Eλλάδα-Ιράν: Φιλία, ενέργεια και στο βάθος… διαμεσολάβηση;

Το Ιράν εκτιμά πως η Ελλάδα μπορεί να λειτουργήσει ως ενεργειακός κόμβος στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου ενώ υπογραμμίζει πως «υπολογίζει» την Αθήνα ως έναν σημαντικό διαμορφωτή των ισορροπιών στην Ανατολική Μεσόγειο.

Ο Μανουχέρ Μοτακκί στις δηλώσεις του μετά τη συνάντηση με τον Έλληνα ομόλογό του Δημήτρη Δρούτσα αναφέρθηκε με θερμά λόγια στις σχέσεις που έχουν αναπτυχθεί μεταξύ των δύο χωρών και επεσήμανε πως η Τεχεράνη περιμένει κάτι περισσότερο από την Αθήνα.

Θα πρέπει να σημειωθεί πως τρία είναι τα σημεία στα οποία θα μπορούσε να σταθεί κανείς από την σημερινή ελληνο-ιρανική επαφή.

Πρώτον, και οι δύο πλευρές αναφέρθηκαν στα… αυτονόητα. Δηλαδή ο Μ. Μοττακί δήλωσε πως το Ιράν επιζητά τον πλήρη αφοπλισμό όλων των πυρηνικών δυνάμεων στον πλανήτη διότι η ύπαρξη πυρηνικού οπλοστασίου μόνο καταστροφή μπορεί να φέρει. Από την πλευρά του ο Δ. Δρούτσας δεν θα μπορούσε να μην υπογραμμίσει πως η Αθήνα δεν επικροτεί καμία χρήση άλλων μέσων, πλην των ειρηνικών, για την επίλυση του προβλήματος του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν. 

Με άλλα λόγια, καμία από τις δύο πλευρές δεν ξέφυγε της «πολιτικής ορθότητας» στην επίσημη και δημόσια προσέγγιση του πλέον καυτού θέματος στην Μέση Ανατολή.

Δεύτερον, ο ιρανική πλευρά εκτιμά πως η Αθήνα εάν μπορέσει να εκμεταλλευτεί τις δυνατότητες που έχει στον ενεργειακό τομέα, αλήθεια η Τεχεράνη εννοεί μόνο την κατασκευή αγωγών φυσικού αερίου και πετρελαίου ή και την εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων των ελληνικών θαλασσών, θα καταστεί ενεργειακός κόμβος στην Νοτιοανατολική Μεσόγειο. 

Η συγκεκριμένη συζήτηση φαίνεται να καταδεικνύει μία τάση συνεργασίας των δύο πλευρών σε έναν τομέα ο οποίος αποτελεί «κόκκινο πανί» για την Ουάσιγκτον η οποία δεν επιτρέπει τέτοιου είδους πρωτοβουλίες. 

Προφανώς, εάν η συζήτηση περιστραφεί στον συγκεκριμένο τομέα θα πρέπει να είχε να κάνει με την μεταφορά φυσικού αερίου, μέσω Τουρκίας, στην Ελλάδα για την περαιτέρω μεταφορά του στην Ευρώπη. Είναι σαφές πως οι συγκεκριμένες δηλώσεις προξενούν έκπληξη λόγω της επίσημης θέσης της Δύσης απέναντι στο θέμα. 

Σε κάθε περίπτωση όμως, η στάση των ευρωπαϊκών κρατών απέναντι στο Ιράν αναφορικά με την συνεργασία στον ενεργειακό τομέα θα μπορούσε να χαρακτηριστεί… επαμφοτερίζουσα.

Τρίτον, παρά τις δηλώσεις γεμάτες «πολιτικώς ορθά» μηνύματα, δεν μπορεί κάποιος να μην επισημάνει αυτό που το defence-point.gr ανέφερε σε προηγούμενη ανάρτησή του αναφορικά με την δυνατότητα διαμεσολάβησης της Αθήνας στο θέμα του πυρηνικού ζητήματος του Ιράν. 

Εκτιμάται πως σε περίπτωση που η Τεχεράνη και το Τελ-Αβίβ ή ακόμα και η Ουάσιγκτον θα ήθελαν να βρουν έναν «αμοιβαία αποδεκτό» έντιμο διαμεσολαβητή (honest broker) για την διευθέτηση του θέματος με έναν αμοιβαία αποδεκτό τρόπο η Ελλάδα δεν μπορεί παρά να λάβει τον συγκεκριμένο ρόλο. 

Υπενθυμίζεται η Άγκυρα, λόγω των νεοθωμανικών της ονειρώξεων αποφάσισε να σταθεί απέναντι του Τελ-Αβίβ με αποτέλεσμα να χάσει αυτομάτως τον χαρακτηρισμού του «αδέκαστου» διαμεσολαβητή. 

Η Αθήνα από την πλευρά της δεν έχει επιδείξει εχθρική συμπεριφορά έναντι κανενός μέλους της… εκρηκτικής εξίσωσης της Μέσης Ανατολής, ενώ είναι σαφές πως η διαρκώς αναπτυσσόμενη σχέση με το Τελ-Αβίβ δεν στρέφεται κατ’ ουδένα τρόπο κατά της Τεχεράνης.

Οι πλήρεις δηλώσεις των δύο υπουργών εξωτερικών έχουν ες εξής:

«κ. Δ. ΔΡΟΥΤΣΑΣ: Θα ήθελα να καλωσορίσω στην Ελλάδα τον Υπουργό Εξωτερικών της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν και φίλο κ. Mottaki. Με την επίσκεψή του σήμερα στην Αθήνα έχουμε την ευκαιρία να ανταλλάξουμε απόψεις για μια σειρά από θέματα, διεθνή και περιφερειακά, καθώς και να διερευνήσουμε τις ευκαιρίες που υπάρχουν για ανάπτυξη της διμερούς μας συνεργασίας. 

 
Θέλω να τονίσω ότι η Ελλάδα αποδίδει εξαιρετική αξία στην ειρηνική επίλυση των διαφορών. 

Είναι για μας θέση αρχής ότι πρέπει να υπάρχει συνεργασία για την εξεύρεση λύσεων, ακόμη και για τα πλέον ακανθώδη ζητήματα. Και η πολιτική μας αυτή δεν είναι απλά μία διακήρυξη, αποτελεί συνειδητή επιλογή που έχει μετουσιωθεί στην πράξη για μείζονα εθνικά μας θέματα.
 

Στο πνεύμα αυτό, η Ελλάδα στηρίζει ανεπιφύλακτα τις συνομιλίες που αρχίζουν και πάλι σήμερα με σκοπό την οριστική επίλυση του ζητήματος που σχετίζεται με το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα.
 

Η γνώμη μας είναι ότι απαιτείται όλες οι πλευρές να έχουν σαφείς εγγυήσεις και να αποκτήσουν την απαραίτητη εμπιστοσύνη ως προς τις διαβεβαιώσεις του Ιράν για τους ειρηνικούς σκοπούς του προγράμματος, αλλά και την ακώλυτη ανάπτυξή του προς όφελος της ευημερίας του ιρανικού λαού αλλά και των γειτόνων του.

 
Η Ελλάδα έχει ειδικό ενδιαφέρον για την εδραίωση της ειρήνης και την σταθερότητα της περιοχής μας.

Στο πλαίσιο αυτό διατηρούμε τους δίαυλους επικοινωνίας ανοιχτούς και επιδιώκουμε έναν ειλικρινή διάλογο και με το Ιράν για όλα τα θέματα, πάντα στο πλαίσιο αμοιβαίου σεβασμού και κατανόησης των εκατέρωθεν ανησυχιών και προβληματισμών.

 
Ως μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης αλλά και ως η ευρωπαϊκή χώρα που βρίσκεται πιο κοντά στην περιοχή και έχει άριστη γνώση και πλήρη κατανόηση των ευαισθησιών που υπάρχουν, προσπαθούμε να συνδιαμορφώνουμε την ευρωπαϊκή στάση, ώστε να γίνεται όσο το δυνατόν πιο αποτελεσματική αλλά και εποικοδομητική.

 
Θα ήθελα να ευχαριστήσω για άλλη μια φορά τον κ. Mottaki για την επίσκεψή του στη χώρα μας και για τον ανοιχτό και ειλικρινή διάλογο που είχαμε και την ενημέρωση εκ μέρους του. 

 
κ. Μ. MOTTAKI:

[Στο όνομα του Θεού]. Ευχαριστώ ιδιαίτερα τον αγαπητό φίλο Υπουργό Εξωτερικών της Ελληνικής Κυβέρνησης τον κ. Δημήτρη Δρούτσα για τις συνομιλίες που είχαμε σήμερα στην Αθήνα. Το Ιράν και η Ελλάδα είναι δύο σημαντικές χώρες, σε δύο πολύ σημαντικές περιοχές. Οι σχέσεις και οι διαβουλεύσεις μας γυρνάνε σε πολλά χρόνια πίσω. 

 
Η αμοιβαία εμπιστοσύνη που έχουν οι δύο χώρες και οι δύο λαοί μας, είναι το καλύτερο κεφάλαιο για την ανάπτυξη των σχέσεων. 

Οι δύο χώρες μας τα τελευταία 30 χρόνια είχαν πάντοτε εποικοδομητική συνεργασία είτε σε διμερές επίπεδο είτε σε πολυμερές, σε διάφορα περιφερειακά ζητήματα, για σημαντικά ζητήματα όπως τα Βαλκάνια και ζητήματα που αφορούσαν άλλες περιοχές του κόσμου.

 
Έχουμε συνεργαστεί στο παρελθόν για την αντιμετώπιση κοινών προκλήσεων, όπως είναι το οργανωμένο έγκλημα, η αντιμετώπιση των ναρκωτικών και η παράνομη διακίνηση ανθρώπων, σε τετραμερές επίπεδο μαζί με την Τουρκία και το Πακιστάν.

 
Συζητήσαμε και εξετάσαμε τις εξελίξεις στο Αφγανιστάν, στο Ιράκ, στο Λίβανο και άλλα περιφερειακά ζητήματα. Το Ιράν και η Ελλάδα έχουν συνεργαστεί στο παρελθόν για την αντιμετώπιση προβλημάτων στα Βαλκάνια, όπως στη Βοσνία Ερζεγοβίνη. 

 
Η Ελλάδα είναι πάρα πολύ σημαντική χώρα στην οικογένεια της Ευρώπης. 

Η Ελλάδα μπορεί να παίξει πολύ σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη και ενίσχυση της εξωτερικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η Ελλάδα έχει στηρίξει στο παρελθόν την διακήρυξη της Τεχεράνης σε ό,τι έχει να κάνει με την ανταλλαγή πυρηνικού καυσίμου, κάτι που έχει ιδιαίτερη αξία για μας. 

 
Εμείς θεωρούμε ότι οι χώρες που συμμετέχουν σήμερα στις συνομιλίες για το πυρηνικό πρόγραμμα έχουν τα περιθώρια να ακολουθήσουν μια πολιτική για να επιλυθεί το ζήτημα. 

Την προηγούμενη δεκαετία είχαμε πολύ σημαντικές κρίσεις στην περιοχή μας. Νομίζω ότι θα πρέπει να προχωρήσουμε πολύ σοβαρά το ζήτημα της αποπυρηνικοποίησης και να ακολουθήσουμε μία κοινή πολιτική για ζητήματα που απασχολούν τη διεθνή κοινότητα.
Τα πυρηνικά όπλα δεν επιλύουν κανένα πρόβλημα και το μόνο που φέρνουν είναι καταστροφή. 

Και θεωρούμε ότι όλες οι χώρες του κόσμου χωρίς εξαιρέσεις, πρέπει να προχωρήσουν στην αποπυρηνικοποίηση. Και αυτή είναι η καλύτερη εγγύηση για την ασφάλεια. 

 
Συζητήσαμε διμερείς συνεργασίες στον οικονομικό τομέα. Η Ελλάδα μπορεί να γίνει ένας σημαντικός ενεργειακός κόμβος για μεταφορά ενέργειας στη Δύση και στην Ευρώπη. Συμφωνήσαμε να συνεχίσουμε τις συνομιλίες και τις διαβουλεύσεις μας και να δημιουργήσουμε εποικοδομητικές ιδέες για επίλυση περιφερειακών ζητημάτων.
Για άλλη μια φορά θα ήθελα να ευχαριστήσω για τη θερμή φιλοξενία τον αγαπητό φίλο κ. Δρούτσα. 

 
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: 

Το ερώτημα αφορά και τους δύο Υπουργούς. Θα θέλαμε να ακούσουμε τις εκτιμήσεις και των δύο για τις προοπτικές που διανοίγονται με τις συνομιλίες που ξεκινούν για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν. 

 
κ. Μ. MOTTAKI: Ελπίζουμε ότι οι συνομιλίες και οι διαπραγματεύσεις που άρχισαν σήμερα, να συνεχιστούν με εποικοδομητικό τρόπο και να φτάσουν σε ένα θετικό ορίζοντα. Οι διπλωμάτες συνήθως είναι αισιόδοξοι. Έτσι, ελπίζουμε αυτές οι διαπραγματεύσεις να έχουν θετικά αποτελέσματα και για τις δύο πλευρές. 

 
κ. Δ. ΔΡΟΥΤΣΑΣ: Η Ελλάδα στηρίζει πλήρως αυτή την νέα προσπάθεια, τη διαδικασία των διαπραγματεύσεων. Η Ελλάδα είναι πάντα υπέρ του διαλόγου, υπέρ των διαπραγματεύσεων. Απορρίπτουμε βεβαίως κάθε άλλη λύση.

Ελπίζουμε αυτές οι συνομιλίες να διεξαχθούν με το απαραίτητο εποικοδομητικό πνεύμα, να έχουν και καλή συνέχεια και να έχουμε και μέσα απ’ αυτή τη διαδικασία το επιθυμητό αποτέλεσμα.

 
Και η Ελλάδα ως χώρα στην άμεση γειτονιά, αλλά και ως χώρα με ιδιαίτερους και ιστορικούς παραδοσιακούς δεσμούς με τις χώρες της περιοχής, βεβαίως είναι πάντα και στη διάθεση της διεθνούς κοινότητας, εάν μπορεί, να συμβάλει και αυτή σε αυτή την προσπάθεια. 

 
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: 

Η ερώτησή μου είναι για τον κ. Υπουργό των Εξωτερικών τον κ. Δρούτσα. Λαμβάνοντας υπόψη τις συνομιλίες που αρχίζουν σήμερα οι 5 + 1 και το Ιράν για το πυρηνικό πρόγραμμα, ήθελα να σας ρωτήσω αν στη συνάντηση που είχατε με τον κ. Mottaki, τον συμβουλεύσατε για κάτι σε σχέση με τις συνομιλίες αυτές.
κ. Δ. ΔΡΟΥΤΣΑΣ: 

Δε νομίζω ότι χρειάζονται συμβουλές. Αυτό το οποίο αυτονοήτως και η Ελλάδα κάνει είναι να ενθαρρύνουμε όλες τις πλευρές, βεβαίως και το Ιράν, να αδράξουν αυτή την ευκαιρία να κάνουμε το καλύτερο δυνατόν, την καλύτερη δυνατή προσπάθεια σε αυτές τις συνομιλίες, για να βρούμε μία λύση, να καταλήξουμε σε μία λύση, ειρηνική λύση, την οποία όλοι μας επιθυμούμε και η οποία θα είναι και η εγγύηση για τη σταθερότητα και την ειρήνη σε όλη την περιοχή. 

 
Δεν πρόκειται ούτε για συμβουλές, είναι παρότρυνση, είναι η επιθυμία την οποία εκφράζει όχι μόνο η Ελλάδα, την εκφράζει νομίζω το σύνολο της διεθνούς κοινότητας.»

Defence-point