31 Mαΐου 1916: Ναυμαχία της Γιουτλάνδης (Α΄ΠΠ).
Έχοντας περάσει σχεδόν όλον τον πόλεμο χωρίς ενεργό ρόλο, το Γερμανικό ναυτικό οργάνωσε ένα σχέδιο εξόδου του από τα στενά της Βαλτικής και καταναυμάχισης του Βρετανικού στόλου.
Το σχέδιο των Γερμανών βασιζόταν στη λεπτομέρεια που θα οδηγούσε τον Βρετανικό στόλο σε μια σταδιακή φθορά πριν συναντήσει τον στόλο Ανοιχτών Θαλασσών τους κάνοντας τους Βρετανούς να απωλέσουν το αριθμητικό πλεονέκτημα.
Ο στόλος των γερμανικών υποβρυχίων θα απέπλεε πρώτος λαμβάνοντας θέσεις ενέδρας έξω από τις διόδους των βρετανικών ναυστάθμων επιφέροντας έτσι το πρώτο πλήγμα.
Στη συνέχεια οι Βρετανοί θα έπεφταν σε μια σειρά νέων ναρκοπεδίων που οι Γερμανοί θα είχαν στήσει και τέλος θα συναντούσαν τον Γερμανικό στόλο που θα είχε πλεόν βγεί από τη Βαλτική και αναπτυχθεί κατάλληλα.
Οι Βρετανοί πληροφορήθηκαν από υποκλοπές τις εντολές κινητοποίησης του γερμανικού στόλου και ο ναύαρχος Τζέλικο, διοικητής του Μεγάλου Στόλου, αποφάσισε να κινηθεί πρώτος.
Sir John Jellicoe
Οι Βρετανικές δυνάμεις αποτελούντο από 28 θωρηκτά, 9 καταδρομικά, 9 θωρακισμένα καταδρομικά, 26 ελαφρά καταδρομικά, 78 αντιτορπιλικά, 1 ναρκοθετικό, 1 υδροπλανοφόρο και επικεφαλής ήταν ο ναύαρχος Sir John Jellicoe και ο αντιναύαρχος Sir David Beatty.
Sir David Beatty
Οι Γερμανικές δυνάμεις αποτελούντο από 16 θωρηκτά, 5 καταδρομικά, 6 προ-θωρηκτά, 11 ελαφρά καταδρομικά, 61 τορπιλάκατους, 1 ναρκοθετικό, 1 υδροπλανοφόρο και επικεφαλής ήσαν ο αντιναύαρχος Reinhard Scheer και ο αντιναύαρχος Franz Hipper.
Reinhard Scheer
Τα σχέδια των Γερμανών Με τον διαρκώς αυξανόμενο συμμαχικό αποκλεισμό να δυσχεραίνει τις Γερμανικές επιχειρήσεις, το Γερμανικό ναυτικό άρχισε την εκπόνηση σχεδίων για να εμπλέξει το Βασιλικό Ναυτικό σε μάχη.
Υπολειπόμενος σε πολεμικά πλοία και θωρηκτά, ο διοικητής του Στόλου Ανοικτής Θάλασσας, αντιναύαρχος Reinhard Scheer, ήλπιζε να παρασύρει μέρος του Βρετανικού στόλου σε αψιμαχίες με στόχο την σταδιακή φθορά μέχρι την τελική ναυμαχία.
Franz Hipper
Για να επιτευχθεί αυτό, ο Scheer όρισε τον Franz Hipper να εκτελέσει επιδρομές στην Αγγλική ακτή ώστε να «παρασύρει» τον Sir David Beatty στην ανοικτή θάλασσα.
Μετά από αυτό ο Hipper θα αποσυρόταν, με αποτέλεσμα να παρασύρει τον Beatty σε καταδίωξη, οδηγώντας τον προς τον κύριο στόλο, ο οποίος θα βύθιζε τα Βρετανικά πλοία.
Για υποστήριξη της επιχείρησης, τα υποβρύχια θα κινητοποιούνταν για να αποδυναμώσουν τις δυνάμεις του Beatty, ενώ ταυτόχρονα θα παρακολουθούσαν τον Μεγάλο Στόλο του ναυάρχου Sir John Jellicoe στην λιμνοθάλασσα Scapa, στις Ορκάδες νήσους βόρεια της Σκωτίας.
