Η Τουρκική Αεροπορία (ΤΗΚ) αντιλαμβανόμενη τις αναβαθμισμένες ικανότητες της ελληνικής αεράμυνας, τόσο στο επίγειο δίκτυο έγκαιρης προειδοποίησης όσο σε ότι αφορά τις επιδόσεις των αντιαεροπορικών συστημάτων της Π.Α, του ΕΣ και του ΠΝ, έθεσε στα μέσα της προηγούμενης δεκαετίας ένα μεγαλεπήβολο σχέδιο με στόχο την εξουδετέρωση του.
Γράφει ο Απόλλων Γ. Λεονταρίτης
Τα κυριότερα στοιχεία αυτής της προσπάθειας ήταν η προμήθεια 200 βλημάτων αντι ραντάρ AGM-88B HARM σε δύο παρτίδες, για χρήση από μαχητικά F-16C/D Block 40/50/50+ και η απόκτηση 108 μη επανδρωμένων αεροχημάτων ισραηλινής σχεδίασης τύπου Harpy.
Η επιχειρησιακή ανάγκη πίσω από τα τουρκικά Harpy
Η στενή συνεργασία που υπήρχε μεταξύ Τουρκίας και Ισραήλ εκείνη την περίοδο επέτρεψε στην Άγκυρα να αποκτήσει πρόσβαση σε εξειδικευμένη τεχνολογία διαθέσιμη προς πώληση από το Τελ Αβίβ, με στόχο την απόκτηση δυνατότητας αδρανοποίησης – καταστροφής της ελληνικής αεράμυνας που θωρακίζει μέχρι σήμερα –άκρως αποτελεσματικά – την ελληνική επικράτεια.
Πρακτικά η ελληνική αεράμυνα θεωρείται - και είναι - μια από τις κορυφαίες στο ΝΑΤΟ, με συστήματα που βρίσκονται στην κορυφή της κατηγορίας τους, συνεπικουρούμενα από παλαιότερα μεν αλλά αξιόπιστα συστήματα, συνθέτοντας μια τεράστια πρόκληση για οποιαδήποτε αεροπορία, επιχειρήσει να βρεθεί αντιμέτωπή με αυτά.
Η ενσωμάτωση αντιαεροπορικών πυροβολαρχιών Patriot PAC3, S-300PMU και τα προγενέστερα MIM-23 HAWK για αεράμυνα περιοχής σε συνδυασμό με την κάλυψη μηχανοκίνητων σχηματισμών και στρατηγικών εγκαταστάσεων με SHORADS τύπου SA-8B Geko, SA-15 TOR M1 του ΕΣ, CROTALE NG του ΠΝ και ΒΕΛΟΣ της ΠΑ, δημιούργησαν ένα θανάσιμο περιβάλλον, το οποίο καθιστά απαγορευτική σε μεγάλο βαθμό την πρόσβαση μαχητικών της Τουρκικής Αεροπορίας (THK).
Επιπλέον το δίκτυο επιτήρησης με 3D ραντάρ τοποθετημένα σε στρατηγικά σημεία ανά την ελληνική επικράτεια, συνθέτει μια επιπλέον πρόκληση καθώς αυτά επιτηρούν έναν εναέριο χώρο, ο οποίος είναι αδύνατον να παραβιαστεί χωρίς οι εισβολείς να γίνουν αντιληπτοί – άρα με ελάχιστες ελπίδες να φτάσουν ανέπαφοι στους στόχους τους!
Η παραπάνω κατάσταση σήμερα παραμένει αμετάβλητη και ήταν αυτή που ώθησε καθοριστικά την ηγεσία της ΤΗΚ, να αναζητήσει λύση σε μαχητικό Stealth 5ης γενιάς, με τη συμμετοχή της Τουρκίας στην κοινοπραξία παραγωγής του F-35 Lightning II.
UCAV για τη Τουρκία
Τα μη επανδρωμένα μαχητικά αεροσκάφη (UCAV) Harpy που κατασκευάστηκαν στην Τουρκία με την τεχνογνωσία της ισραηλινής εταιρίας IAI (Israel Aerospace Industries) MBT Division, θεωρούνται ως επιθετικό όπλο πρώτου πλήγματος σε περίπτωση ελληνοτουρκικής σύρραξης, με στόχο την καταστροφή των ελληνικών συστημάτων ραντάρ έγκαιρης προειδοποίησης.
Η απόκτηση τους έγινε το 1999 αλλά αποκαλύφθηκε μόλις το 2002 όταν άρχισαν οι πρώτες παραδόσεις των συστημάτων στη Τουρκία.
Αμέσως αποτέλεσαν έναν αποσταθεροποιητικό παράγοντα στο συσχετισμό δυνάμεων στην περιοχή, γεγονός που προβλημάτισε τους Έλληνες επιτελείς καθώς είναι όπλο που στρέφεται αποκλειστικά κατά του δικτύου αεράμυνας.
Το Harpy παρουσιάζει μικρό ίχνος (RCS) στα ραντάρ, είναι ένα σύστημα παντός καιρού με ικανότητα εκτόξευσης μέρα και νύχτα και μετακινούμενο (φέρεται επί οχήματος) πρακτικά σε οποιαδήποτε θέση.
Κυριότεροι στόχοι του συστήματος είναι τα σταθερά επίγεια ραντάρ αεράμυνας τα οποία δεν μπορούν να μετακινηθούν για να αποφύγουν τυχόν πλήγμα, όπως και τα συστήματα SHORADS όπως το OSA-AK τα οποία προστατεύουν τεθωρακισμένους Σχηματισμούς που βρίσκονται πλησίον του πεδίου μάχης.
Η δράση τους μπορεί να συνδυαστεί τόσο σε αυτόνομο πλαίσιο όσο και σε συγχρονισμό με μαχητικά F-16C/D σε ρόλο καταστολής αεράμυνας SEAD με βλήματα AGM-88B HARM με στόχο την από κοινού προσβολή εγκαταστάσεων και συστημάτων με αυξημένα ποσοστά επιτυχίας.
Πάντως στο πλαίσιο μιας αμφιλεγόμενης κίνησης που προκάλεσε ερωτηματικά, η Τουρκική Αεροπορία ακύρωσε το 2006 την προμήθεια δύο συστημάτων, με 24 συνολικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη UAV τύπου HARPY ΙΙ από την ισραηλινή εταιρία ΙΑΙ.
Η απόφαση ελήφθη έπειτα από την αλλαγή της ηγεσίας της Τουρκικής Αεροπορίας και την ανάληψη καθηκόντων την περίοδο εκείνη από τον Πτέραρχο Faruk Comert ο οποίος είχε δηλώσει οτι: "Η Τουρκία δεν χρειάζεται τελικά να προχωρήσει στην απόκτηση των HARPY II".
Η μέθοδος λειτουργίας
Αποδέκτης των συστημάτων ήταν η ΤΗΚ, η οποία για την ανάπτυξη τους διαθέτει ειδικά διασκευασμένα φορτηγά οχήματα. Κάθε όχημα εξαπόλυσης μπορεί να μεταφέρει 16 ή 18 Harpy ενώ η κάθε συστοιχία αποτελείται από τρία οχήματα.
Το Harpy κατευθύνεται στην περιοχή του στόχου μέσω συστήματος INS, πετώντας σε μεγάλο ύψος και μόλις εντοπιστεί εχθρική H/M εκπομπή, αρχίζει την κάθοδο και καταστρέφει τις κεραίες των ραντάρ με τη κεφαλή Υψηλής Εκρηκτικότητας (ΗΕ) βαρους 32kg. Ο προγραμματισμός της πτήσης εκτελείται από το έδαφος και μετά την εκτόξευσή του δεν υπάρχει η δυνατότητα επικοινωνίας ή ανάκλησης, που τα καθιστά αναλώσιμα, ενώ αχρηστεύονται όταν διακοπεί η εκπομπή ραντάρ.
Ειδικότερα μετά την εξαπόλυσή του από σταθμό εδάφους, το Harpy αρχίζει την εκτέλεση περιπολίας σύμφωνα με ένα προκαθορισμένο σχέδιο πτήσης. Στη διάρκεια της πτήσης, ο δέκτης σημάτων ραντάρ ο οποίος έχει προγραμματιστεί σε συγκεκριμένη συχνότητα πριν από την εξαπόλυση ελέγχει όλες τις προσπίπτουσες σε αυτό συχνότητες Η/Μ παλμών.
Όταν η κατάλληλη συχνότητα η οποία μπορεί να αντιπροσωπεύει ένα επίγειο σταθμό ραντάρ ή κάποιο αντιαεροπορικό σύστημα αναγνωριστεί από το δέκτη του, τότε το Harpy εφορμά προς το στόχο του σχεδόν κάθετα αφήνοντας την 37 κιλών κεφαλή του υψηλής εκρηκτικότητα να εκτονωθεί προς αυτόν.
Η μέγιστη εμβέλεια του συστήματος εκτιμάται στα 450 km και πετά χάρις σε ένα δίχρονο δικύλινδρο κινητήρα τύπου AR731 ο οποίος βρίσκεται σε διάταξη ώθησης.
Συνεπώς το προφίλ πτήσης του HARPY σε συνδυασμό με την χαμηλή διατομή ραντάρ RCS, το καθιστούν ένα επικίνδυνο όπλο καταστολής/καταστροφής συστημάτων αεράμυνας.
Η πρώτη βολή στο Ικόνιο
Το επονομαζόμενο “UAV-δολοφόνος” τύπου Harpy, δοκιμάστηκε για πρώτη φορά από την τουρκική Αεροπορία (THK) κατά τη διάρκεια της άσκησης Pençe-2013 που διεξήχθη μεταξύ 21 Ιουνίου έως και 3 Ιουλίου στην 3η Κύρια Αεροπορική Βάση (AJÜ) στο Ικόνιο.
Η εκτόξευση έγινε εναντίον στόχου εχθρικού ραντάρ σε απόσταση 90 χλμ. και μετά από “περιπολία” 15′ επάνω από την περιοχή ενδιαφέροντος (περιοχή Karapinar) έπληξε επιτυχώς το στόχο του, με την εικόνα να μεταδίδεται σε πραγματικό χρόνο από μη επανδρωμένο αεροσκάφος ANKA.
Σημειώνεται ότι στο πλαίσιο της Pençe-2013 πραγματοποιήθηκαν βολές κατευθυνόμενων βομβών GBU-10, AGM-65G και JDAM από 40 συνολικά μαχητικά αεροσκάφη F-16 και F-4/2020 της ΤΗΚ επιδεικνύοντας τις ικανότητες κρούσης ακριβείας μέρα και νύχτα.
Η εν λόγω άσκηση έγινε παράλληλα με την άσκηση έρευνας και διάσωσης μάχης IŞIK 13/1, στην οποία ενεπλάκη η επίλεκτη μονάδα έρευνας-διάσωσης μάχης με δύο ελικόπτερα AS-532UL Cougar της ΤΗΚ.
Η τελευταία γνωστή βολή Harpy καταγράφηκε το 2010 στο πλαίσιο της άσκησης Anadolu Kartali 2010-1.
Οι.. ελληνικές καταβολές του Hapry
Σύμφωνα με ορισμένες πηγές, η καταβολές του ισραηλινής σχεδίασης UCAV τύπου Harpy έχουν όσο αυτό και αν ακούγεται περίεργο.. ελληνικές ρίζες.
Συγκεκριμένα ο άνθρωπος που φαίνεται ότι συνέλαβε την ιδέα για ένα μη επανδρωμένο σύστημα σε ρόλο καταστολής αεράμυνας φέρεται ότι ήταν Έλληνας και μάλιστα εργαζόμενος στην ΕΑΒ.
Η ιστορία θέλει τον εφευρέτη του UCAV να καταθέτει προ 20ετίας προτάσεις για την κατασκευή του στην Ελλάδα, οι οποίες περιφρονήθηκαν (όπως έχει συμβεί σε καταγεγραμμένες περιπτώσεις για συστήματα παρεμβολών, συλλογών κατεύθυνσης βομβών GBU κ.α) με αποτέλεσμα ο άνθρωπος αυτός να αναζητήσει συνεργασία στο εξωτερικό με κατάληξη το Ισραήλ.
Αν και η πληροφορία αυτή δεν είναι δυνατόν να επιβεβαιωθεί 100%, το γεγονός παραμένει ότι ανάλογα συστήματα θα μπορούσαν άνετα να έχουν κατασκευαστεί στη χώρα μας, αν φυσικά υπήρχε παραγωγική φιλοσοφία και αμυντική βιομηχανία με σοβαρές δομές, κάτι που δυστυχώς - όπως όλοι γνωρίζουμε -δεν συμβαίνει στην περίπτωση της Ελλάδας..
Η αντιμετώπιση των Harpy και τα ερωτηματικά για την αξιοπιστία τους
Αν και τα συστήματα αυτά έχουν χαρακτηριστικά που τους επιτρέπουν να διυσδύουν αθέατα σε φίλιο εναέριο χώρο, η ΠΑ έχει κάνει σημαντικά βήματα αποκτώντας αναβαθμισμένες δυνατότητες από την εποχή που τα Harpy εισήλθαν σε υπηρεσία με την THK.
Κύριος κορμός της προσπάθειας αντιμετώπισης τους είναι τα Αερομεταφερόμενα Συστήματα Επιτήρησης (ΑΣΕΠΕ) τύπου EMB-145H Erieye που διαθέτει η ΠΑ και είναι σε θέση να επιτηρούν πλήρως τον εναέριο χώρο πάνω από το Αιγαίο.
Η διακριτική ικανότητα του συστήματος είναι τέτοια που φέρεται ως ικανό να εντοπίζει ακόμα και στόχους του μεγέθους ενός UCAV, με αποτέλεσμα εφόσον γίνει αντιληπτή μια επίθεση να υπάρχει το πλεονέκτημα της έγκαιρης προειδοποίησης.
Επιπλέον τίθεται σοβαρός προβληματισμός για το κατά πόσον τα συστήματα Harpy δύναται να υποστηριχθούν σε εργοστασιακό επίπεδο με δεδομένο ότι έχει συμπληρωθεί μια 15ετία από την απόκτηση τους, και θεωρείται βέβαιο ότι (όπως κάθε περίπλοκο οπλικό σύστημα) θα απαιτεί διαδικασία επαναπιστοποίησης για επέκταση του ορίου ζωής σε ότι αφορά την εκρηκτική κεφαλή και το σύστημα εκτόξευσης.
Η πλήρης διακοπή της αμυντικής συνεργασίας της Τουρκίας με το Ισραήλ, θεωρείται βέβαιο ότι επιδρά αρνητικά στις διαθεσιμότητες κάθε συστήματος ισραηλινής προέλευσης, καθώς δεν υπάρχει πλέον η απευθείας υποστήριξη από τον κατασκευαστή.
Απόδειξη αποτελεί το αποτυχημένο πρόγραμμα των UAV επιτήρησης τύπου HERON που αντιμετώπισε σημαντικά προβλήματα σε υπηρεσία με την ΤΗΚ (τα οποία φαίνεται ότι δεν ξεπεράστηκαν ποτέ) αχρηστεύοντας ουσιαστικά την επένδυση που έγινε για την απόκτηση τους.
Με δεδομένες όμως τις δυνατότητες της τουρκικής εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας δεν θα ήταν παράλογο να υποθέσουμε ότι έχουν βρεθεί λύσεις εκ των έσω.
Πάντως σε κάθε περίπτωση η ΤΗΚ στηρίζει τις προσδοκίες της για αποτελεσματική «αδρανοποίηση» του ελληνικού δικτύου αεράμυνας, στα μαχητικά 5ης γενιάς Stealth τύπου F-35A Lightning II με ικανότητες διείσδυσης για την προσβολή στόχων εντός ισχυρά προστατευμένου εναέριου χώρου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου