Κέρδος από την... Ουκρανία

  Σάββας Καλεντερίδης
Εχουμε γράψει σε προηγούμενο άρθρο μας ότι η κρίση στην Ουκρανία και ιδιαίτερα η αποσκίρτηση της Κριμαίας, ασχέτως αν ενσωματωθεί-προσαρτηθεί ή όχι από τη Μόσχα, υπερδιπλασιάζουν την ΑΟΖ, τη ρωσική ΑΟΖ, προσθέτουν και άλλα κοιτάσματα φυσικού αερίου και πετρελαίου στη Ρωσία και ανατρέπουν τις ισορροπίες στον Εύξεινο Πόντο υπέρ της Ρωσίας και εις βάρος της Ουκρανίας, του ΝΑΤΟ και της Τουρκίας.


Υπογραμμίσαμε, μάλιστα, ότι η ισχυροποίηση της Ρωσίας στον Εύξεινο Πόντο δίνει πολλές πιθανότητες να καταστούν υλοποιήσιμοι οι σχεδιασμοί του Κρεμλίνου για αναβαθμισμένη και ενεργό παρουσία του ρωσικού πολεμικού ναυτικού στο Αιγαίο και στην ανατολική Μεσόγειο, ενώ είναι πιθανόν να αυξηθεί η πίεση της Ρωσίας στην Τουρκία στο ζήτημα της διαχείρισης του καθεστώτος των Στενών.


Ενώ ήδη τα παραπάνω θα έπρεπε να έχουν σημάνει συναγερμό στα υπουργεία Εξωτερικών και Εθνικής Αμύνης της χώρας μας, η πορεία των εξελίξεων στην Ουκρανία θα πρέπει να σημάνει συναγερμό και στο υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, αλλά και στην ίδια την κορυφή της ελληνικής κυβέρνησης. 

Και αυτό γιατί η αναμενόμενη ματαίωση του αγωγού φυσικού αερίου South Stream και ιδιαίτερα η διαφαινόμενη κρίση στο ζήτημα της διαχείρισης του δικτύου αγωγών που διέρχονται από το ουκρανικό έδαφος, που δημιουργούν ένα απαγορευτικό φράγμα στη ροή του ρωσικού φυσικού αερίου στις ενεργοβόρες αγορές της Ευρώπης, εκ των πραγμάτων αναβαθμίζουν τον γεωπολιτικό-γεωενεργειακό ρόλο της γείτονος Τουρκίας.


Η Τουρκία, λοιπόν, από το έδαφος της οποίας ήδη διέρχεται ένα εκτεταμένο δίκτυο αγωγών πετρελαίου και φυσικού αερίου, γίνεται ίσως το πιο κρίσιμο «οικόπεδο» από το οποίο θα διέλθουν ενδεχομένως και νέοι αγωγοί, που θα καλύψουν το ενεργειακό κενό της Ευρώπης που προκαλείται από την κρίση στην Ουκρανία.
Ο αγωγός, όμως, μέσω του οποίου η Τουρκία σχεδιάζει να ισχυροποιήσει τους δεσμούς της με την Ευρώπη και να καταστεί ισχυρός εταίρος, ενισχύοντας τη διαπραγματευτική θέση της, είναι ο ΤΑΝΑΡ (Trans Anatolian Natural Gas Pipeline Project), που θα μεταφέρει φυσικό αέριο με κύριο τροφοδότη το Αζερμπαϊτζάν και ο οποίος θα παρακάμπτει και αποκλείει προκλητικά την Ελλάδα -τουλάχιστον με βάση το δρομολόγιο που υπάρχει στην επίσημη ιστοσελίδα του ΤΑΝΑΡ-, εξέλιξη που οδηγεί στο περιθώριο τη χώρα μας τουλάχιστον στον ενεργειακό άξονα Ανατολή - Δύση.


Να σημειώσουμε ότι η Τουρκία βρίσκεται σε προχωρημένες συζητήσεις με την κυβέρνηση της Αυτόνομης Περιοχής του Κουρδιστάν για εξαγωγή σοβαρών ποσοτήτων φυσικού αερίου από το Κουρδιστάν στην Ευρώπη, και πάλι με σκόπιμο αποκλεισμό της Ελλάδας από το πρόγραμμα αυτό, το οποίο συναντά την αντίδραση της Ουάσινγκτον, η οποία ανησυχεί και δεν δίνει τις -φανερές- ευλογίες της για εξαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου από το Κουρδιστάν, χωρίς την προηγούμενη έγκριση της Βαγδάτης.
Φυσικά, δεν είναι όλα ανησυχητικά για την Ελλάδα και την Κύπρο. 

Είναι προφανές ότι βασική παράμετρος των τεκταινομένων στην Ουκρανία είναι ο περιορισμός της ενεργειακής εξάρτησης της Ευρώπης από τη Ρωσία, γεγονός που εκτός της γεωπολιτικής και γεωστρατηγικής αναβάθμισης της Τουρκίας, αλλάζει τα δεδομένα και δημιουργεί ευκαιρίες για τα κοιτάσματα που κοιμούνται -προς το παρόν- ήσυχα στις ελληνικές θάλασσες της ανατολικής Μεσογείου, του Κρητικού, του Λυβικού, του Ιονίου και του Αιγαίου Πελάγους.


Αν είναι αληθή τα όσα διαβάσαμε και ακούσαμε από επίσημα και από ανεπίσημα χείλη για τα κοιτάσματα φυσικού αερίου που υπάρχουν στην κυπριακή ΑΟΖ και νοτίως της Κρήτης, αυτά θα παίξουν σοβαρό ρόλο στην κάλυψη των ενεργειακών αναγκών της Ευρώπης τις επόμενες δεκαετίες. 

Αυτό όμως σημαίνει ότι Ελλάδα και Κύπρος θα πρέπει να συμμετέχουν στα κέντρα που καθορίζουν την ενεργειακή πολιτική της Ευρώπης, για να αποτρέψουν την ενεργειακή περιθωριοποίηση της χώρας μας και να εξισορροπήσουν τη γεωπολιτική και γεωστρατηγική αναβάθμιση της γείτονος, η οποία σκόπιμα μας αποκλείει από τα μεγάλα ενεργειακά projects.

Και επειδή είμαστε παραμονές ευρωεκλογών, να σημειώσουμε ότι παρότι οι αποφάσεις λαμβάνονται... αλλού και ο ρόλος του Ευρωκοινοβουλίου είναι σχετικά περιορισμένος στα ζητήματα αυτά, καλό είναι να έχουμε υπόψη μας και τις παραπάνω παραμέτρους όταν επιλέγουμε σε ποιον θα δώσουμε την ψήφο μας, αν και τα κόμματα φρόντισαν να βάλουν στα ψηφοδέλτιά τους οποιοδήποτε άλλο... φρούτο εκτός από προσωπικότητες με ειδικό βάρος και γνώσεις που σχετίζονται με τα ζητήματα αυτά.

Σάββας Καλεντερίδης
κυριακάτικη δημοκρατία