Δευτέρα 28 Φεβρουαρίου 2011

Αν όχι τώρα, πότε λύση για το Ελληνικό χρέος(;)


Του Τάσου Ζάχου
Τα μαντάτα που έρχονται τις τελευταίες μέρες από την πλευρά της Γερμανίας δεν είναι και τα πιο ενθαρρυντικά όσον αφορά την επίλυση του προβλήματος της κρίσης χρέους στην Ευρωζώνη και κατά επέκταση και του ελληνικού ζητήματος. 

  Η χθεσινή δήλωση του οικονομολόγου Λαρς Φελντ, οικονομικού συμβούλου και μέλους της "επιτροπής σοφών" της γερμανικής κυβέρνησης είναι χαρακτηριστική:
"Δεν έχω καλό προαίσθημα εν όψει της Συνόδου Κορυφής της Ε.Ε. στις 24 Μαρτίου.

Όλα "πακετάρονται" μαζί: ο μηχανισμός διάσωσης, το Σύμφωνο Σταθερότητας, το Σύμφωνο ανταγωνιστικότητας της κας Μέρκελ και του κ. Σαρκοζί. Υπάρχει ο κίνδυνος ενός πολιτικού παζαρέματος", λέει ο κ. Φελντ σε συνέντευξή του στο οικονομικό περιοδικό Wirtschaftswoche.
 
Πλέον είναι ορατός ο κίνδυνος να μην έχουμε κάποια λύση μέσα στο Μάρτιο, καθώς δεν φαίνεται να υπάρχει κάποιο σημείο σύγκλισης ανάμεσα στο γαλλο-γερμανικό άξονα και στις χώρες – κυρίως- του νότου όσον αφορά το περίφημο «σύμφωνο ανταγωνιστικότητας» που προωθούν από κοινού Μέρκελ και Σαρκοζί. Τρεις είναι οι κομβικές ημερομηνίες , οι οποίες θα κρίνουν την πορεία των διαπραγματεύσεων:

- Στις 11 Μαρτίου πραγματοποιείται έκτακτη σύνοδος κορυφής με αντικείμενο το αμφιλεγόμενο σύμφωνο ανταγωνιστικότητας για τις χώρες – μέλη της Ευρωζώνης, η εφαρμογή του οποίου τίθεται ως βασικός όρος από την πλευρά της Γερμανίας για να συναινέσει στην ενίσχυση του προσωρινού Μηχανισμού Σταθερότητας (EFSF).

- Στις 17 Μαρτίου αναμένεται να τεθεί υπό ψήφιση στην γερμανική βουλή το σχέδιο, εμπνεύσεως βουλευτών του κυβερνητικού συνασπισμού, που θα αποκλείει την επαναγορά ομολόγων από τον μόνιμο μηχανισμό στήριξης της ευρωζώνης (ESM) και θα δεσμεύσει σε μεγάλο βαθμό τις κινήσεις της Καγκελάριου Μέρκελ.

- Στις 24- 25 Μαρτίου πραγματοποιείται η Σύνοδος Κορυφής των ηγετών της Ευρωζώνης με αντικείμενο τη συνολική λύση στη κρίση χρέους – απάντηση (;) στις πιέσεις των αγορών.


Η στάση της Ελλάδας και το γερμανικό «πάνω χέρι»
Η κυβέρνηση τους τελευταίους μήνες «πανηγύριζε» καθώς το ελληνικό ζήτημα δεν αποτελούσε πλέον την εξαίρεση στους κόλπους της Ευρωζώνης αλλά μέρους του συνολικού Ευρωπαϊκού Προβλήματος. 

Αυτή η κατάληξη σίγουρα ήταν ένα θετικό βήμα για τη χώρα μας, καθώς όλο και περισσότερες χώρες της Ευρωζώνης νιώθουν την πίεση των αγορών στις οικονομίες τους, με την Ελλάδα να μην είναι μόνη πλέον στο «κάδρο της κρίσης».

Όμως δεν είναι αρκετό.
Η επίσκεψη Παπανδρέου στο Βερολίνο δεν έφερε αποτέλεσμα για κρίσιμα ζητήματα που αφορούν άμεσα την χώρα μας , όπως είναι η επιμήκυνση των ελληνικών δανείων και η αποπληρωμή τους με μειωμένο επιτόκιο. 

Εδώ και μήνες ακούμε ότι η επιμήκυνση είναι προδιαγεγραμμένη αλλά τις τελευταίες μέρες είναι πλέον φανερό ότι δεν υπάρχει κάποια συμφωνία ή τουλάχιστον επιθυμία για να μειωθούν τα ομολογουμένως τοκογλυφικά επιτόκια με τα οποία μας δανείζουν οι εταίροι μας.

Και αυτό δεν είναι υπερβολή. Το ελληνικό χρέος αναμένεται να ξεπεράσει το 160% του ΑΕΠ το 2013 και φυσικά δεν είναι βιώσιμο με επιτόκια δανεισμού άνω του 4%.

 Υπενθυμίζεται ότι η συμφωνία με τους εταίρους μας και με το ΔΝΤ προβλέπουν επιτόκια κοντά στο 6%!

Η Ελλάδα λοιπόν δεν έχει το περιθώριο στα πλαίσια της συνολικής Ευρωπαϊκής λύσης να περιμένει για ζητήματα που έπρεπε ήδη η κυβέρνηση να έχει διαπραγματευτεί με τους πιστωτές της. 

Η σύνδεση της επιμήκυνσης των ελληνικών δανείων με την εφαρμογή μιας «λύσης – πακέτου» εμπνεύσεως Γερμανίας για την ΕΕ είναι λάθος και δυστυχώς έτσι τέθηκε εκβιαστικά από την πλευρά Μέρκελ στο τελευταίο ραντεβού στο Βερολίνο με τον πρωθυπουργό δυστυχώς να κινείται στην ίδια γραμμή μη μπορώντας να κάνει κάτι άλλο.

Η διαπραγματευτική σχέση της Γερμανίας με την υπόλοιπη Ευρώπη αυτή τη στιγμή είναι καθαρά σχέση win – lose .

Οι Γερμανοί έχουν καταφέρει ακολουθώντας σταθερή στρατηγική από την αρχή της κρίσης να ισχυροποιήσουν την θέση τους στις διαπραγματεύσεις , ξεκαθαρίζοντας ότι δεν είναι διατεθειμένοι να πληρώσουν τα ελλείμματα των «προβληματικών χωρών» της Ευρωζώνης και βάζοντας μπροστά την Ελλάδα ως παράδειγμα, από την αρχή έχουν είδη ορίσει την στάση τους σε σχέση με άλλες χώρες που αντιμετωπίζουν παρόμοια προβλήματα (Ισπανία, Πορτογαλία).

Αυτή τους η στάση άλλωστε ενισχύεται από το γεγονός ότι ως χώρα έχουν καταφέρει εν μέσω κρίσης να τρέχουν με ανάπτυξη της τάξεως του 4% και να έχουν έλλειμμα στο 3,3% για το 2010, όντας εναρμονισμένοι με τα περιθώρια που ορίζει η Ευρωπαϊκή Συνθήκη. 

Φυσικά η δυναμική της Γερμανίας ενισχύεται και από το γεγονός ότι συνεχίζει να αντλεί ωφέλειες από τον κατεστραμμένο παραγωγικό ιστό των χωρών του Νότου στην Ευρωζώνη και από την άρση των εθνικών δασμών τους που ευνόησε την εισαγωγή των δικών της προϊόντων σε αυτές τις αγορές.

Όσον λοιπόν η Γερμανία μπορεί και δανείζεται φθηνά ακόμα από τις αγορές, λόγω και των παραπάνω χαρακτηριστικών της οικονομίας της, δεν θα έχει πρόβλημα να πάει τις διαπραγματεύσεις πιο πίσω (τον Ιούνιο) για να φορέσει στους Ευρωπαίους το δικό της κουστούμι ( περιλαμβάνει ενιαίο φόρο στις επιχειρήσεις, αύξηση των ορίων στην ηλικία συνταξιοδότησης, κατάργηση της ΑΤΑ, μηχανισμός κρίσης στο τραπεζικό σύστημα, αναγνώριση επαγγελματικών προσόντων τα πιο βασικά χαρακτηριστικά του).

Ενέργειες Τώρα για το Ελληνικό ζήτημα
Ο Γιώργος Παπανδρέου και η κυβέρνηση βρίσκονται τώρα στην πιο κρίσιμη καμπή της θητείας τους. 

Τα περιθώρια είναι σίγουρα στενά αλλά δεν έχουν κλείσει οσο η κρίση χρέους μπορεί να επηρεάσει υπό συνθήκες ντόνιμο και τους ισχυρούς παίχτες. 

Οι κινήσεις που πρέπει να γίνουν για να υπάρξει έστω και προσωρινή ανακούφιση από την πίεση του χρέους είναι:
- Άμεση διαπραγμάτευση για την επιμήκυνση των ελληνικών δανείων με μειωμένα επιτόκια και αποσύνδεση της συγκεκριμένης διαδικασίας από την εφαρμογή του συμφώνου ανταγωνιστικότητας στην Ευρωζώνη.

Υπενθυμίζεται ότι όσον αφορά την Ελλάδα και την Ιρλανδία, η περίοδος χάριτος είναι τρία κι επτά χρόνια αντίστοιχα

- Εφαρμογή του σχεδίου που είχε εκπονηθεί από το ΔΝΤ και το οποίο προβλέπει να διαπραγματευτεί η Ελλάδα με τους πιστωτές της την ανταλλαγή των ομολόγων που κατέχουν με άλλους τίτλους μεγαλύτερης χρονικής διάρκειας και διαφορετικού επίσης Rating. 

Το EFSF δεν θα προσφέρει ρευστό στην Ελλάδα για να επαναγοράσει τα ομόλογα της, αλλά θα της παράσχει εγγυήσεις για την έκδοση ομολογιακού προϊόντος το οποίο και θα αντικαταστήσει τα ελληνικά ομόλογα που κατέχουν σήμερα οι πιστωτές της. 

Σημαντικό σημείο του σχεδίου είναι ότι το swap αυτό θα γίνει στην διαπραγματεύσιμη αξία των ελληνικών ομολόγων που βρίσκονται σήμερα σε κυκλοφορία.

Αυτό εξασφαλίζει ότι νομικά δεν υπάρχει αναδιάρθρωση του χρέους με συνθήκες αλλαγής της συμφωνίας δανειστή και δανειζόμενου, αφού δεν γίνεται τυπικά (νομικά) haircut.

Όπως εκτιμά το ΔΝΤ και η ελληνική κυβέρνηση, η πλειοψηφία των πιστωτών θα κάνει αποδεκτή την διαπραγμάτευση για την ανταλλαγή των ομολόγων και την συνολική επιμήκυνση του ελληνικού χρέους, καθώς τα κυκλοφορούντα ομόλογα θα διαθέτουν rating που θα είναι «ΑΑ» ή «ΑΑΑ» , με την εγγύηση του EFSF.

Η λύση με τις εγγυήσεις γίνεται μονόδρομος καθώς η Γερμανική πλευρά έχει απορρίψει την επαναγορά ομολόγων στην πρωτογενή και δευτερογενή αγορά με πόρους του EFSF , ενώ δεν συμφωνεί με την αύξηση των κεφαλαίων του, τα οποία σήμερα βρίσκονται στα 250 δισ. ευρώ (τα άμεσα διαθέσιμα). 

Η μόνη συμφωνία που υπάρχει είναι αυτή του Eurogroup του Φεβρουαρίου για το Μόνιμο Μηχανισμό Στήριξης (ESM) από το 2013 και μετά, ο οποίος και θα διαχειρίζεται κεφάλαια ύψους 500 δισ. ευρώ.

Η Ελλάδα όμως θα πρέπει να βγει στις αγορές το αργότερο στις αρχές του 2012, όπως προβλέπει άλλωστε και το Μνημόνιο και να αναζητήσει φθηνότερο χρήμα.

Οι παραπάνω κινήσεις φυσικά δεν θα έχουν τόσο μεγάλη σημασία αν δεν γίνουν και οι απαραίτητες ενέργειες στο εσωτερικό της χώρας.

Αυτό που χρειάζεται είναι η καθιέρωση στρατηγικής και πλάνου δεκαετίας με στόχους ανάπτυξης στα πλαίσια της εθνικής συνεννόησης με όλες τις πολιτικές δυνάμεις του τόπου.

Άλλωστε η πιστή εφαρμογή ενός αποδεδειγμένα υφεσιακού Μνημονίου και οι σπασμωδικές κινήσεις για αξιοποίηση δημόσιας περιουσίας , η αξία της οποίας δεν έχει καν καταγραφεί, δεν λύνουν το πρόβλημα.

Τέλος στις διαπραγματεύσεις για να κερδίσουν και οι δύο (στην προκειμένη περίπτωση η Γερμανία και οι λοιπές χώρες της Ευρωζώνης με δημοσιονομικά προβλήματα) θα πρέπει να γίνει μια ειλικρινής συζήτηση στα πλαίσια των Συνόδων του Μαρτίου που θα ορίσει μια νέα σχέση ισότητας των χωρών μελών της Ευρώπης και αναγκαστικά θα περιορίσει το win της Γερμανίας , αν αυτή όντως ενδιαφέρεται για την επιβίωση του ευρώ όπως τονίζει ξανά και ξανά η Καγκελάριος.
newscode.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια: