Η κατανόηση των απειλών που εκτιμάται ότι θα αντιμετωπίσει η χώρα μας στο εγγύς μέλλον, η μορφή και φύση των συγκρούσεων και το επιχειρησιακό περιβάλλον εντός του οποίου οι παραπάνω δραστηριότητες θα λάβουν χώρα αποτελούν το θεμέλιο λίθο της οικοδόμησης της αμυντικής ισχύος μας.
Ο προσδιορισμός των παραπάνω παραγόντων, ειδικά στο χώρο της άμυνας, θα επιτρέψει την κατάλληλη εκμετάλλευση όλων των πόρων για την αντιμετώπιση των προκλήσεων.
Η συγκρότηση των ΕΔ, ο εξοπλισμός, η εκπαίδευση, το εφαρμοζόμενο δόγμα, ο αμυντικός σχεδιασμός και οι εφαρμοζόμενες τακτικές πρέπει να είναι ανάλογες αυτών των παραγόντων και να οδηγούν στη βέλτιστη χρησιμοποίηση των μέσων για την επίτευξη των στόχων της εθνικής υψηλής στρατηγικής.
Εξυπακούεται ότι ο καθορισμός των στόχων αυτών αποτελεί και τη βασική κατεύθυνση για την εκτέλεση της αποστολής των ΕΔ.
Τις τελευταίες δεκαετίας ως κύρια απειλή κατά της χώρας μας προβάλει η τουρκική αναθεωρητική και επεκτατική πολιτική, κύριο όργανο της οποίας είναι οι ισχυρές τουρκικές ΕΔ.
Παράλληλα και σε συνδυασμό ή όχι με την κύρια απειλή, είναι δυνατόν να εμφανιστούν ασύμμετρες απειλές ή ακόμη και απροσδιόριστες σήμερα τριβές στα βόρεια σύνορα μας.
Οι απειλές αυτές ενδεχομένως να αποδυναμώσουν την κύρια αμυντική προσπάθεια ή δρώντας ανεξάρτητα να προκαλέσουν απώλειες και διαταραχή της οικονομικής και κοινωνικής ζωής.
Ας προσπαθήσουμε τώρα να περιγράψουμε τη μορφή και φύση των συγκρούσεων στο μελλοντικό επιχειρησιακό περιβάλλον του ευρύτερου ελλαδικού χώρου που καλύπτει όλο τον ενιαίο εθνικό χώρο Ελλάδος-Κύπρου (έδαφος, διεκδικούμενη ΑΟΖ, FIR) με το ανάλογο ανά περίπτωση βάθος στις γειτονικές μας βόρειες χώρες και εκτεινόμενο μέχρι και τη Νοτιανατολική Μεσόγειο αγκαλιάζοντας την Κύπρο και την αχανή τουρκική ενδοχώρα.
Δεν διαφεύγει της προσοχής μας ότι τμήματα των ελληνικών ΕΔ πιθανόν να κληθούν να δράσουν στα πλαίσια των διεθνών μας υποχρεώσεων και εκτός των παραπάνω ορίων.
Από το 1974 και μέχρι τη δεκαετία του 1990 και υπό τον εφιάλτη της τουρκικής απόβασης στη, Κύπρο, οι ελληνικές ΕΔ προετοιμάζονταν για μια κλασσική χερσαία σύγκρουση στην περιοχή του Έβρου σε συνδυασμό με αεροναυτικές επιχειρήσεις στο χώρο του Αιγαίου με στόχο την καταστροφή του εχθρού και την παρεμπόδιση εδαφικών κερδών του στο ηπειρωτικό ή 2 νησιωτικό περιβάλλον.
Αντίστοιχη και η επιδίωξη για προστασία της Κύπρου με την εχθρική εγγύτητα και τοπική υπεροπλία να αποτελούν πηγές προβληματισμού και ανησυχίας.
Η δεκαετία του 1990 προσέθεσε στην ήδη υπάρχουσα απειλή και το σκέλος της μεμονωμένης ενέργειας-σύγκρουσης χαμηλής εντάσεως, σε οποιαδήποτε περιοχή του θεάτρου επιχειρήσεων, η οποία όμως ενδεχομένως να επέφερε δυσανάλογα αποτελέσματα με τη στρατιωτική σημασία της.
Οι δύο προαναφερθείσες διαστάσεις της κύριας απειλής παραμένουν και σήμερα παρούσες και συνεχώς εμπλουτίζονται με ποικιλία ενεργειών χαμηλής έντασης σε κάθε επίπεδο που επιβάλλουν άμεση και κατάλληλη απάντηση.
Αποτυχία αντίδρασης οδηγεί σε σταδιακή επιβολή de facto καταστάσεων ενώ δυσανάλογη αντίδραση πιθανόν να οδηγήσει σε ανεξέλεγκτη κλιμάκωση αγνώστου αποτελέσματος. Στις δύο αυτές διαστάσεις δύναται να προστεθεί και ο υπαρκτός κίνδυνος πράξεων δολιοφθοράς ή και προβοκάτσιας από καθοδηγούμενα εξτρεμιστικά στοιχεία μιας οργανωμένης θρησκευτικής μειονότητας.
Συγχρόνως, η ανεξέλεγκτη αύξηση των διαβιούντων στη χώρα μας μεταναστών, με ή χωρίς εξωτερική καθοδήγηση, σε συνδυασμό με τον ισλαμικό εξτρεμισμό ή και με τυχαία γεγονότα, συνιστούν μια εν δυνάμει εστία ανάφλεξης και επεκτείνουν το επιχειρησιακό περιβάλλον σε όλη τη επικράτεια.
Αν προσπαθήσουμε λοιπόν να φανταστούμε τη μορφή της μελλοντικής σύγκρουσης και το επιχειρησιακό περιβάλλον εντός του οποίου αυτή θα εκδηλωθεί. Ως γνωστόν, η τουρκική επεκτατικότητα εκδηλώνεται μέσα από μια καλή προετοιμασμένη αλληλουχία ενεργειών και εκμετάλλευση ευκαιριών. Εκτιμούμε ότι οι ενέργειες της θα περιλαμβάνουν μια σύνθεση συμβατικών στρατιωτικών και μη μεθόδων.
Η πολυπλοκότητα της σύγκρουσης θα επιβάλλει την πολυεπίπεδη αντιμετώπιση της από όλους τους κρατικούς φορείς κάτω μάλιστα και από την άγρυπνη παρατήρηση διεθνών οργανισμών, οργάνων και δυνάμεων με τους αντίστοιχους περιορισμούς.
Επιπλέον, η ανεξέλεγκτη κλιμάκωση μιας περιορισμένης σύγκρουσης δύναται να οδηγήσει ταχύτατα σε γενικευμένη σύρραξη.
Κατά συνέπεια η αποτελεσματικότητα αντίδρασης μας πρέπει να ανταποκρίνεται σε αμφότερες τις πιθανότητες με ικανότητα ταχύτατης προσαρμογής στις εξελίξεις.
Καθόσον μάλιστα, ο αντίπαλος διαθέτει την πρωτοβουλία των κινήσεων είμαστε αναγκασμένοι να διαθέτουμε πληθώρα επιλογών και να θεωρούμε ως αδιάσπαστο το επιχειρησιακό περιβάλλον από την Κέρκυρα μέχρι την Κύπρο και από τον Έβρο μέχρι τη Γαύδο.
Διακρίνουμε δύο ενδεχόμενα σενάρια εμπλοκής.
Το πρώτο αναφέρεται σε δημιουργία-εκμετάλλευση μειονοτικών θεμάτων με σκοπό τη δημιουργία έντασης και τη δικαιολόγηση μιας φανερής ή συγκεκαλυμμένης 3 επέμβασης στα βήματα των επικαλούμενων «υβριδικών συγκρούσεων» των τελευταίων ετών.
Το δεύτερο σενάριο αναφέρεται σε μια τεχνητή ή τυχαία στρατιωτική εμπλοκή χαμηλής έντασης που θα δημιουργηθεί εξαιτίας των πολυαρίθμων τουρκικών αμφισβητήσεων των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων και πιθανότερα στο θαλάσσιο χώρο.
Σε αμφότερες τις περιπτώσεις, νωρίτερα ή αργότερα, αναμένεται η εξαπόλυση πληροφοριακού πολέμου σε όλες τις διαστάσεις και με όλα τα μέσα. Θεωρείται βεβαία και η κυβερνοεπίθεση κατά στρατιωτικών και μη στόχων για κατάρρευση της ικανότητας διοίκησης, πρόκληση πανικού και διατάραξη της οικονομικής και κοινωνικής ζωής.
Οι ενέργειες αυτές πιθανόν να συνδυαστούν με δολιοφθορές, δυναμικές διεκδικήσεις εξτρεμιστικών στοιχείων της μειονότητος και υποκινούμενες εξεγέρσεις μεταναστών.
Σε περίπτωση ελληνικής αντίδρασης, ενδεχομένως ταχύτατα να επέλθει κλιμάκωση των στρατιωτικών ενεργειών κυρίως στον πλέον ευπρόσβλητο θαλάσσιο χώρο με την απόκτηση της αεροπορικής υπεροχής –τοπικής και χρονικής- να αποτελεί τον καθοριστικό παράγοντα που θα κρίνει και την εξέλιξη της σύγκρουσης.
Ενδεχόμενη προληπτική χειρουργική προσβολή καίριων σημείων και υποδομών της άμυνας μας δεν δύναται να αποκλειστεί.
Η έγκαιρη ανάπτυξη των ναυτικών δυνάμεων θα αποτελέσει κρίσιμο σημείο της σύγκρουσης όπως και οι γενικότεροι χρόνοι αντίδρασης. Ενδείξεις στρατιωτικής προετοιμασίας θα είναι περιορισμένες ενώ εντονότατες θα είναι οι εχθρικές ενέργειες σε μη στρατιωτικά επίπεδα.
Εφόσον η σύγκρουση καταστεί αναπόφευκτη, η εμπλοκή της αεροπορίας και της αεράμυνας θα είναι καθοριστική με καταιγιστικούς ρυθμούς καταρρίψεων σε συγκρούσεις εντός ενός ιδιαίτερου κεκορεσμένου περιβάλλοντος. Αντίστοιχες και οι συγκρούσεις και απώλειες πολεμικών σκαφών.
Ταχύτατη προέλαση τεθωρακισμένων δυνάμεων αναμένεται στην Κύπρο ώστε να καταρρεύσει το ηθικό της εθνοφρουράς.
Η εξέλιξη του αεροναυτικού αγώνα τις πρώτες ώρες της σύγκρουσης είναι αυτή που θα καθορίσει την προσβολή ή μη επιλεγμένων ενδιάμεσων νήσων και μικρονήσων από αερομεταφερόμενες κυρίως ειδικές μονάδες.
Η εκτόξευση πυρών στην περιοχή του Έβρου θα είναι τρομακτική και θα συνδυαστεί με εκτόξευση επιθέσεων ευκαιρίας σε όλο το μήκος του ποταμού σε μια προσπάθεια αποδιοργάνωσης της ελληνικής άμυνας.
Παράλληλα, ειδικές μονάδες θα ενισχύσουν ένοπλες ομάδες εξεγερμένων μειονοτικών που θα προσπαθήσουν να δημιουργήσουν αυτοδιοικούμενη περιοχή στη Θράκη.
Σε μια παρόμοια περίπτωση γενικευμένου πολέμου, η επιδίωξη του αντιπάλου θα είναι η επίτευξη μεγίστου αριθμού επιτυχιών σε διάστημα μικρότερο των 48 ωρών.
Εν συνεχεία, εκτιμάται ότι η παρέμβαση της διεθνούς κοινότητος θα εκφυλίσει τη σύγκρουση σε επεισόδια χαμηλής έντασης με διαμεσολαβήσεις σε εξέλιξη και αλληλοδιαδεχόμενες ανακωχές ενώ ο επικρατήσας τις δύο ημέρες των συγκρούσεων θα έχει συντριπτικά πλεονεκτήματα προσερχόμενος στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.
Η προαναφερθείσα περιγραφή της «σύγκρουσης πλήρους φάσματος» δε σημαίνει ότι δεν είναι πιθανή η επιλεκτική χρήση ορισμένων μόνο εκ των παραπάνω μεθόδων ως μέρος μιας στρατηγικής πειθαναγκασμού με επαπειλούμενη την καταφυγή σε γενικευμένη πολεμική σύγκρουση. Συμπερασματικά, η μορφή της συγκρούσεως θα κυμανθεί μεταξύ μιας προσχεδιασμένης εμπλοκής επιλεγμένου στόχου ή στόχων μέχρι μιας πλήρους φάσματος εμπλοκής.
Σε κάθε περίπτωση το επιχειρησιακό περιβάλλον θα καλύψει ολόκληρη την περιοχή του Ελλάδος-Κύπρου- Νοτιανατολικής Μεσογείου ενώ θα επιδιωχθεί εκμετάλλευση του μειονοτικού στοιχείου αν δεν αποτελέσει τον κύριο μοχλό μιας προβοκατόρικης ενέργειας.
Ο κυβερνοπόλεμος και ο πληροφοριακός πόλεμος θα αποτελέσουν βασικές συνιστώσες της εμπλοκής.
Η σύγκρουση θα χαρακτηρίζεται από τους συνδυασμούς συμβατικών και μη μεθόδων, την ταχύτητα εξέλιξης, τον περιορισμένο χρόνο αντίδρασης με τον έχοντα την πρωτοβουλία των κινήσεων να καρπούται σημαντικών τακτικών πλεονεκτημάτων.
ΙΠΠΟΚΡΑΤΗΣ ΔΑΣΚΑΛΑΚΗΣ- Υποστράτηγος (εν αποστρατεία)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου