολογία για τη μη υλοποίηση εξοπλιστικών προγραμμάτων προς ενίσχυση της Εθνικής Φρουράς, όπως η συμφωνία με το Ισραήλ για την απόκτηση δύο σύγχρονων Περιπολικών Ανοικτής Θαλάσσης (OPV). [5]
Αμυντικός Προϋπολογισμός Τουρκίας
Όπως αναφέρεται και στο Ισοζύγιο Στρατιωτικής Ισχύος, οι αμυντικές δαπάνες της Τουρκίας καλύπτονται από πιστώσεις διαφόρων κρατικών φορέων, στους οποίους επικρατεί μερική ή και πλήρης αδιαφάνεια. Με βάση τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν στις 13 Νοεμβρίου στην κοινοβουλευτική Επιτροπή Οικονομικού Σχεδιασμού και Προϋπολογισμού, οι προϋπολογισμοί ολων των φορέων που εμπλέκονται με την άμυνα και την ασφάλεια θα παρουσιάσουν αθροιστική αύξηση κατά TL 2,5 δισ. ($1,1 δισ.), αγγίζοντας ποσό της τάξης των ΤL 52,5 δισ. για το 2015. [6]
Ειδικότερα, ο προϋπολογισμός του Υπουργείου Άμυνας (MSB) αυξάνεται κατά 4% από TL 21,8 δισ. σε TL 22,7 δισ. (€8,2 δισ.) , εκ των οποίων το 57% των πιστώσεων καλύπτει τη μισθοδοσία του προσωπικού ενώ το 41% αφιερώνεται για την κάλυψη λειτουργικών δαπανών. Σύμφωνα με δηλώσεις του Υπουργού Άμυνας της Τουρκίας İsmet Yılmaz, οι αμυντικές δαπάνες αντιπροσωπεύουν το 1,74% επί του ΑΕΠ, ποσοστό που αμφισβητείται έντονα τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό. Κατά την εκτίμηση βουλευτών της μείζονος αντιπολίτευσης, οι αμυντικές δαπάνες αποτελούν το 2,3% επί του ΑΕΠ εαν συνυπολογιστούν οι συντάξεις του στρατιωτικού και πολιτικού προσωπικού καθώς και η μισθοδοσία των «Φυλάκων Χωριών» στη νοτιοανατολικές επαρχίες.
Ως αιτιολόγηση για τις αυξημένες δαπάνες του 2015 αναφέρονται οι απειλές που αντιμετωπίζει η Τουρκία και η χρηματοδότηση του φιλόδοξου Σχεδίου Αναδιοργάνωσης 2033 («TSK 2033 Yeniden Yapılanma Projesi») που προβλέπει τη μετάβαση σε πλήρως επαγγελματικό στράτευμα με σταδιακή κατάργηση της υποχρεωτικής στρατιωτικής θητείας. Εν τω μεταξύ τέθηκε σήμερα προς συζήτηση στην κοινοβουλευτική Επιτροπή Άμυνας το επίμαχο σχέδιο νόμου για την εξαγορά της στρατιωτικής θητείας από ανυπότακτους που έχουν συμπληρώσει το 27ο έτος της ηλικίας του. Το νομοσχέδιο της ισλαμικής κυβέρνησης προβλέπει δυνατότητα εξαγοράς της θητείας με την εφάπαξ καταβολή 18.000 τουρκικών λιρών ($8.103) ανά κληρωτό, από το οποίο εκτιμάται ότι θα εισρεύσουν στα κρατικά ταμεία περί τα TL 12,6 δισ. ($5,7 δισ.) εφόσον κάνουν χρήση του δικαιώματος οι 700.000 ανυπότακτοι που εκπληρώνουν τα ηλικιακά κριτήρια. [7] Σύμφωνα με τον Τούρκο πρωθυπουργό Ahmet Davutoğlu, τα έσοδα θα κατευθυνθούν στο Υφυπουργείο Αμυντικών Βιομηχανιών (SSM) μέσω του Ταμείου Υποστήριξης Αμυντικής Βιομηχανίας (SSDF) για τη χρηματοδότηση εξοπλιστικών προγραμμάτων.
Το SSDF συγκροτήθηκε το 1985 σε συνεργασία με την Κεντρική Τράπεζ και υπάγεται στο SSM με αποστολή την εξασφάλιση των αναγκαίων πόρων για τη χρηματοδότηση εξοπλιστικών προγραμμάτων των Τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων και την ανάπτυξη σύγχρονης αμυντικής βιομηχανίας. Το SSDF χρηματοδοτείται μεταξύ άλλων από δασμούς και ειδικούς φόρους που επιβάλλονται στο αλκοόλ, τα προϊόντα καπνού και τα τυχερά παίγνια, με εκτιμώμενα συνολικά έσοδα $1,48 δισ. το 2013.
______
Σημειώσεις:
[1] Oι πιστώσεις για την ΕΥΠ ανέρχονται σε €37,7 εκατ., για την ΕΜΥ σε €5,2 εκατ. και για τη ΜΑΕΔΥ σε €14,8 εκατ.
[2] Ομιλία του Υπουργού Εθνικής Άμυνας Νίκου Δένδια στη συζήτηση επί του Προϋπολογισμού 2015 στη Βουλή, http://www.mod.mil.gr/mod/el/content/show/36/A66520
[3] Το 2014 οι αμυντικές δαπάνες ανήλθαν στο 1,68% επί του ΑΕΠ όταν ο μέσος όρος της προηγούμενης δεκαετίας ήταν 2,51% του ΑΕΠ.
[5] Σύμφωνα με δηλώσεις του Υπουργού Άμυνας Xριστόφορου Φωκαΐδη, τα εξοπλιστικά προγράμματα της Εθνικής Φρουράς για το 2015 είναι α) η προμήθεια θερμικών καμερών για επιτήρηση μέρους της Γραμμής Κατάπαυσης του Πυρός, β) η προμήθεια εναέριων μέσων παρατήρησης (UAV) και γ) η ενεργοποίηση του προγράμματος για την απόκτηση δύο OPV.
[6] Περιλαμβάνονται οι προϋπολογισμοί των ακόλουθων φορέων: Υπουργείο Εσωτερικών (TL 3,8 δισ.), Γενική Διεύθυνση Χωροφυλακής (TL 6,4 δισ.), Διοίκηση Ακτοφυλακής (TL 506,2 εκατ.), Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας (ΤL22,5 εκατ.), Γενική Διεύθυνση Δημόσιας Τάξης και Ασφάλειας (TL 22,1 εκατ.), Αστυνομία (TL 17,6 δισ.) και Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών/ΜΙΤ (ΤL 1,1 δισ.).
[7] Το ψηφοθηρικού-εισπρακτικού χαρακτήρα μέτρο για την εξαγορά της θητείας προκάλεσε αντιδράσεις στο εσωτερικό των Τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων, αναγκάζοντας τον Ahmet Davutoğlu να δηλώσει πως «οι ΤΕΔ δε θα πρέπει να εκφράζουν τις αντιρρήσεις τους μέσω του Τύπου αλλά μέσα από τα θεσμικά όργανα». H εξαγορά της θητείας στην Τουρκία εφαρμόστηκε τέσσερις φορές στο παρελθόν για οικονομικούς λόγους και αφορούσε συνολικά 125.834 πολίτες (18.433 το 1987, 35.111 το 1992, 72.290 το 1999 λόγω των σεισμών και 67.630 το 2011) ενώ τουλάχιστον 60.000 πολίτες έως 45 ετών δεν ολοκλήρωσαν ποτέ τη θητεία τους.

Δεν υπάρχουν σχόλια: