Νέα διαμάχη Κυβέρνησης και στρατού

Ακέφαλες οι τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις
Η Τουρκία ζει έναν πολιτικο- στρατιωτικό καύσωνα, που κανένας δεν ξέρει πού θα εκτονωθεί

Υπό τη σκιά σχεδίων πραξικοπημάτων και ενταλμάτων συλλήψεων κατά στρατιωτικών, η φετινή συνεδρίαση του Ανώτατου Στρατιωτικού Συμβουλίου (ΑΣΣ) στην Τουρκία απέφερε μίαν από τις μεγαλύτερες κρίσεις στον τουρκικό στρατό.
Η φετινή συνεδρίαση για τις προαγωγές στον τουρκικό στρατό ανέδειξε μία νέα διαμάχη μεταξύ κυβέρνησης και στρατού, λόγω της έντονης παρέμβασης της κυβέρνησης σε μία υπόθεση που θεωρούνταν ουσιαστικά... στρατιωτική. 
Κάθε χρόνο τις τέσσερις πρώτες ημέρες του Αυγούστου ο στρατός και η πολιτική ηγεσία της Τουρκίας ασχολούνται με μία υπόθεση ρουτίνας. Στρατιωτικές προαγωγές, συνταξιοδοτήσεις και αποπομπές στρατιωτών λόγω παραπτωμάτων, αποφασίζονται μέσα στις τρεις πρώτες ημέρες και την τέταρτη τις υπογράφει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας της χώρας.
Συνήθως οι αποφάσεις, ειδικά που αφορούν διορισμούς και προαγωγές, διαρρέουν στον Τύπο από «στρατιωτικές πηγές», περίπου τρεις εβδομάδες πριν από τη συνεδρίαση του ΑΣΣ. Γεγονός που σημαίνει ότι ο στρατός παίρνει τις αποφάσεις του εβδομάδες πριν, τις συζητάει για λίγο με την εκάστοτε κυβέρνηση στις αρχές Αυγούστου, η οποία και τις κάνει δεκτές συνήθως -ακόμη και το ΑΚΡ όσα χρόνια είναι στην εξουσία- και στη συνέχεια ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας επικυρώνει το ουσιαστικά «στρατιωτικό διάταγμα». 
Και στη συνέχεια όλοι πάνε διακοπές... Ο ρόλος της πολιτικής και πολιτειακής εξουσίας ήταν περισσότερο τυπικός παρά ουσιαστικός, αν και θεσμικά έχει το δικαίωμα να παρέμβει.
Η πέτρα του σκανδάλου
Φέτος, όμως, τα πράγματα άλλαξαν. Τόσο ο Πρωθυπουργός όσο και ο Πρόεδρος της Τουρκίας αποφάσισαν να εξαντλήσουν τις εξουσίες τους και να παρέμβουν στις στρατιωτικές προαγωγές, λόγω της υπόθεσης «Εργκενεκόν». 
Την Τετάρτη το βράδυ, Τούρκος Πρόεδρος Αμπντουλάχ Γκιουλ επικύρωσε μεν τη λίστα των διορισμών αρκετών στρατιωτικών, δεν διόρισε όμως αρχηγό του Γενικού Επιτελείου και αρχηγό Στρατού Ξηράς. 
Η κυβέρνηση και ο ίδιος ο Ερντογάν αντέδρασε στην προαγωγή κάποιων αξιωματικών που εμπλέκονται σε υποθέσεις της «Εργκενεκόν», επικαλούμενος τον τουρκικό στρατιωτικό κώδικα, ότι «δεν προάγεται κανένας στρατιωτικός εις βάρος του οποίου εκκρεμεί δίκη». 
Ο στρατός, ωστόσο, ζήτησε να προχωρήσει κανονικά η διαδικασία και να γίνουν οι προαγωγές, ακόμη και γι' αυτούς τους στρατιωτικούς που τους αναζητεί ο εισαγγελέας, με την αιτιολογία ότι δεν έχουν (ακόμη) συλληφθεί.
Η «πέτρα του σκανδάλου» ακούει στο όνομα Χασάν Ιγσίζ, διοικητής του πρώτου Σώματος Στρατού, εις βάρος του οποίου εκκρεμεί δίκη για εμπλοκή στην «Εργκενεκόν». 
Η επιμονή της κυβέρνησης να μη διοριστεί και να μην προαχθεί στη θέση του αρχηγού Ξηράς, όπως κατά παράδοσιν γίνεται, αναγκαστικά οδήγησε και σε ένα άνευ προηγουμένου κενό, στη μη πλήρωση της θέσης του αρχηγού των Ενόπλων Δυνάμεων της Τουρκίας. 
Ο νυν αρχηγός Ξηράς, Ισίκ Κοσανέρ, που θα αναλάμβανε το μεγαλύτερο πόστο στις τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις, αυτήν του Γενικού Επιτελάρχη, είναι αναγκασμένος να παραμείνει στη θέση του, μέχρις ότου βρεθεί πρώτα ένας «καθαρός» υποψήφιος για τη θέση του αρχηγού ΓΕΣ.
Μεγάλο το σοκ
Η «γραφειοκρατική σύρραξη», που σφράγισε την τετραήμερη συνεδρίαση, φαίνεται να είναι ο τελευταίος, και ένας από τους πιο σοβαρούς γύρους στην εν εξελίξει διαμάχη μεταξύ των δύο κύριων πυλώνων της χώρας. 
Ήταν η πρώτη φορά που το ΑΣΣ δεν μπόρεσε να περάσει τις δικές του αποφάσεις έναντι της πολιτικής Αρχής. Το σοκ ήταν αναμφισβήτητα μεγάλο. Ήταν η «πρώτη φορά»: Που το ΑΣΣ δεν έκανε αυτό που κάνει πάντα, δηλαδή να ενημερώσει απλώς την πολιτική εξουσία για τις ειλημμένες αποφάσεις της, που ο πρωθυπουργός «θύμωσε» και δεν συμμετείχε την τελευταία ημέρα στη συνεδρίαση του ΑΣΣ, που δεν ακολουθήθηκε το γνωστό από εικοσαετίας πρόγραμμα της τελευταίας ημέρας: στις 8.30 επίσκεψη του Υπουργού Άμυνας στον Πρωθυπουργό, στις 11.00 επίσκεψη του Υπουργού Άμυνας με τον Επιτελάρχη στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, υπογραφή του διατάγματος, στις 12.30 ανακοίνωση στους δημοσιογράφους. «Είναι η μεγαλύτερη κρίση στην ιστορία των τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων», δηλώνει ο αναλυτής Οζτζάν, επικεφαλής της δεξαμενής σκέψης «TEPAV».
Πρόβλημα Δημοκρατίας

Η ΚΡΙΣΗ στο ΑΣΣ θεωρείται από κάποιους η αιχμή του πολέμου μεταξύ ισλαμιστών και κοσμικών. Οι τελευταίες εξελίξεις, ωστόσο, περισσότερο αποκαλύπτουν ένα πρόβλημα δημοκρατίας στην Τουρκία. «Αυτό που αποκαλούμε «παράδοση» στο ΑΣΣ, ουσιαστικά σημαίνει «στρατιωτικές αποφάσεις που στερούνται πολιτικής επιρροής. Τώρα η κυβέρνηση χρησιμοποιεί την εξουσία της, η οποία απορρέει από τους νόμους», λέει ο δημοσιογράφος Μεχμέτ Αλτάν. «Όλες αυτές οι εξελίξεις καταδεικνύουν πόσο μακριά είναι η Τουρκία από τους νόμους και τη δημοκρατία, και πώς διοικείται ακόμη από τη στρατιωτική νοοτροπία». Ο δημοσιογράφος-αναλυτής Μεχμέτ Αλί Κισλαλί, ο οποίος ασχολείται χρόνια με το στρατιωτικό ρεπορτάζ, συμφωνεί ότι στη φετινή συνεδρίαση έγινε μία στροφή 180 μοιρών. «Φέτος είναι πολύ διαφορετικά τα πράγματα. Γιατί; Διότι η προσέγγιση της κυβέρνησης απέναντι στις ένοπλες δυνάμεις είναι διαφορετική, λέει ο Κισλαλί της εφημερίδας «Ραντικάλ». «Η κυβέρνηση χειρίστηκε τα θέματα του Ανώτατου Στρατιωτικού Συμβουλίου κατά τρόπον πρωτόγνωρο. Θέλει να δείξει το βάρος της».
Το μεγάλο αίνιγμα που προσπαθούν όλοι στην Άγκυρα να λύσουν
ΜΙΑ παρόμοια διαμάχη μεταξύ κυβέρνησης και στρατού υπήρξε και το 2005, όταν ετοιμάστηκε στο κατηγορητήριο για την επίθεση σε βιβλιοπωλείο στο Σεμντιλί, στη νοτιο-ανατολική επαρχία του Χακάρι, υπήρχε και το όνομα του Γιασάρ Μπουγιούκανιτ, ο οποίος τότε ήταν αρχηγός του Στρατού Ξηράς και αργότερα έγινε αρχηγός του Γενικού Επιτελείου. «Η διαφορά είναι η εξής: Στην περίπτωση του Μπουγιούκανιτ, το ΑΚΡ ήταν πάλι στην εξουσία, αλλά ο πρόεδρος ήταν διαφορετικός», σύμφωνα με τον Κισλαλί. Τότε, πρόεδρος της Δημοκρατίας ήταν ο πιστός κεμαλιστής Αχμέτ Νετζνέτ Σεζέρ.
Ο σημερινός πρόεδρος Γκιουλ προέρχεται από τις τάξεις του ισλαμικού ΑΚΡ.
Ο πρόεδρος παίζει σημαντικό ρόλο στις αποφάσεις του ΑΣΣ, καθώς η τελική υπογραφή μπαίνει από εκείνον», τονίζει ο Κισλαλί. Το πρόβλημα, ωστόσο, δεν είναι ο Γενικός Επιτελάρχης, αλλά οι κατώτεροί του. Θεωρείται βέβαιο ότι τη θέση του απερχόμενου Ιλκέρ Μπασμπούγ θα καταλάβει ο σημερινός αρχηγός ΓΕΣ Ισίκ Κοσάνερ, ωστόσο το ερώτημα που παραμένει είναι ποιος θα αναλάβει αρχηγός Ξηράς, εφόσον η κυβέρνηση απέκλεισε τον ιεραρχικό υποψήφιο Χασάν Ιγσίζ. Αυτό είναι και το μεγάλο αίνιγμα που προσπαθούν όλοι στην Άγκυρα να λύσουν. Με τον υδράργυρό της να αγγίζει τις μεγαλύτερες θερμοκρασίες εδώ και 130 χρόνια, η Άγκυρα ζει παράλληλα και έναν πολιτικο-στρατιωτικό καύσωνα, που κανένας δεν ξέρει πού θα εκτονωθεί.
Ποιος είναι ο Ισίκ Κοσανέρ
Ο ΝΕΟΣ αρχηγός των Τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων, όταν τελικά διοριστεί, ο Ισίκ Κοσανέρ, γεννήθηκε το 1945 στη Σμύρνη. Τελείωσε τη Σχολή Στρατού Ξηράς και τη Σχολή Πεζικού. ]
Ως διοικητής της Ταξιαρχίας Καταδρομών έλαβε μέρος στην εισβολή στην Κύπρο το 1974.
Διετέλεσε διοικητής μονάδας και αργότερα επιτελικός διοικητής των Ειδικών Δυνάμεων, διοικητής του τουρκικού στρατού στα κατεχόμενα, αρχηγός της Στρατιάς Αιγαίου, υπαρχηγός του ΓΕΕΘΑ (2006-2008) και από το 2008 είναι αρχηγός Στρατού Ξηράς. Αρχηγός του τουρκικού ΓΕΕΘΑ θα είναι για τα επόμενα τρία χρόνια, ώς την αποστράτευσή του στα 67. 
Ο Κοσανέρ, που δεν έχει δώσει καμία συνέντευξη και δεν έχει κάνει καμία δήλωση εδώ και δύο χρόνια, έκανε την τελευταία δημόσια δήλωσή του το 2008, μιλώντας κατά την τελετή παράδοσης-παραλαβής της αρχηγίας του τουρκικού Γενικού Επιτελείου Στρατού. 

Ο τουρκικός Τύπος εδώ και μέρες δημοσιεύει το εξής απόσπασμα από εκείνη την ομιλία του: «Το δίκτυο προπαγάνδας και επιρροής, που διαμορφώνουν οι παγκόσμιες δυνάμεις και έχει τρυπώσει και φωλιάζει μέσα σε ένα κοινωνικό στρώμα μεταμοντερνισμού, που το αποτελούν συγκεκριμένα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, κάποιοι ακαδημαϊκοί και επιχειρηματικοί κύκλοι και μη κυβερνητικές οργανώσεις της χώρας, εξακολουθεί να καταβάλλει προσπάθειες για να εξασθενίσει τις παραμέτρους της εθνικής ενότητας και ασφάλειας της χώρας μας».
ΠΗΓΗ