Χωρίς να το γνωρίζει όμως ο Scheer, οι Βρετανοί κρυπτογράφοι είχαν σπάσει τους Γερμανικούς κώδικες και γνώριζαν ότι μια μεγάλη επιχείρηση ήταν προ των πυλών. Αγνοώντας τις προθέσεις του Scheer, ο Jellicoe στις 30 Μαΐου 1916 αναπτύχθηκε με 24 πολεμικά πλοία και 3 θωρηκτά και έλαβε θέση μάχης ενενήντα μίλια δυτικά της Γιουτλάνδης.
Η παράταξη μάχης Τον Jellicoe ακολούθησε αργότερα την ίδια ημέρα ο Hipper που άφησε στις εκβολές του Jade 5 θωρηκτά.
Δυνάμενος να κινηθεί ταχύτερα από τον Jellicoe, ο Beatty απέπλευσε από το Firth of Forth νωρίς στις 31 Μαΐου με 6 θωρηκτά και 4 ταχέα θωρηκτά της 5ης ναυτικής μοίρας.
Αναχωρώντας μετά τον Hipper, ο Scheer βγήκε στην θάλασσα στις 31 Μαΐου με 16 θωρηκτά και 6 προθωρηκτά (τα ονομαζόμενα pre dreadnoughts).
Σε όλες τις περιπτώσεις, κάθε σχηματισμός συνοδευόταν από μια ομάδα θωρακισμένων και ελαφρών ταχύπλοων σκαφών, αντιτορπιλικά, και τορπιλάκατους.
Καθώς οι Βρετανοί μετακινούνταν στη θέση τους, η Γερμανική παρακολούθηση μέσω των υποβρυχίων αποδείχθηκε αναποτελεσματική και δεν έπαιξε κανένα ρόλο.
Η σύγκρουση Ενώ οι αντίπαλοι στόλοι κατευθύνονταν ο ένας εναντίον του άλλου, ένα λάθος στην επικοινωνία οδήγησε τον Jellicoe να πιστέψει ότι ο Scheer ήταν ακόμα στο λιμάνι.
Ενώ βρισκόταν στην θέση του, ο Beatty ανοίχθηκε ανατολικά και στις 14:20 έλαβε αναφορές από τα ανιχνευτικά του για κινήσεις εχθρικών πλοίων νοτιοανατολικά.
Οκτώ λεπτά αργότερα, ξεκινούν οι πρώτες μάχες μεταξύ Βρετανικών ταχύπλοων και Γερμανικών αντιτορπιλικών.
Sir Hugh Evan
Κατευθυνόμενος προς το πεδίο μάχης, ο Beatty χάνει την επικοινωνία του με τον υποναύαρχο Sir Hugh Evan και δημιουργείται ένα κενό δέκα μιλίων μεταξύ των θωρηκτών και της 5ης Μοίρας, πριν τα θωρηκτά διορθώσουν την πορεία τους.
Αυτό το κενό εμπόδισε τον Beatty να αποκτήσει σημαντικό πλεονέκτημα σε δύναμη πυρός κατά την εμπλοκή.
Στις 15:22 ο Hipper, κινούμενος βορειοδυτικά, εντόπισε τα πλοία του Beatty και αμέσως αλλάζει πορεία νοτιοανατολικά για να οδηγήσει τους Βρετανούς προς τα θωρηκτά του Scheer, με αποτέλεσμα να εντοπισθεί οκτώ λεπτά αργότερα.
Κινούμενος προς τα εμπρός, ο Beatty απεμπολεί το πλεονέκτημα στην εμβέλεια πυρός και αποτυγχάνει να παρατάξει τα πλοία του για μάχη.
Derfflinger
Λόγω Βρετανικού σφάλματος στην επικοινωνία, το Γερμανικό θωρηκτό Derfflinger έμεινε ακάλυπτο και έβαλλε με σφοδρότητα κατά των Βρετανικών πλοίων.
Στις 16:00 η ναυαρχίδα του Beatty HMS Lion δέχεται σχεδόν μοιραίο χτύπημα, ενώ δύο λεπτά αργότερα το HMS Indefatigable εξερράγη και την τύχη του ακολουθεί 20’ λεπτά αργότερα το HMS Queen Mary.
Παρόλο που τα Βρετανικά θωρηκτά είχαν αρκετά επιτυχή χτυπήματα στα Γερμανικά πλοία, εντούτοις δεν κατάφεραν να βυθίσουν κάποιο από αυτά.
Ανησυχώντας για την προσέγγιση των θωρηκτών του Scheer λίγο μετά τις 16:30, ο Beatty αλλάζει γρήγορα πορεία και άρχισε να κατευθύνεται βορειοδυτικά.
Περνώντας τα θωρηκτά του Evan, ο Beatty είχε και πάλι δυσκολίες στην επικοινωνία με αποτέλεσμα την δυσκολία εκτέλεσης ελιγμών των πλοίων της 5ης Μοίρας.
Καθώς τα κακοποιημένα θωρηκτά υποχωρούσαν, τα υπόλοιπα πλοία προσπαθώντας να καλύψουν την υποχώρηση έδιδαν μάχη με τον Γερμανικό Στόλο Ανοικτής Θάλασσας.
Προς ενίσχυση του Beatty, ο Jellicoe στέλνει τον υποναύαρχο Horace Hood με την 3η Μοίρα Θωρηκτών, ενώ ταυτόχρονα επιχειρεί να αποσπάσει πληροφορίες για την θέση και κατεύθυνση του Scheer.
Καθώς ο Beatty κατευθύνεται βόρεια, τα πλοία του δέχονται σφοδρά πυρά από τον Hipper, αναγκάζοντάς τον να γυρίσει νότια και να ενωθεί με τον Scheer. Γύρω 18:00, ο Beatty συναντά τον Jellicoe και συσκέπτονται με ποιο τρόπο να αναπτύξουν τον στόλο.
Η σύγκρουση των Dreadnoughts
Αναπτυσσόμενος ανατολικά του Scheer, ο Jellicoe παρέταξε τον στόλο κατά τέτοιον τρόπο ώστε να είναι σε θέση να διασταυρώσει σε Τ (ναυτική τακτική μάχης) τον Γερμανικό και να πλεονεκτεί σε ορατότητα όταν ο ήλιος άρχισε να δύει.
Καθώς ο Μέγας Στόλος παρατάχθηκε σε γραμμή μάχης, τα μικρότερα σκάφη κατέλαβαν γρήγορα την θέση τους, δίδοντας στην περιοχή το όνομα «Windy Corner». Ενώ ο Jellicoe ασχολείτο με την διάταξη του στόλου, δύο Βρετανικά καταδρομικά δέχθηκαν επίθεση από τους Γερμανούς.
Ενώ το ένα βυθίστηκε, το άλλο υπέστη σοβαρές ζημιές, αλλά εκ παραδρομής σώθηκε από το HMS Warspite το οποίο λόγω υπερθέρμανσης στο πηδάλιο εκτελούσε συνεχώς κύκλους, προσελκύοντας έτσι τα Γερμανικά πυρά.
Πλησιάζοντας τους Βρετανούς, ο Hipper συγκρούεται πάλι με τα θωρηκτά, περιλαμβανομένων των πλοίων του Hood, αλλά έχοντας υποστεί πολλές ζημιές αναγκάζεται να εγκαταλείψει την ναυαρχίδα του SMS Lützow, αλλά προηγουμένως βυθίζει το HMS Invincible, σκοτώνοντας τον Hood.
Στις 18:30, η κύρια μάχη του στόλου ξεκίνησε με τον Scheer έκπληκτο να συναντά τα θωρηκτά του Jellicoe και τα επικεφαλής Γερμανικά πλοία να δέχονται μαζικά πυρά από τα Βρετανικά, αναγκάζοντας τον Scheer να εκτελέσει έναν ελιγμό έκτακτης ανάγκης γνωστό ως Gefechtskehrtwendung κατά τον οποίο τα πλοία εκτελούν αλλαγή πορείας 180 μοιρών.
Γνωρίζοντας ότι ο ίδιος δεν θα μπορούσε να κερδίσει σε περίπτωση καταδίωξης και με πολύ φως να απομένει για να ξεφύγει, ο Scheer στρέφει ξανά προς τους Βρετανούς στις 18:55.
Στις 19:15 ο Jellicoe διασχίζει και πάλι το Γερμανικό T με τα θωρηκτά του να σφυροκοπούν τα SMS Konig, SMS Grosser Kurfürst, SMS Markgraf και SMS Kaiser τα οποία αποτελούσαν την πρώτη γραμμή πυρός του Scheer.
Υπό πυκνά φωτιά, ο Scheer αναγκάζεται να διατάξει πάλι έκτακτο ελιγμό διαφυγής. Για να καλύψει την οπισθοχώρησή του, διατάσσει μαζική επίθεση αντιτορπιλικών στην Βρετανική γραμμή και ταυτόχρονη κίνηση προς τα εμπρός των θωρηκτών.
Συναντώντας σφοδρά πυρά από τον στόλο του Jellicoe, τα θωρηκτά υφίστανται μεγάλες ζημιές, καθώς ο Scheer οπισθοχωρεί εκμεταλλευόμενος το προπέτασμα καπνού.
Καθώς τα Βρετανικά θωρηκτά κινούνταν αργά, τα Γερμανικά αντιτορπιλικά άρχισαν να εξαπολύουν τορπίλες εναντίον τους αλλά στρέφοντας έγκαιρα οι Βρετανοί κατορθώνουν να διαφύγουν σώοι και αβλαβείς, ωστόσο η όλη διαδικασία κόστισε στον Jellicoe πολύτιμο χρόνο και το πλεονέκτημα που παρείχε το φως της ημέρας.
Βραδυνές επιχειρήσεις
Όταν έπεσε το σκοτάδι, τα παραμένοντα θωρηκτά του Beatty αντάλλαξαν πυρά με τους Γερμανούς γύρω στις 20:20 και έπληξαν αρκετές φορές το SMS Seydlitz. Αναγνωρίζοντας την Γερμανική υπεροχή στις νυχτερινές επιχειρήσεις ο Jellicoe προσπάθησε να αποφύγει την μάχη μέχρι το ξημέρωμα.
Πλέοντας νότια, είχε την πρόθεση να μπλοκάρει πιθανή οδό διαφυγής του Scheer στο Jade.
Προβλέποντας την κίνηση του Jellicoe, ο Scheer επιβράδυνε και διέσχισε τις γραμμές του Βρετανικού στόλου κατά τη διάρκεια της νύχτας.
Έχοντας να αντιμετωπίσουν ένα μέτωπο από ελαφρά σκάφη, τα πλοία του Scheer, ενεπλάκησαν σε μια σειρά από χαοτικές μάχες κατά την διάρκεια της νύχτας
Τα βρετανικά πλοία κινήθηκαν γρήγορα περνώντας τα γερμανικά υποβρύχια πριν αυτά προλάβουν να οργανωθούν στους χώρους ενέδρας τους.
Τα ναρκοπέδια επίσης δεν είχαν στρωθεί ακόμα. Έτσι, στο απόγευμα της 31/Μαΐου τα καταδρομικά των δύο στόλων, που προηγούντο πάντα των κύριων μονάδων, συναντήθηκαν ανοιχτά της ΒΔ Δανίας στα στενά της Γιουτλάνδης (για τους Γερμανούς Σκάγκερακ) και η ναυμαχία ξεκίνησε.
Σύντομα πλαισιώθηκαν και από τα θωρηκτά, ένα σύνολο 250 βαρέων πολεμικών πλοίων (151 βρετανικών και 99 Γερμανικών), η μεγαλύτερη ναυμαχία μεταξύ χαλύβδινων πλοίων της ιστορίας. Μετά από ώρες ελιγμών, καταδίωξης και εκκατέρωθεν κανονιοβολισμούς που οδήγησαν στη βύθιση 14 βρετανικών και 11 γερμανικών πλοίων, οι δύο στόλοι αποσύρθηκαν στις βάσεις τους διεκδικώντας και οι δύο τη νίκη.
Οι Βρετανοί γιατί πέτυχαν την απόσυρση και σφράγισμα του εχθρικού στόλου στους ναυστάθμους του και οι Γερμανοί γιατί βύθισαν περισσότερα πλοία (113.300 τόνους έναντι 63.300).
H Ναυμαχία της Γιουτλάνδης καταδικνύει τη σημασία οργανωμένου δικτύου πληροφοριών με στόχο την έγκαιρη προειδοποίηση και τη μη επίτευξη στρατηγικού ή τακτικού αιφνιδιασμού από τον αντίπαλο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου